گروه گزارش| رقابت‌هاي انتخاباتي مجلس دوازدهم عرصه‌اي براي رخدادهاي عجيب است، از حضور چهره‌هايي در قامت كانديداها و كارگردان سياسي ليست‌ها و جريانات تا ردصلاحيت‌هايي خبرساز و پربازتاب و البته تصميمات و قوانين جديد در نام‌نويسي و نحوه برگزاري فني انتخابات. اين دوره از انتخابات مجلس شوراي اسلامي البته نخستين دور از برگزاري انتخابات بعد از اصلاح قانون انتخابات مجلس نيز بود، دوره‌اي كه براي نخستين‌بار مرحله پيش‌ثبت‌نام به نام‌نويسي و بررسي صلاحيت كانديداها اضافه شد. از طرف ديگر موضوع مهر نخوردن در شناسنامه‌ها در زمان راي‌گيري نيز رخداد تازه‌اي در انتخابات پيش رو است كه توسط رييس ستاد انتخابات كهگيلويه و بويراحمد اعلام شده است. روز پنجشنبه گذشته سيدجواد هاشمي مهر با اعلام اين خبر كه « در انتخابات دوازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي ملاك عمل براي راي‌گيري، سيستم‌هاي احراز هويت است و ديگر نياز به مهر شدن شناسنامه نيست»، گفته است كه «با توجه به اينكه با درج مُهر در شناسنامه، برخي رسانه‌هاي معاند سعي در سوءاستفاده براي تشويش اذهان عمومي را داشتند امسال براي رفع ابهام اجباري نبودن شركت در انتخابات، ثبت مُهر در شناسنامه حذف شده است.»
در كنار اين موضوعات چهره‌هاي حاضر در عرصه انتخابات اعم از كساني كه خود كانديداها هستند يا نقش راهبري براي خود تعريف كرده‌اند نيز قابل توجه هستند.
استاد ماسون شناسي، كارگردان ليست انتخاباتي
روز گذشته جدال تویيتري بين محمد جواد آذري جهرمي و مالك شريعتي درباره ليست اصلاح‌طلبان زمينه را براي به ميان كشيده شدن شعار يكي از پديده‌هاي انتخابات مجلس دوازدهم را دستمايه شوخي و كنايه قرار داد. شعار انتخاباتي علي‌اكبر رائفي‌پور كه به عنوان «استاد علي‌اكبر رائفي پور» نزديك به دو دهه است كه در فضاي مجازي فعال بود و حالا در نقش كارگرداني ليستي براي انتخابات ظاهر شده است. روز گذشته، مالك شريعتي، نماينده تهران در مجلس شوراي اسلامي در توييتر نوشت: جناب آذري جهرمي! سلام عليكم! فهرست سي نفره اصلاح‌طلبان با حضور افرادي داراي سوابق قابل‌توجه و قابل اعتنا منتشر شد.
در پاسخ به اين توييت محمدجواد آذري جهرمي، وزير پيشين ارتباطات نوشت: اين عزيزان آبروي خود را به ميدان آوردند تا تكليف خودشون رو براي حفظ نظامي كه امثال جنابعالي هر روز با اقدامات‌تان به افولش دامن مي‌زنيد، به‌جا بياورند و به احتمال بسيار زياد همراهي بدنه اصلاحات/اعتدال را هم نخواهند داشت. به نظرم آگاهند كه شما از آنها سوءاستفاده مي‌كنيد و همچنين هزينه‌هايي در بدنه مردمي خودشان دارند، اما احتمالا براي آنها نيت‌شان ارزشمندتر از برد در انتخابات است. اما مزيد اطلاع‌تان عرض كنم خيلي روي اينها مانور ندهيد، بچسبيد به هشتگ «اين‌بار فرق مي‌كند». سوالات‌شان از امثال شما جدي است.
هشتگ اين‌بار فرق مي‌كند اشاره به جرياني با هدايت رائفي‌پور دارد كه منتقد مجلس يازدهم است و مي‌خواهد نيروهاي خودش را وارد مجلس كند و اين روزها ائتلافي با سعيدمحمد براي ارايه ليست تشكيل داده است.
