بازگشت به سنت بنيان‌گذار
احمد مازني
۱- جمهوري اسلامي، مردم سالاري سازگار با دين
در پي فراخوان طرح «بازگشت به سنت بنيان‌گذار» اظهارنظرهاي متفاوتي در قالب يادداشت، كامنت و... مطرح شد كه عجالتا از همه آنها سپاسگزارم. اكنون وقت آن است تا اين عنوان كلي را تبيين كرده و در معرض نظر و انديشه صاحب‌نظران منصف قرار دهيم. از اين رو نخستين موضوع در انديشه و عملكرد امام خميني، «طرح جمهوري اسلامي» است. شايد به جرات بتوان گفت مهم‌ترين دستاورد امام خميني ارايه طرح جمهوري اسلامي براي ايران است.
براي تبيين اين مساله بايد توضيح بدهم.
مي‌دانيم كه حكومت مستقر در طول تاريخ چند هزارساله ايران پادشاهي بود، در هر دوره‌اي يك نفر از يك خاندان ايراني يا از طريق لشكر كشي از يك كشور خارجي به تخت سلطنت مي‌نشست و تا نفر بعد و خاندان بعد، اين خاندان بر اين كشور حكومت مي‌كرد، بنابراين ابزار قدرت عبارت بود از زور و سرنيزه و مداخلات بيگانه و مردم هيچ نقشي در سرنوشت خويش نداشتند جز مواقعي كه براي گرفتن ماليات و خراج به روستاها و آبادي‌ها هجوم مي‌بردند و حاصل دسترنج‌شان را غارت مي‌كردند. اين غارتگري در دوره پهلوي به شكل مدرن انجام مي‌شد. در تمام اين قرن‌ها اراده يك نفر بر جان، مال و ناموس مردم حاكم بود يعني ديكتاتوري مطلق پادشاه. و در بعضي از ادوار، از جمله در دوره قاجار و پهلوي استبداد داخلي توأم بود با استيلاي خارجي. اين وضعيت ادامه داشت تا نهضت مشروطه. در نهضت مشروطه پيشوايان ديني و ملي پيشاپيش مردم ايران قيام كردند و خواستار مشروطه سلطنتي، مجلس قانونگذاري و عدالتخانه شدند. در نتيجه اين قيام مردمي به تدريج كشور ما صاحب قانون اساسي شد كه بر اساس آن به‌رغم اختيارات برتر براي شاه و تداوم سلطنت در يك خانواده (قاجار و بعد پهلوي)، اختيارات شاه در چارچوب قانون قرار گرفت و قرار شد نمايندگان مجلس توسط مردم انتخاب شوند و چند مجتهد تراز اول بر انطباق قوانين با موازين شرعي نظارت كنند. ادامه در صفحه 7