تبعات درگيري‌هاي خاورميانه براي اقتصاد جهاني
گروه جهان
در تازه‌ترين تحولات صورت گرفته در سومين روز جنگ ميان نيروهاي مقاومت و اسراييل، روز گذشته يوآو گالانت وزير جنگ رژيم صهيونيستي دستور محاصره كامل غزه و قطع آب، برق و غذا به نوار غزه را صادر كرد.
ازسوي ديگر درحالي كه عبدالله بوحبيب وزير خارجه لبنان با اشاره به خطرناك بودن اوضاع در نوار غزه مدعي شده بود كه حزب‌الله لبنان به دولت بيروت وعده داده تا زماني كه اسراييل به خاك لبنان تعرض نكند وارد جنگ نخواهد شد، شبكه الجزيره اعلام كرد كه اراضي اشغالي در الجليل و منطقه جبل‌الشيخ هدف حمله موشكي از خاك لبنان قرار گرفته و ۱۲ موشك از خاك لبنان به اين مناطق شليك شده است. همزمان با اين حمله شهرك‌هاي صهيونيست‌نشين منطقه غلاف غزه نيز با موج جديد حملات راكتي از نوار غزه مواجه شدند، سخنگوي ارتش اسراييل اعلام كرد كه 300 هزار نيروي ذخيره به ارتش فراخوانده شده‌اند. علاوه بر اين منابع صهيونيستي اعلام كرده‌اند بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسراييل قرار است ديداري با بني گانتس رهبر حزب اپوزيسيون اردوگاه رسمي به منظور تشكيل كابينه اضطراي و جنگ داشته باشد. طبق اعلام رسانه‌ها، گانتس آمادگي خود را براي پيوستن به كابينه جنگي اعلام كرد و يايير لاپيد رهبر جناح مخالفان دولت نتانياهو در پارلمان نيز حمايت خود را از تشكيل چنين كابينه‌اي ابراز داشته است. گفتني است پيش از اين آويگدور ليبرمن از مخالفان دولت نتانياهو و نيز ايتامار بن گوير وزير امنيت ملي تندروي دولت نتانياهو نيز از تشكيل چنين كابينه‌اي حمايت كرده بودند.
آمار كشته و زخمي‌ها تا عصر دوشنبه
اين تحولات در داخل سرزمين‌هاي اشغالي درحالي رقم خورده كه مطابق آمار اورژانس غزه تا عصر روز گذشته و به واسطه بمباران‌هاي مستمر رژيم صهيونيستي، بيش از 510 نفر در نوار غزه شهيد شده و بالاي 2751 نفر نيز مجروح شده‌اند. در سوي مقابل وزارت بهداشت اسراييل نيز اعلام كرده تا روز دوشنبه برآوردها حاكي از آن است كه در سرزمين‌هاي اشغالي هزار كشته، 150 مفقود و بيش 2382 نفر مجروح شده‌اند. همچنين يكي از اعضاي دفتر سياسي جنبش حماس فلسطين از اسارت بيش از 100 صهيونيست از جمله مقامات عاليرتبه نظامي و انتقال آنها به نوار غزه خبر داده است. علاوه بر اين همزمان با ورود درگيري‌ها ميان مقاومت فلسطين در نوار غزه و ارتش رژيم صهيونيستي به سومين روز، سازمان ملل روز گذشته از آوارگي بيش از 123 هزار فلسطيني ساكن نوار غزه در پي حمله اسراييل به مناطق مسكوني و غيرنظاميان در اين منطقه خبر داد.
تازه‌ترين واكنش‌هاي بين‌المللي
درخصوص آخرين واكنش‌هاي بين‌المللي به جنگ سه روز اخير در غزه نيز لازم به ذكر است كه شوراي امنيت ملي امريكا از كشته شدن 4 نفر و مفقود شدن دست‌كم 7 شهروند امريكايي خبر داده است. از سوي ديگر درحالي كه چين اعلام كرده جامعه بين‌الملل بايد اقداماتي را به منظور كاهش تنش بين اسراييل و فلسطين انجام دهد و پكن اميدوار است در اسرع‌وقت توافق آتش‌بس حاصل شود، جنبش حماس به قطر اطلاع داد كه مانعي در اجراي معامله تبادل اسرا با رژيم صهيونيستي كه شامل آزادي تمام اسراي زن فلسطيني باشد، نمي‌بيند.
علاوه بر اين يك مقام اطلاعاتي مصر تصريح كرده، قاهره كه اغلب به عنوان ميانجي ميان رژيم صهيونيستي و حماس عمل مي‌كند، مكررا با اسراييلي‌ها در مورد موضوعي بزرگ صحبت كرده بود، اما مقامات اسراييلي بر كرانه باختري متمركز شده بودند و تهديد غزه را كم‌اهميت جلوه دادند.