او نخستين‌بار مردادماه سال‌جاري با انتشار تویيتي با دو هشتگ «شايسته‌سالاري» و «اين‌بار فرق مي‌كند» نوشته است: «تمام عزيزاني كه صلاحيت‌هاي لازم عرفي، قانوني و عمومي را براي نمايندگي مردم شريف ايران در حوزه‌هاي انتخابيه خود دارند، در صورت تمايل در انتخابات ثبت‌نام كنند. به زودي روش‌هاي شايسته‌گزيني كانديداها و نحوه حمايت از ايشان را به اطلاع‌تان خواهم رساند.» علاوه بر اين، رائفي‌پور در سخناني كه ارديبهشت ماه سال‌جاري از او در فضاي مجازي منتشر شد، بر اهميت و نقش نمايندگان مجلس به عنوان يكي از قدرتمندترين مسووليت‌ها در كشور تاكيد كرد. او پيش از انتخابات مجلس يازدهم نيز در سخناني در ميان مخاطبانش انتقاداتي به شوراي ائتلاف انقلاب و حتي جبهه پايداري وارد كرده و به‌عدم هماهنگي ميان آنها در معرفي نامزدهاي‌شان و برخي اختلاف‌ها در جريان اصولگرا پرداخته و گفته بود كه اين سازوكار ايراد دارد. رائفي‌پور در ويديوي اخير خود درباره انتخابات مجلس ۱۴۰۲ گفته است: «مديران مياني در استان‌ها و شهرستان‌ها عموما با مداخله نمايندگان تعيين مي‌شود، همين مجلس هم كم از اين كارها نكرده است... بنابراين نمايندگان مجلس مهم‌ترين بخش اجرايي كشور را تعيين مي‌كنند... دو دوره است من اين حرف‌ها را مي‌زنم، ناراحت نشوند از من نمايندگان، چون اين دوره كارشان دارم.» او در ايام پاياني مجلس دهم بارها به نقد مجلس دهم و شخص علي لاريجاني در موضوعات مختلفي درباره برجام و مصوبات ديگر پرداخته بود، به‌رغم نقدهايي به مجلس يازدهم كماكان مي‌گويد كه «سگ اين مجلس به مجلس قبلي مي‌ارزد.» با اين حال پيش از انتخابات رياست‌جمهوري سال ۱۴۰۰ با قيد دوباره اين مقايسه از دلخوري خود از مجلس يازدهم گفت: «من بالاي توييترم نوشته‌ام انقلابي بيزار از چپ و راست، مرده‌شور چپ و راست‌تان را ببرند. شما نماينده مجلس هستيد يا نماينده دولت؟ چرا در ستادهاي رييسي و جليلي هستيد؟ مجلس ديگري بود، نمي‌گفتند در مجلس وكيل‌الدوله‌ها هستند؟!»
در ماه‌هاي اخير رائفي‌پور نقدهاي بسيار تندي را به مجلس و مديريت محمد باقر قاليباف بر اين مجلس وارد كرد و حتي مدعي دريافت سكه توسط يكي از نمايندگان شد كه به واكنش نمايندگان و درخواست ارايه توضيحات دادستاني تهران نيز همراه شد. علاوه بر اين رائفي‌پور با انتشار تصاويري از نامه‌هاي اداري روابط عمومي مجلس خطاب به سعيد احديان مدعي شد كه جريان قاليباف در مجلس پول‌پاشي مي‌كند اما مبالغ مندرج در نامه‌ها، مبالغ خاصي در گردش مالي مجلس نبود و احديان نيز بعد از انتشار در توضيحاتي تاكيد كرد كه اهداي كارت هديه و مبالغ مالي به خبرنگاران و فعالان رسانه‌اي در مجلس امري مسبوق به سابقه است.
رائفي‌پور از اصلي‌ترين چهره‌هايي بود كه در ماجراي درگيري و تنش بين وزير كشور و مجلس يازدهم بر سر يك بخشنامه انتخاباتي نشان داد كه براي مجلس يازدهمي‌ها شمشير از رو بسته است. فراتر از همه‌چيز در ماه‌هاي اخير، توييت عجيب رائفي‌پور درباره نمايندگاني بود كه با استيضاح وزير كشور موافق بودند. او در واكنش به اعتراض نمايندگان به بخشنامه وزارت كشور و جمع‌آوري امضا براي استيضاح احمد وحيدي در رشته توييتي نوشت: «واي بر مجلس! بارها بخشنامه معاونت سياسي وزارت كشور را خواندم. كلمه كلمه آن تذكر و توجه به شفافيت، رعايت اصل بي‌طرفي مجريان انتخابات، افزايش مشاركت، دعوت از همه گروه‌ها و دقت در سواري ندادن به نمايندگان كنوني و سابق مجلس در آستانه انتخابات بود كه عين عقل و شرع و قانون است.بايد از مردم خواست به ۲۰۰ نماينده‌اي كه متعرض وزير كشور شده‌اند، راي ندهند. افسوس كه شفافيتي در كار نيست. اين حجم از وقاحت باور نكردني است. اينها اگر در زمان امام علي (ع) مي‌بودند به حضرت به خاطر نامه به عثمان‌بن‌حنيف نيز حمله مي‌كردند. يقين دارم رهبري مفاد آن نامه را تاييد خواهند كرد.»
