يك سال بعد چه چيزي تغيير كرده است؟
ميراث پوچ جام جهاني قطر براي كارگران!
گروه ورزش
به‌رغم روايت زيباي آنها، يعني ميزبان مسابقات و فيفا، به دليل استثمار مستمر نيروهاي كار مهاجر، قطر و فدراسيون جهاني فوتبال فيفا هنوز مورد انتقاد قرار مي‌گيرند.
به گزارش روزنامه اعتماد و به نقل از گاردين، يك سال پيش همه چيز براي شاكر‌الله خان خوب بود. جام جهاني در قطر در آستانه شروع بود و خان از پاكستان به قطر سفر كرده بود و شغل معتبري به عنوان نگهبان در مسابقات پيدا كرده بود. خان مي‌گويد: «از پيوستن به سازمان بزرگي مانند فيفا خوشحال بودم. اما دوام نياورد. وقتي كار را شروع كرديم، همه اميدهايم به يأس تبديل شد.»
اصلاحات كاري گسترده كه پس از محكوميت جامعه بين‌المللي بابت مرگ و استثمار كارگران مهاجري كه روياي جام جهاني قطر را برآورده مي‌كردند، قرار بود ميراث ماندگار اين مسابقات باشد. در عوض، يك سال بعد، كارگران مهاجر در قطر مي‌گويند كه زندگي براي آنهايي كه در قطر مانده‌اند، بهتر نشده است.
مقامات قطري و فيفا خلاف اين را ادعا كرده‌اند و جياني اينفانتينو، رييس فيفا، اين رويداد را «بهترين جام جهاني تاكنون» توصيف كرده است.
سخنگوي دولت قطر گفت كه اين رويداد «اصلاحات كارگري در قطر را تسريع كرد و يك ميراث مهم و ماندگار از مسابقات به جا گذاشت.»
اين سخنگو گفت كارگران اكنون از حداقل دستمزد، آزادي تغيير شغل، مكانيسم شكايت ساده با دسترسي آسان‌تر به عدالت و بهبود استانداردهاي بهداشتي و ايمني بهره‌مند شده‌اند و افزود: «يك سال پس از جام جهاني، تعهد قطر به نيروي كار و اصلاحات مثل هميشه قوي باقي مي‌ماند.»
سازمان بين‌المللي كار (ILO) كه از سال 2018 با مقامات قطري براي اصلاح نظام كار خود همكاري مي‌كند، به همان اندازه خوشبين است. اين سازمان مي‌گويد كه از زمان جام جهاني شاهد تعهد و همكاري مستمر مقامات قطري بوده است.
عفو بين‌الملل روز پنجشنبه گزارشي را منتشر كرد كه داستان متفاوتي را بيان مي‌كند و مدعي شد كه پيشرفت در اجراي قوانين كار جديد قطر از زمان جام جهاني متوقف شده است.
الا نايت، محقق حقوق كار مهاجران سازمان عفو بين‌الملل، مي‌گويد كارگران كم‌دستمزد «امروزه هنوز با خطرات بزرگ استثمار مواجه هستند، از جمله كار اجباري. همين‌طور چشم‌انداز درمان و جبران سوءاستفاده‌ها براي بسياري دور از دسترس است.»
خان مي‌گويد كه اندكي قبل از شروع مسابقات سال گذشته، او و صدها كارگر ديگر توسط يك شركت امنيتي خصوصي محلي استخدام شدند. اين شركت براي تامين امنيت تعدادي از تاسيسات كليدي جام جهاني قرارداد بسته بود.
آنها فهميدند كه قراردادي شش ماهه با آنها بسته شده است (اسناد و قراردادهايي كه توسط گاردين ديده مي‌شود اين ادعاها را تاييد مي‌كند)، اما تنها چند روز پس از فينال، به طور ناگهاني اخراج شدند درحالي كه هنوز سه ماه از قراردادشان باقي مانده بود.
هنگامي كه آنها سعي كردند براي دريافت دستمزدهاي معوق خود در دفاتر مرتبط با شركت مذاكره كنند، صدها كارگر بازداشت يا اخراج شدند.
خان و دو همكارش به سازماندهي يك تجمع بدون اجازه متهم شدند، به شش ماه زندان و 10 هزار دلار جريمه (2205 پوند) محكوم شدند. خان در ماه آگوست آزاد شد. يكي از همكاران او كه بيش از 9 ماه در بازداشت بود تا اول نوامبر آزاد نشد.
