شنيدن از نابرابري
ارسيا تقوا
مي‌گويند همه شهروندان يك سرزمين از حقوقي برابر برخوردارند، اما خيلي‌ها هستند كه معتقدند در جامعه امروز اين حق به يك امر محال تبديل شده است. چرا؟! لابد تامين و استقرار آن به اهرم‌هايي احتياج دارد كه در دست ما نيست. هر چه هست نابرابري مي‌تواند نتايج ناگواري به همراه داشته باشد؛ اقتصاد كشور را نابسامان كند و به بي‌ثباتي اقتصادي، بحران مالي، تورم، ناعدالتي و بدهي‌هاي كمرشكن بينجامد. فقر را تشديد كند. كاري كند كه مردم چنان تهيدست شوند كه در تامين مايحتاج اوليه خود لنگ بمانند و احساس كنند كه تافته‌هايي جدا بافته هستند. باور مي‌كنند كه ديگر شهروندي با حقوق برابر نيستند. در اين صورت دولت هرچه بكوشد با دميدن احساس برابري به اقشار جامعه آنها را با خود همراه كند بي‌نتيجه خواهد بود. مشاركت جامعه كاهش مي‌يابد؛ احساس نابرابري و تبعيض اگر در جامعه‌اي پديدار شد به راحتي زدودني نيست.
آسيب‌هاي اقتصادي تنها عارضه نابرابري نيست. مردم هم به عنوان يك كليت اجتماعي در اين شرايط به هم مي‌ريزند. همبستگي اجتماعي و احساس تعلق كم مي‌شود. صبر و تحمل‌ها كاهش مي‌يابد، آنقدر در اين شرايط آدم‌ها از هم دور مي‌شوند كه ديگر از درد ديگران، رنج نمي‌كشند. به مشكلات جامعه همچون گرفتاري‌هاي خود نگاه نمي‌كنند؛ بي‌توجه به وقايع اجتماعي راه خود را مي‌روند؛ به عبارتي ديگر سرمايه اجتماعي از دست مي‌رود.
در اين حال‌وهوا از منظر سلامت اوضاع خوب نخواهد بود. در جوامع نابرابر آدم‌ها زودتر اميد به زندگي را از دست مي‌دهند، آمار مرگ‌ومير كودكان بالاتر است، دستيابي به امكانات آموزشي كمتر خواهد بود و مردم كمتر حوصله و دل‌ودماغ براي تكاپوهاي اجتماعي دارند. مطالعه‌ها نشان مي‌دهد در شرايط نابرابر تحمل‌ها كمتر و خشونت‌ها بيشتر خواهد شد. آمار جرم افزايش مي‌يابد.
اينكه كسي براي كسي دلش نسوزد جالب نيست، حتي آنها كه شأن خود را فراتر از هر نياز به رحمتي مي‌دانند، احتياج دارند كسي كنارشان باشد كه حال دل‌شان را بفهمد. به نظر مي‌رسد در دنيايي هستيم كه علاوه بر لمس جانسوز مشكلات اقتصادي و نابرابري، داريم از هم دور مي‌شويم؛ رشد آمار اختلال‌هاي رواني در اين شرايط مي‌تواند متاثر از شرايط اقتصادي باشد. شاخص‌هاي سلامت رواني و احساس شادكامي با احساس عدالت اجتماعي، ارتباطي تنگاتنگ دارد. هرگاه آحاد جامعه احساس كنند مورد تبعيض و نابرابري قرار گرفته‌اند، دردمندانه به كنج عافيت خود مي‌خزند و دلگير و دردمندانه از هر آنچه رنگ تعلق به ديگران دارد، اجتناب مي‌كنند.
مجموعه سلامت روان و رسانه دوازدهمين دوره خود را به سه موضوع مهم تبعيض، نابرابري و سلامت روان اختصاص داده است. در اين همايش دو روزه جمعي از متخصصان حوزه‌هاي سلامت، روان، علوم اجتماعي، اقتصاد و علوم ارتباطات به تاثير متقابل اين واقعيت‌ها در سپهر موجود ايران مي‌پردازند. اميدواريم گفت‌وگوهاي صاحب‌نظران جوابگوي دغدغه‌هاي انديشه‌ورزان امروز ايران باشد. سالن رعد يكم و دوم اسفند ميزبان اين همايش است.روانپزشك