البته اظهارات و فعاليت‌هاي انتخاباتي علي‌اكبر رائفي‌پور البته با واكنش چهره‌هاي اصولگرا نيز همراه بوده است. محمدرضا صباغيان نماينده مجلس يازدهم پيش از اين در تذكر شفاهي در جلسه علني با انتقاد از ادبيات رائفي‌پور گفت كه «اخيرا فردي كه خود را همه‌چيزدان مي‌داند و درباره همه‌چيز نظر مي‌دهد، در صداوسيما صحبتي را عليه نمايندگان به بهانه شفافيت كرده و گفته است يكي از نمايندگان براي آنكه درخواست يك تحقيق و تفحص را پس بگيرد، سكه دريافت كرده است. اين فرد اگر خودش مدافع شفافيت است، اعلام كند كه در جلسات و سخنراني‌هاي خود چه مبالغي دريافت مي‌كند. اين فرد با اين ادعاي خود، شوراي نگهبان را هم زير سوال برده است. دادستاني بايد به اين موضوع ورود كند تا موضوع شفاف و روشن شود. اگر كسي تخلف كرده است، بايد اعلام شود و اگر هم تخلفي صورت نگرفته است، بايد با گوينده اين اتهام برخورد شود.»
ديگر واكنش جدي به رفتارها و صحبت‌هاي انتخاباتي او در هفته‌هاي اخير انتقاد حميدرضا مقدم‌فر، معاون پيشين فرهنگي سپاه پاسداران و مشاور عالي فرمانده سپاه بود كه گفت: « يك آقايي در يك برنامه تلويزيوني كل نظام را سياه كرد. انتظار داريد اين كار مشاركت مردم را همراه داشته باشد. اين كار را كه رسانه‌هاي خارجي با ميلياردها دلار انجام مي‌دهند، لازم نيست شما انجام دهيد. به جاي غوغاسالاري و سياه‌نمايي برنامه‌هاي‌تان را بگوييد!»
انتقاد جدي ديگر از فعاليت انتخاباتي رائفي‌پور نيز توسط پرويز اميني، از چهره‌هاي ميانه‌رو اصولگرا و استاد دانشگاه در برنامه شيوه در مناظره با حسين مرعشي گفته شد: « امر سياسي آن‌قدر مبتذل شده كه آن آقايي كه كارش ماسون‌يابي از اعداد و اشكال بود، شده ليدر انتخاباتي!»
استاد ايرج ملكي و بمب خبر تاييد صلاحيت
ايرج ملكي، لطيفه‌گوي مجازي كانديداي انتخابات مجلس دوازدهم شده است.بنابر اعلام ليست نهايي كانديداهاي انتخابات مجلس دوازدهم، ايرج ملكي از حوزه انتخابيه كرمانشاه وارد گود رقابت شده است؛ يعني درست در حوزه‌اي كه حشمت‌الله فلاحت‌پيشه نماينده چند دوره مجلس و استاد دانشگاه و كارشناس حوزه سياسي و سياست خارجي در آن ردصلاحيت شده است!
بنا به روايت نوانديش، ايرج ملكي متولد كرمانشاه كه داراي ليسانس روابط عمومي و مهندسي كامپيوتر و فوق‌ليسانس علوم ارتباطات اجتماعي است، با بازي در كليپ‌هاي طنز در آپارات و شبكه اجتماعي اينستاگرام به شهرت رسيد و حالا يكي از چهره‌هاي معروف در اينستاگرام و شبكه‌هاي اجتماعي است كه به نام استاد ملكي مشهور است.
در سال‌هاي اخير ديالوگي از يكي از ساخته‌هاي ملكي در فضاي مجازي بازنشر داده مي‌شد. جمله‌اي كه توسط يكي از شخصيت‌ها گفته مي‌شد مبني بر اينكه «چطور به تو گير ندادن؟!» حالا اين جمله توسط كاربران فضاي مجازي خطاب به ملكي درباره عبور از فيلتر تاييد صلاحيت شوراي نگهبان طرح شده است. عباس عبدي در شبكه اجتماعي ايكس با اشاره به حواشي تاييدصلاحيت و كانديداتوري ايرج ملكي نوشت: چرا برخي نسبت به تاييد صلاحيت يك طنزپرداز انتقاد دارند؟ اگر وي به مجلس برود و جدي كار كند به احتمال فراوان از اغلب نمايندگاني كه ما مي‌شناسيم آگاه‌تر و كم‌خطرتر است. اگر كار طنز خود را در آنجا ادامه دهد كه به گرد پاي سايرين نخواهد رسيد باز هم زيانش كمتر است. سيامك قاسمي، كارشناس اقتصادي، درباره نامزدي ايرج ملكي در انتخابات گفته همه‌چيزشان بايد به همه‌چيزشان بيايد. از ملك‌الشعراي بهار به عنوان نماينده مجلس به ايرج ملكي رسيدن، پيام واضحي دارد براي آنهايي كه هنوز تواني براي انديشيدن دارند.