همچنين در اتفاقي مهم و در شرايطي كه علي كريمي مقام، عضو نمايندگي ايران در سازمان ملل در واكنش به ادعاهاي مطرح شده مبني بر نقش داشتن ايران در حمله مقاومت فلسطين به مواضع رژيم اشغالگر قدس، در پيامي در شبكه اجتماعي ايكس گفت كه تصميمات مقاومت فلسطين خودجوش و مطابق منافع قانوني ملت فلسطين است و ما همدلانه براي حمايت راسخ از فلسطين در كنار آن ايستاده‌ايم، اگرچه، در پاسخ فلسطين نقشي نداريم، نشست غيرعلني شوراي امنيت پيرامون تحولات اخير در نوار غزه بدون صدور بيانيه‌اي پايان يافت.
روايتي از شكست اطلاعاتي و نظامي اسراييل
در همين رابطه لازم به ذكر است كه روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از منابع آگاه، گزارش داده كه مقامات اسراييلي چندين درخواست از امريكا از جمله دريافت موشك براي سامانه گنبد آهنين و اطلاعاتي درمورد فعاليت نظامي در جنوب لبنان طي سه روز اخير كرده‌اند. اين درحالي است كه روزنامه نيويورك تايمز در تازه‌ترين گزارش خود با عنوان پرسش‌هايي درباره شكست اطلاعاتي اسراييل، آورده است: حمله روز شنبه حماس شكست اطلاعاتي بهت‌آور، نامنظم بودن پدافند هوايي و عدم آمادگي نيروهاي نظامي اسراييل را به نمايش گذاشت. در واقع اسراييل روز شنبه در شرايطي غافلگير شد كه هيچ كدام از سرويس‌هاي اطلاعاتي آن هشداري در مورد تحركات و فعاليت‌هاي حماس اعلام نكرده بودند. در ادامه اين گزارش با اشاره به اينكه عمليات روز شنبه حماس، دستگاه‌هاي اطلاعاتي غربي را نيز غافلگير كرده، نوشت: تل‌آويو و همسايگانش در گذشته سرمايه‌گذاري سنگيني را به روي رديابي و مسدود ساختن شبكه‌هاي حماس انجام داده و اغلب محموله‌هاي اجزاي موشك را رديابي مي‌كردند؛ اما سامانه گنبد آهنين نه تنها مغلوب موشك‌هاي ارزان‌قيمت و در عين حال مرگبار حماس شده، بلكه تلاش‌هاي حماس براي درهم شكستن شبكه مخبران اسراييل نيز موفق بوده است.
همچنين مجله نيوزويك در گزارش اخير خود درخصوص جنگ حماس و اسراييل آن را يك چالش فزاينده براي دولت بايدن ذكركرده است. در واقع هر چند مقامات اسراييلي اعلام كرده‌اند كه همچنان قصد عادي‌سازي روابط با عربستان را دارند، نيوزويك در گزارش خود تصريح كرده است: تشديد خشونت‌هاي جاري ميان حماس و اسراييل، به تلاش دولت بايدن براي عادي‌سازي روابط عربستان و رژيم صهيونيستي لطمه مي‌زند و پيمان سه ساله ابراهيم را به خطر مي‌اندازد.
يعني در شرايطي كه دولت بايدن در تلاش است تا عربستان سعودي را هم به پذيرش توافق ابراهيم مجاب كند؛ موضوعي كه مي‌تواند پيروزي مهمي در سياست خارجي دولت وي به شمار رود، اما گزارش‌ها حاكي است كه رياض در پي تشديد تنش‌ها در منطقه، مذاكرات عادي‌سازي را متوقف كرده است.
همچنين درحالي كه يك دودستگي و شكاف ميان دموكرات‌ها بر سر قضيه اسراييل و فلسطين قابل مشاهده است، نيوزويك در ادامه گزارش خود آورده است كه داده‌هاي بازار انرژي نشان مي‌دهد حملات غافلگيركننده روز شنبه حماس به اسراييل سبب افزايش بهاي نفت در بازارهاي جهاني شده است. موضوعي كه مي‌تواند به بازگشت تورم و بي‌نتيجه ماندن تلاش بانك‌هاي مركزي و اقتصادهاي بزرگ
به ويژه امريكا براي مهار افزايش قيمت‌ها منجر شود.
