ارزیابی رفتار
متحدان استراتژيك ايران
محمد جليليان
ارزیابی رفتار متحدان استراتژيك ايران
در ٤٠ روز گذشته مواضع صريحي توسط متحدان استراتژيك ايران به وقوع پيوست كه رويكردي جديد در حوزه سياست خارجي ايران مي‌طلبد .
١) رييس‌جمهور خلق چين؛ آقاي شي جين پينگ در تاريخ 18/9/1401 سفري به عربستان سعودي داشته و ديدارهايي با ملك سلمان و محمد بن سلمان پادشاه كم‌رمق و مريض و وليعهد مقتدر و تحول‌گراي آن كشور داشت؛ در پايان سفر بيانيه مشتركي كه مغاير منافع ملي ايران در زمينه انرژي اتمي؛ حق حاكميت بر جزاير سه‌گانه و عدم دخالت در امور داخلي كشورهاي همسايه بود صادر مي‌نمايند؛ رويكرد جديد و غيرمترقبه متحد استراتژيك ايران موجب تحير مقامات و اعتراض دولت ايران واقع شد.
٢) بيست‌وپنجمين دوره مسابقات جام كشورهاي عرب حوزه خليج فارس كه هر ٤ سال يك بار با حضور تيم‌هاي عراق، عمان، عربستان سعودي، يمن، بحرين، كويت، قطر و امارات اين دوره در تاريخ ٢٠/دي‌ماه/١٤٠١ در شهر بصره و با حضور جياني اينفانتينو رييس فدراسيون جهاني فوتبال با عنوان جعلي خليج ع-ر-ب-ي افتتاح شد؛ عدم انتخاب نام صحيح خليج فارس توسط ميزبان مورد اعتراض دولت ايران قرار گرفت. متاسفانه مقامات رسمي عراق در مواجهه با اين اقدام مجعول اصرار مجدد و موكد بدان داشته. محمد شياع السوداني نخست‌وزير شيعه عراق كه منتسب به گروه‌هاي تحت‌الحمايه ايران و از افراد موثر حزب‌الدعوى اسلامي عراق بوده و مناسبات خوبي نيز با ايران دارد در پاسخ به سوال خبرنگاري كه مي‌پرسد آيا خليج عربي هست!! يا فارسي؟ السوداني در پاسخي كوتاه صريح مي‌گويد كه خليج عربي يك واقعيت است!!!
٣) روسيه يكي از متحدان استراتژيك ايران در پي حمله به كشور اوكراين به گونه‌اي مي‌نماياند!!! كه ايران هم در رديف يكي از مباشران و معاونان اين حمله قرار دارد!!! اين رويكرد براي ايران مشكلاتي در جامعه جهاني و سازمان‌هاي بين‌المللي همراه داشته است.
اظهارات مداخله‌جويانه ميخاييل اوليانوف نماينده روسيه در سازمان‌هاي بين‌المللي در ابتر نمودن برجام؛ جنجال‌آفريني‌هاي لوان جاگاريان سفير طولاني‌الاقامه روسيه در ايران (١١ سال مدت سفارت) كه با رفتارهاي خارج از نزاكت ديپلماسي همواره احساسات ملي ايرانيان را جريحه‌دار و با تكرر در جشن و تجديد خاطرات اشغال ايران توسط متفقين جنگ جهاني دوم و بازسازي تصاوير تحقيرآميز تاريخي مشهور استالين؛ روزولت و چرچيل (كنفرانس تهران كه با اشغال كشور ميزبان برگزارشد) در ايوان سفارت اتحاد جماهير شوروي در خيابان سي تير تهران -٩/آذرماه/١٣٢٢ خورشيدي نمكي بر زخم كهنه ملت ايران در دوره پادشاهي رضاخان پهلوي پاشيد؛ غرور ملي فتح تهران را در سفارتخانه محل ماموريت خود جشن گرفته و به رخ ايرانيان سوگوار آن ايام آشكار مي‌ساخت.
در نگاهي عميق به اينگونه موارد تمثيلي؛ هر كشور و ملتي در راستاي منافع ملي خود قدم بر مي‌دارد. آنچه ثابت و پايدار است منافع ملي است. روابط با ديگر كشورها نيز تابعي از اين اصل است. در سياست‌هاي منطقه‌اي و جهاني با تكيه بر عقلانيت و منافع ملي بايد با ديگران همياري نمود صرف‌نظر از نزاكت‌هاي ديپلماسي مرسوم حرجي در تركتازي متحدان نيست زيرا در راستاي منافع ملي خود تنظيم امور مي‌نمايند؛ ملت بزرگ و تاريخ‌ساز ايران بايد مراقب باشد كه مقدم بر هر استراتژي منافع ملي خودي كه با تكيه بر شهروندانش رقم خواهد خورد؛ عزت صرفا در عزيز شمردن ملت خودي است كه قابل تعامل نيست.
راه‌حل چيست؟
آنچه اصل است منافع ملي؛ تماميت ارضي؛ حفظ هويت تاريخي؛ فرهنگ و تمدن سراسر افتخارآميز ايران است.
ايران و ايرانيان كشور و ملتي به هم تنيده و جدا ناپذير و غيرقابل گسست هستند.
افتخار ما در دوره‌هاي مختلف تاريخي با اين عزت نفس؛ تكيه بر هويت خودي و منافع ملي بوده و در دوره‌هايي از تاريخ پس از انقلاب از بحران‌هايي مانند جنگ تحميلي از دژخيم بعث عفلقي بدون دادن امتيازي رها يافته و دفع شر نموده و با اتحاد ملي نقمتي را به فرصت تبديل كرده كه همواره ملت ايران به اين قطعه تاريخ خود به درستي مي‌بالد؛ هيچ‌كسي حق كوتاهي و عدول از اين اصل ندارد و اين خاستگاهي پايدار و دايمي است كه قابل تسامح و تساهل نخواهد بود.
با تكيه بر تمام منابع انساني و آلي خود و بدون نياز به اغيار و ديگر كشورها توان عبور از بحران‌هاي گذشته و پيش رو از قبيل اعتراضات داخلي كه آغازين آن از ٢٥ شهريور١٤٠١ شروع شده را داريم.
وضعيت اسفناك معيشتي مردم ايران بنابر دلايل و براهيني مستدل از سياست خارجي جدايي‌ناپذير است با رعايت سياست بي‌بديل و بدون جايگزين موازنه منفي در حوزه سياست خارجي در تعامل با قدرت‌هاي جهاني و احياي سياست مصلح بزرگ تاريخ ايران صدر اعظم شهيد ميرزا تقي خان امير كبير (اعلي‌الله مقامه) و مرحوم دكتر محمد مصدق رهبر نهضت ملي ايران و باني ملي شدن صنعت نفت ايران پرهيز از رويكردهاي انقباضي با احياي برجام و پيوستن به FATF و دوري از هنجارشكني‌هاي جامعه مقبول جهاني و مهجور نمودن سياست‌ورزان و انديشمندان تندرو در حوزه تصميم‌گيري مبادلات مالي را تسهيل و قدرت مشاركت سياسي مردم در انتخابات ٤گانه را با عنصر مشروعيت بيش از 50% و عفو عمومي افزايش داده يقينا منافع ملي در تصوير‌سازي‌هاي جديد و ريل‌گزاري نو همراه با گشايش‌هاي داخلي و اقتدار ملي با خروج از بن‌بست‌هاي خودساخته و بيهوده عنكبوتي خواهد بود.