امروز، خان هنوز در قطر است و براي تمديد اسناد رسمي خود تلاش مي‌كند. بدون اين اسناد او نمي‌تواند كار كند يا حتي اتاق شلوغي را كه با شش نفر ديگر شريك است را با خيال راحت ترك كند. او مي‌گويد: «بعضي وقت‌ها يك يا دو روز غذا نمي‌خورم چون نمي‌توانم كار كنم و پول ندارم. من هيچ راه‌حلي نمي‌بينم.»
Migrant-rights.org كه مدافع حقوق كارگران در خليج‌فارس است، مي‌گويد سرقت دستمزد (عدم پرداخت دستمزد يا مزايا) همچنان «سريع» است درحالي كه راه‌حل‌ها «ناكارآمد و ناكافي هستند.»
گزارش پيشرفت سالانه ILO كه اين هفته منتشر شد، نشان مي‌دهد كه در سال گذشته، حدود 1.14 ميليارد دلار (250 ميليون پوند) از طريق يك صندوق دولتي كه براي پوشش دستمزدهاي پرداخت نشده كارگران و حمايت از شركت‌هايي كه در تلاش براي پرداخت حقوق كارگران هستند، به كارگران پرداخت شده است.
اما اطمينان‌بخشي مقامات قطري به نظر سايكو كولي، نوجوان گامبيايي كه او نيز براي كار در همان شركت امنيتي در آستانه جام جهاني ثبت‌نام كرده است، بيهوده است. كولي و دو دوست خود در خانه، مبالغ هنگفتي را به عوامل محلي پرداخت كردند تا به قطر بيايند. درواقع با تبليغات در زمينه «فرصت‌هاي تغيير‌دهنده زندگي» ارائه شده توسط اين مسابقات توجه آنها جلب شده بود.
اما مانند خان، تنها چند روز پس از فينال، ناگهان بيكار و بي‌خانمان شدند. اين سه نفر در نهايت به يك پناهگاه دولتي ارجاع داده شدند كه معلوم شد بيشتر «شبيه زندان» است.
يك سال بعد، كولي هنوز در قطر است و از طريق دادگاه براي غرامت مي‌جنگد و نگران خانواده‌اش است.
در ماه آگوست، به‌رغم نداشتن وكالت قانوني، نوجوانان برنده پرونده شدند و مقامات به پرداخت مبلغ 21 هزار دلار (4640 پوند) براي پرداخت دستمزد پرداخت نشده و هزينه پرواز به خانه به كولي محكوم شد. حامي او عليه اين حكم درخواست تجديدنظر كرده است، بنابراين او در قطر مي‌ماند، نااميد از بازگشت به خانه اما حاضر نيست از دريافت غرامت خود چشم‌پوشي كند.
«من فيفا و دولت قطر را مقصر مي‌دانم.» كولي مي‌گويد: «اگر آنها روي حرف‌هاي خود مي‌ايستادند و مجازات‌هايي را براي كساني كه حقوق اوليه بشر را نقض مي‌كنند وضع مي‌كردند، ما به اين مكان نمي‌رسيديم.»
فيفا در چرخه چهار ساله منتهي به جام جهاني قطر ركورد 7.5 ميليارد دلار (4.6 ميليارد پوند) كسب كرد، اما هنوز نتايج بررسي‌هايي را كه در كنگره فيفا در ماه مارس برگزار شد، اعلام نكرده است. فيفا مدعي است اقداماتي را انجام داده تا براي كارگراني كه از سوءاستفاده‌هاي مرتبط با اين مسابقات رنج مي‌برند، در راستاي تعهدات حقوق بشري خود اقدام كند.
براي كارگراني مانند Colley، اين نمي‌تواند به زودي انجام شود. اوايل اين هفته، او براي پيگيري غرامت خود به دادگاه بازگشت، اما متوجه شد كه تصميم
بار ديگر به تعويق افتاده است. كولي مي‌گويد: «اگر مي‌دانستيم [چقدر طول مي‌كشد] نمي‌مانديم، زيرا آينده‌اي در اينجا در قطر وجود ندارد. فقط درد و رنج وجود دارد.»
فيفا به درخواست براي اظهارنظر پاسخ نداد.