سياست به مثابه نمايش
عباس عبدي
فرآيندي كه در سطح جهاني و در چند دهه اخير و تا حدود زيادي تحت تاثير شبكه‌هاي اجتماعي رخ داده، سياست را كم‌كم به سوي نمايش سوق داده است. گفتارها و رفتارهاي سياسي بيش از اينكه واجد مضامين واقعي باشند، گويي كه توخالي و فاقد مضمون و در حال ادا شدن روي يك صحنه نمايش هستند. مثل يك صحنه تئاتر كه پس از پايان برنامه و افتادن پرده‌ها، روابط واقعي افراد آشكار مي‌شود. در صحنه نمايش هر كس نقشي را كه برايش تعريف شده بازي مي‌كند و كلمات را هم مطابق سناريوهاي نوشته شده ادا مي‌كند. براي ايفاي نقش دستمزد مي‌گيرند و داوطلبي رفتار نمي‌كنند حتي اگر در مقام سياه‌لشكر باشند. اين روندي عمومي است، ولي در ايران با شدت و حتي نوعي ابتذال همراه است. گويي كه از ازل هم چنين بوده و اين نقش بازي كردن خيلي هم طبيعي است. نمونه آن را در نمايش‌هاي طرفداران وضع موجود براي حمايت از غزه مي‌توان ديد. هنگامي كه جنگي خانمان‌برانداز در منطقه در جريان است، به يك‌باره سطح اقدامات نمايشي به ثبت‌نام اينترنتي براي حضور در جنگ تقليل پيدا مي‌كند. عدد و رقم نيز بالا و ۸ ميليوني اعلام مي‌شود. بعد كسي از خودش نمي‌پرسد كه خوب اگر ۸ ميليون نفر پا به ركاب حضور در اين جنگ هستند، حتما ۱۶ ميليون نفر نيز بايد آماده اعتراض و راهپيمايي عليه اين جنايات باشند. پس چرا اين افراد نمود عيني و عملي ندارند؟ در اين ميان رفتار نمايندگان مجلس از همه نمايشي‌تر است كه ۱۶۰ نفرشان اعلام آمادگي براي اعزام به غزه كرده‌اند!! طرف مي‌گفت كه تصميم دارم فرزند خود را بفروشم. گفتند آخر كسي حاضر مي‌شود فرزند خود را بفروشد؟ گفت نگران نباشيد، قيمتي مي‌گذارم كه هيچ كس نخرد. حالا ماجراي نمايش نمايندگان است. كسي نيست از آنان بپرسد مگر راهي براي رفتن به آنجا وجود دارد؟ اگر بلي خب چرا نمي‌رويد؟ و اگر نه پس اين چه اعلام آمادگي براي رفتن است كه انجامش تعليق به محال مي‌شود؟ به علاوه فرض كنيم كه راهي هم باز باشد، شما به چه درد جنگ غزه مي‌خوريد؟ جنگ نيروي رزمنده مي‌خواهد، شما كه ماشاءالله از اين نظر به كلي بازنشسته‌ايد. از سوي ديگر رفتارهاي شما تناسبي با اين ادعا ندارد. هنوز مردم در شوك خودروهاي فيدليتي هستند كه چگونه سر و ته ماجرا را هم آورديد و آخر هم روشن نشد كه اين فساد چگونه رخ داد و سرنوشت ماجراي آن چه شد؟ جز اينكه افشاگري ردصلاحيت شد.
مساله اصلا چيز ديگري است. مگر كسي از شما خواسته به غزه برويد كه اجابت كرده‌ايد؟ شما در مقام نماينده مجلس اگر عملكرد درستي داشته باشيد، براي ملت ايران و حتي مردم غزه كافي است. شما كارهاي عادي خود را انجام نمي‌دهيد، بعد مي‌خواهيد به جبران آنها به غزه برويد؟ هنوز ماجراي خودروها را بي‌پاسخ گذاشته‌ايد يا در مقام قانونگذاري هنوز حاضر نيستيد كه درباره قانون فرزندآوري مسووليت پذيرفته و پاسخگويي پيش كنيد و اين قانون پرهزينه و زيانبار را كه موجب كم شدن جمعيت شده است، اصلاح كنيد. هنوز درباره قانون بودجه و افزايش اندك حقوق كارگران و بازنشستگان سكوت اختيار كرده‌ايد؟ شما پاسخ نمي‌دهيد كه اگر مصوبات مجلس موجب اين اندازه تورم و گراني نشده، پس علت آن چيست؟ چرا مردم بايد براي ششمين سال متوالي منتظر تورم حدود ۴۰ درصدي باشند؟ شما هنوز جرات نداريد توضيح دهيد كه چرا قانونِ صيانت و پوشش را در دستور كار قرار داده‌ايد و از جزييات آن نمي‌توانيد دفاع كنيد به ويژه اينكه مطابق اصل ۸۵ آن را نهايي كرده‌ايد، در حالي كه اين جزو حقوق مردم بود كه بدانند قرار است چه چيزي و با چه منطقي تصويب شود؟
شما مي‌خواهيد برويد غزه و از مردم آنجا دفاع كنيد؟ در حالي كه در برابر مردم خودتان كه بايد پاسخگو باشيد با تبختر و بي‌پروايي رفتار مي‌كنيد و به جاي شنونده حرف آنان بودن نخود و كشمش مي‌خوريد و دراز مي‌كشيد.
درست است كه دوره نمايش‌‌بازي است ولي نه اين اندازه سطحي و آشكار.