هوشمندی‌های یک کارگردان‌

در تعاریف و آمارهای مربوط به «گردشگری فیلم» آمده است این نوع از گردشگری می‌تواند درآمدهای ناشی از ورود مسافران به یک منطقه را تا نزدیک به 31درصد افزایش دهد. لوکیشن فیلم‌های محبوب چند دهه است که تبدیل به یکی از مقاصد پرطرفدار گردشگران در دنیا شده و اوج این محبوبیت مربوط به لوکیشن «هری پاتر»، «ارباب حلقه‌ها» و پس از آن سریال «بازی تاج و تخت» و «جوکر» است. اما تنها لوکیشن فیلم‌ها نیست که می‌تواند مخاطبان را مجاب به سفر به یک منطقه خاص کند، گاهی وقوع اتفاقات یک فیلم سینمایی یا سریال در یک شهر یا منطقه یا بنا هم می‌تواند در تبدیل تماشاچیان به گردشگر تاثیرگذار باشد. به‌طور کلی گردشگری فیلم و تعامل بین استودیوهای فیلمسازی با مدیران بخش توریسم در دنیا تبدیل به یکی از راه‌های بازاریابی در گردشگری شده است. راهی که بازدهی قابل توجهی نیز دارد، چراکه محبوبیت یک فیلم یا سریال در جذب افراد به یک لوکیشن، شهر، جاذبه طبیعی یا تاریخی، بسیار اثرگذارتر از ویديوها و تصاویر تبلیغاتی در مورد همان جاذبه است.  در سینمای ایران نیز این اتفاق بارها تجربه شده است. ازجمله سریال «مسافری از هند» که باعث معرفی جاذبه‌ها و رونق گردشگری در روستای سولقان شد که امامزاده نوربخش -که تا مدت‌ها مردم آن را با نام «امامزاده سیتا» می‌شناختند- در آن قرار داشت و محل مسلمان شدن بازیگر هندوی فیلم بود. استقبال از تورهای رصدی و سفر به کویر بعد از پخش فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک» و استقبال گسترده از کاخ گلستان که محل فیلمبرداری سریال محبوب «جیران» بود در نوروز سال گذشته ازجمله مواردی است که می‌توان به عنوان تجربه گردشگری فیلم در ایران نام برد.  در سال‌های اخیر فصل‌های مختلف سریال تلویزیونی «نون خ» نیز توانسته به میزان قابل توجهی در معرفی جاذبه‌ها و فرهنگ شهرهای کردنشین از پوشش و موسیقی و آداب و رسوم تا خوراک و محیط‌زیست و کشاورزی موفق ظاهر شود. فصل پنجم این سریال که در فروردین 1403 از تلویزیون پخش شد اما به منطقه جنوب شرق توجه کرده و در یکی از قسمت‌ها جشنواره‌ای از اقوام ایرانی را به نمایش گذاشت که با واکنش‌هایی در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد. هر چند این سریال در یکی از سکانس‌های فصل آخر خود اهالی شهر کرمان را آزرده خاطر کرده است، اما در مجموع نشان داده که کارگردان هوشمند آن می‌خواهد در کنار ایجاد سرگرمی، روایت‌گر مشکلات و چالش‌های اجتماعی هم باشد. با همین رویکرد هم این سریال پس از زلزله مهیب کرمانشاه، به انتقاد از وضعیت رسیدگی به زلزله‌زدگان پرداخت و در نوروز 1401 ماجرای کشف یک معدن طلا در روستا را به عنوان محور اصلی انتخاب کرد و در سال 1402 نیز محور اصلی داستان خود را حمله گرگ به آبادی و ورود اهالی ده بالا برای حل این مشکل قرار داد. اما در فصول مختلف این سریال، به اقتصاد محلی، گردشگری، آسیب‌های گردشگری برای جوامع محلی، تخریب مناطق بکر و اصیل به بهانه انجام عملیات عمرانی و جاده‌سازی و... توجه ویژه داشته است. فروردین امسال هم جاذبه‌های یکی از دیدنی‌ترین نقاط ایران در قاب دوربین این سریال جا گرفت تا پوشش و فرهنگ و آداب و رسوم مردم سیستان و بلوچستان را به تصویر بکشد. در کنار آن، در فصل پنجم «نون خ» به صنایع دستی کردستان هم توجه ویژه شده است، اتفاقی که به ندرت در سریال‌ها و فیلم‌ها شاهد آن هستیم. ارائه تصاویری از این هنرهای اصیل در رسانه‌های تصویری برای بسیاری از مخاطبان نا آشنا و در عین حال جذاب است و ظرفیت سرمایه‌گذاری دارد. متولیان میراث فرهنگی و گردشگری کشور هم که از هرگونه هزینه تبلیغات داخلی و خارجی برای جاذبه‌های فرهنگی کشور شانه خالی می‌کنند، خوب است به جای برگزاری جشنواره‌های پر هزینه و بی‌نتیجه که به دورهمی‌های دوستانه شبیه‌تر است، در ساخت فیلم‌ها و سریال‌های خلاقانه و پرمخاطب نظیر «نون خ» برای آشنایی عموم مردم با جاذبه‌های کمتر شناخته شده کشور، سرمایه‌گذاری کنند.