همزمان با اين موضوع، مجله اكونوميست در تازه‌ترين گزارش خود با عنوان درس‌هايي از حمله حماس به اسراييل، تاكيد كرده كه اين جنگ حاصل شعله‌ور شدن دو دهه سياست تل‌آويو در قبال فلسطيني‌هاست. اكونوميست در ادامه اين گزارش آورده است: به هيچ عنوان نمي‌توان شوك حمله حماس به اسراييل را ناديده گرفت؛ حمله‌اي كه با هزاران راكت از طريق زمين، هوا و دريا به جنوب اسراييل انجام شد و ضربه تحقيرآميزي را به سرويس‌هاي اطلاعاتي اسراييل وارد كرد. در اين ميان هر چند كه پيش‌بيني تحولات روزها و هفته‌هاي آينده دشوار است و نتانياهو نيز مدعي انتقام سخت از حماس شده است، اما به طور قطع فرستادن نيروي زميني ارتش به غزه علاوه بر اينكه اسراييل را وارد نبردهاي خونين شهري مي‌كند، باعث طولاني‌تر شدن جنگ و گسترش آن به ساير مناطق مانند كرانه باختري و لبنان خواهد شد.
در واقع شواهد نشان مي‌دهد كه سياست‌هاي 20 سال اخير نتانياهو در قبال فلسطيني‌ها و امنيت اسراييل دود شده و به هوا رفته است. در گام اول تصوير راهبردي مهار كردن فلسطيني‌ها پشت ديوارهاي امنيتي، دست برتر اطلاعاتي و نيز حفاظت هوايي به وسيله گنبد آهنين شكسته شده و اگر اسراييل بتواند دوباره كنترل اوضاع را به دست بگيرد، به هيچ عنوان تضميني بر تداوم امنيت شهروندان خود نخواهد داشت.
در گام دوم هم شواهد نشان مي‌دهد سياست نتانياهو براي تفرقه بينداز و حكومت كن ميان گروه‌هاي فلسطيني از جمله حماس و فتح شكست خورده است. فرض نتانياهو و اطرافيانش اين بود كه ايجاد تفرقه ميان فلسطيني‌ها، گروه‌هاي مقاومت، اعتبار تشكيلات خودگردان براي صلح را از بين خواهند برد. حالا با اتفاقات سه روز اخير، نتانياهو با چشمان خود مشاهده مي‌كند كه حماس خود را به عنوان صداي واقعي مقاومت فلسطين معرفي كرده و راهبردي كه درنظر داشت طي رقابت ميان گروه‌هاي فلسطيني، از اسراييل محافظت كند با شكست مواجه شده است.
گام سوم نيز اين بود كه اسراييل مي‌تواند موقعيت خود را در خاورميانه با دنبال كردن ديپلماسي منطقه‌اي تقويت كند، حتي در شرايطي كه فلسطيني‌ها را به حال خود رها كرده است. اين ديدگاه با امضاي توافقنامه ابراهيم بين بحرين، اسراييل و امارات متحده عربي در سال 2020 و اضافه شدن مراكش و سودان تاييد شد. تا چند روز قبل نيز به نظر مي‌رسيد كه عربستان سعودي هم مايل به عادي‌سازي روابط با اسراييل است؛ با اين حال روز شنبه حماس نشان داد، فلسطيني‌ها نيز در اين ميان حرفي‌هايي جدي براي گفتن دارند. در واقع اقدام حماس بيانگر وقوع رويكرد و تحولات جديد در منطقه است و هيچ كشوري نيز حاضر نيست خود مسووليت چنين وقايعي را قبول كند.
لذا نبايد مشكلات پيش رو را دست‌كم گرفت و هر چند امروز شواهد نشان مي‌دهد كه در اسراييل مخالفان دولت در حال ائتلاف و همكاري به منظور تشكيل كابينه جنگ و مقابله با حماس هستند، اما
به زودي روزهاي سخت حساب براي آنها شروع خواهد شد. روزهايي كه طبق گزارش مجله اكونوميست، اگر قرار باشد از اين به بعد اسراييلي‌ها در امان باشند به طور قطع بايد تفكر سابق كه فلسطيني‌ها بخشي از مشكل هستند را به كنار گذاشته و به واقعيت مردمي كه در سرزمين فلسطين زندگي مي‌كنند، توجه داشته باشند.
سياست تفرقه‌اندازي نتانياهو ميان گروه‌هاي فلسطيني شكست خورده است
حمله حماس ضربه تحقيرآميزي به دستگاه‌هاي اطلاعاتي اسراييل بود
شايعه شده كه عربستان مذاكرات عادي‌سازي روابط با اسراييل را متوقف كرده است
تا عصر دوشنبه 3261 فلسطيني در غزه شهيد و مجروح شده‌اند
آمار تلفات اسراييل بيش از هزار كشته و 150 مفقود اعلام شده است