محمد شريف‌زاده كرماني، وكيل دادگستري، نيز در شبكه اجتماعي ايكس گفته كه ممكن است حضور ايرج ملكي «دستمايه شوخي و طنز و جوك باشد» اما در ميان ساير داوطلبان «حداقل آنچه در دل دارد مي‌گويد و اهل زبان‌بازي و مغلطه نيست.»
شمايل انصارحزب‌الله در مسند راهبري انتخاباتي
از ديگر چهره‌هاي قابل توجه كه در اين دوره از انتخابات مجلس دستي بر ليست بندي انتخاباتي دارد، حسين الله‌كرم است. شمايل انصار حزب‌الله كه بر اساس شنيده‌ها حالا نقشي بسيار جدي در ليست بندي انتخاباتي دارد و در اين راستا حزبي نيز در هفته‌هاي اخير تشكيل داد.
نيمه دي‌ماه سال جاري وقتي حسين‌الله‌كرم در كسوت دبيركل حزب تازه تاسيس «جمعيت رزمنده مدافع انقلاب اسلامي» (رزما) با روزنامه جوان گفت‌وگو كرد از ادبيات و واژه‌هايي كه به كار برد مشخص بود كه تصميمي براي وحدت با ليست اصلي اصولگرايان و رفتن زير علم قاليباف و شوراي ائتلاف ندارد. اگرچه محور كلي گفت‌وگو توضيح و تشريح تاسيس و وضعيت «جمعيت رزمنده مدافع انقلاب اسلامي» (رزما) است، اما الله‌كرم در اين گفت‌وگو به صراحت ابعاد و احتمال ائتلاف‌هاي درون‌گفتماني را تشريح كرد و حتي گفتمان جديدي در دل اصولگرايي با عنوان «انقلاب مستمر» را طرح و سپس «نظريه انقلاب مستمر» را اين‌گونه تعريف كرد: «انقلاب مستمر تا دستيابي به اهداف تمدن اسلامي، يعني همچنان انقلاب بايد ادامه پيدا كند. نظريه انقلاب مستمر محافظه‌كاري را نمي‌پذيرد، به هرج و مرج هم باور ندارد. محافظه‌كاري به معني باور به پايان پيداكردن انقلاب و جايگزيني ساختار‌ها به جاي نهاد‌هاي انقلابي است.»
او در بخشي از گفت‌وگو تاكيد دارد كه حزب رزما و انصار حزب‌الله دهه ۷۰ و ۸۰ ارتباط سازماني باهم ندارند و اهداف مختلفي را دنبال مي‌كنند، اما تفسير او از «وضعيت انقلاب مستمر» تداعي‌كننده همان رويكرد‌ها است؛ رويكرد‌هايي كه حالا زير سايه واژه انقلابي قرار گرفته و مي‌خواهد «ساختار‌ها و نهاد‌ها را درگير تحول كند.»
الله‌كرم همچنين در همين گفت‌وگو درباره «وضعيت انقلاب مستمر» مي‌گويد: «ساختار‌ها و نهاد‌ها در كنار هم قرار مي‌گيرند، به اين معنا كه نهاد‌ها هر وقت بخواهند مشكلات سريع حل شود، قرارگاهي ورود مي‌كنند كه با رويكرد انقلابي و حل مساله، مشكلات را رفع كنند. وقتي ساختار‌ها قادر به حل مساله نيستند و فقط به خودشان سرويس مي‌دهند، نهاد‌ها بايد وارد شوند.»
از صحنه بازيگري تا صندلي نمايندگي
روز گذشته بهمن دان، با انتشار يك استوري از كانديداتوري خود در انتخابات مجلس دوازدهم خبر داده است. بهمن دان بازيگر ايراني به دليل ايفاي نقش در سريال‌ها و فيلم‌هاي سينمايي چهره آشنايي براي مردم است. بهمن دان سال‌هاست كه در كار بازيگري حضور ندارد. او كه تجربه كار در تئاتر را نيز دارد مدتي به عنوان تكنسين راديولوژي در بيمارستان مهر تهران كار مي‌كرد.
البته اين نخستين‌بار نيست كه چهره‌اي از اهالي سينما وارد گود انتخابات مي‌شود. سال 1392 امين زندگاني بازيگر سينما و تلويزيون در چهارمين دوره انتخابات شوراي اسلامي شهر تهران ثبت‌نام كرد و همان زمان درباره اينكه آيا هنرمندان در اين دوره از انتخابات شوراها ائتلاف خود را خواهند داشت يا نه، اظهار داشت: فعلا يك روز ديگر از زمان ثبت‌نام باقي است و فردا مشخص مي‌شود كه چه تعداد از هنرمندان در انتخابات شوراها ثبت‌نام مي‌كنند. آنچه مسلم است، آن است كه بنده به عنوان يك شهروند تهراني در اينجا حضور دارم و فعلا هم مستقل هستم. دانيال عبادي نيز بازيگر ديگري بود كه در اين دور از انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا كانديدا شد.
سيروس ميمنت بازيگر سينما و تلويزيون كه در سريال نون خ به كارگرداني سعيد آقاخاني ايفاي نقش كرده بود هم در انتخابات رياست‌جمهوري سال ۱۳۹۶ثبت‌نام كرد. وقتي خبرنگار هدفش را از كانديداتوري پرسيد وي اظهار كرد كه از روي بيكاري كانديدا شده است. او همچنين در جمع خبرنگاران گفت: «به ميزان راي‌آوري فكر نكردم چون مطمئنم تاييد صلاحيت نمي‌شوم دوست داشتم حركتي كنم تا ساكن نباشم. اگر رييس‌جمهور شوم مي‌خواهم باقي‌مانده عمرم را كف دست بگيرم با اختلاس و دروغگويي و بي‌تفاوتي بجنگم.»
از ديگر چهره‌هاي سينمايي كه در بهمن سال 1394 براي انتخابات مجلس دهم كانديدا شد نيز محمود عزيزي بازيگر تلويزيون و تئاتر بود كه اعلام كرد نه اصولگرا و نه اصلاح‌طلب است و به صورت مستقل كانديدا شده است .
داستان صلاحيت‌ها؛ تاييد پسر و ردصلاحيت پدر
شانزدهم دي ماه سال‌جاري خبري بر اين اساس منتشر شد كه پس از پايان بررسي صلاحيت‌هاي داوطلبان انتخابات مجلس شوراي اسلامي و ارسال نتايج آن به استانداري‌ها و داوطلبان، برخي از چهره‌هاي ثبت‌نام كننده در انتخابات مجلس، از تاييد يا ردصلاحيت خود خبر داده‌اند. در همين راستا، سيد‌محمود علوي، وزير سابق اطلاعات نيز عدم احراز صلاحيت را دريافت كرده است.
اما عجيب‌تر از نكته‌اي كه علوي به آن اشاره كرده بود تاييد صلاحيت پسر علوي در همين دور از انتخابات است. تاييد صلاحيت براي حضور در انتخابات مجلس است. خبرگزاري مهر نام سيد‌محسن علوي، فرزند وزير سابق اطلاعات را در ليست كانديداهاي تاييد شده لامرد عنوان كرد. محسن علوي پيش از اين هم سابقه نمايندگي در مجلس دهم را دارد.
نكته قابل توجه اينكه اين نخستين‌بار هم نبود كه علوي در انتخابات مجلس ردصلاحيت مي‌شد. در جريان نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي ميان‌دوره‌اي آن دور از مجلس، سيد‌محمود علوي براي كانديداتوري ثبت‌نام كرد كه هر دو بار از‌سوي شوراي نگهبان ردصلاحيت شد. او در ۲ اسفند ۱۳۹۰ اعلام كرد: به استناد بند ۱ ماده ۲۸ قانون اساسي مبني بر «عدم التزام عملي به اسلام و نظام» ردصلاحيت شدم.
۳ اسفند سال ۹۰ بود كه علوي گفت: «از شوراي نگهبان درخواست كردم كه طبق قانون موارد و مصاديق عدم التزام به اسلام و نظام را بيان كنند در‌حالي‌كه متاسفانه هنوز خبري دريافت نكردم.» وي اضافه كرد: مساله ردصلاحيت خود را به عنوان يك امتحان الهي و نه تعارض با نظام و رهبري قلمداد مي‌كنم و از هيچ خدمتي براي انقلاب دريغ نخواهم كرد.