کودتای 15 جولای فرصتی برای پاکسازی مخالفان؟

در روزهای اخیر مواضع شخصیت‎های مختلف ترکیه در سالگرد کودتای نافرجام در رسانه‌های این کشور بازتاب داشته است. علاوه بر شخص اردوغان، شخصیت‎هایی همچون ريیس دفتر ارتباطات ریاست‌جمهوری ترکیه، دولت باغچه‌لی، ريیس حزب حرکت ملی‌گرا، وزرای کشور و وزیر دادگستری، شهردار آنکارا و شهردار استانبول و همسر اردوغان طی انتشار پیام‎های جداگانه‎ای ‌به‎مناسبت «15 جولای، روز دموکراسی و وحدت ملی» در حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی، ضمن گرامیداشت یاد شهدا و جانبازان این حادثه، بر وحدت و همبستگی ملی تاکید کردند.
اردوغان مدعی است سازمان تروریستی «فتو» تهدید جدی نه تنها برای امنیت ترکیه برای سایر کشورها است. یونان یکی از کشورهایی است که اعضاي فتو به آن پناه بردند و تعدادی از آنها همچنان در یونان هستند و به فعالیت خود علیه ترکیه ادامه می‎دهند و این مسوولیت ما را بیشتر می‎کند. اردوغان همچنین قوه قضاییه را هدف قرار داد و 2754 قاضی از جمله اعضای شورای عالی قضات و دادستان‎ها را اخراج کرد و یکی از اعضای دادگاه قانون اساسی را به‎دست داشتن در کودتا متهم کرد. بازداشت‌شدگان سه ماه از حق وکالت محروم بودند. نمایندگان جناح چپ حزب دموکراتیک خلق‎ها (HDP) طرفدار کردها و رهبران جامعه کرد به اتهام تروریسم بازداشت شدند. حداقل 30 فرماندار برکنار شدند. ماده 301 قانون مجازات که «افترا به ترک بودن» را جرم می‎داند، برای ساکت کردن مخالفان استفاده شد. اردوغان مدعی شد که مجلس ملی ترکیه توسط هواپیماهای جنگی، بمباران شده است. تحلیل‎ها نشان داد که انفجارها در داخل پارلمان رخ داده است. هنگامی که اردوغان در 16 جولاي ساعت 3 بامداد به استانبول بازگشت، سوار اتوبوسی شد که توسط طرفداران متعصبش احاطه شده بود که پرچم‎های ترکیه را به اهتزاز در می‎آوردند و نام او را فریاد می‎زدند. این یک تصویر ساخته شده برای تلویزیون بود و او مدعی شد کودتا هدیه‎ای از بهشت ​​است. به ‎باور اردوغان، اعضای گروه تروریستی گولن که سلاح‌ها، تانک‌ها و هواپیماهایی که ناموس ملت به آن امانت سپرده ‌شده بود را به سمت ملت نشانه گرفتند. اما با حضور مردم تمام این نقشه‌های موذیانه نابود شد. اردوغان در ادامه با بیان اینکه آرزو می‌کنیم جوانانی که ضامن آینده کشور هستند، حادثه 15 جولای را درک کنند و به حماسه بی‌نظیر ملت در آن شب افتخار کنند. از صمیم قلب به این باور، ایمان داشته باشید. روح 15 جولای نیز به ساخت قرن ترکیه منجر خواهد شد. به عنوان اتحاد خلق این‌ را زنده نگه خواهیم‌ داشت. اردوغان در ادامه بابیان اینکه عده‌ای با بهانه‌های واهی سربلندی و پیروزی ملت را نادیده می‌گیرند و با تهمت زدن و طرح مسائلی همچون کودتای کنترل‌شده، اهداف خاصی را دنبال می‌کنند. این افراد هرگز به اهداف خود دست نخواهند یافت. نیت آنها صرف‌نظر از نام، شهرت و عنوان‌شان، هدف قرار دادن دموکراسی و استقلال تزلزل‌ناپذیر ملت است. هرکس پیروزی ملت را کوچک جلوه دهد، هدف واقعی‌اش پرداخت بدهی خود به فتو می‌باشد. اردوغان ريیس‌جمهور ترکیه به ‎مناسبت سالگرد کودتای 15 جولای مقاله‌ای را در روزنامه «ینی شفق» ترکیه منتشر کرد. در مقاله او آمده است: «حماسه‌ای که ملت ما در 15 جولای نوشت فقط داستان سرکوب کودتا نیست. در آن شب، اراده ملت ما برای دفاع از وطن، پرچم، آینده و استقلال خود در جنگ‎های مختلف ترکیه دوباره تجلی یافت. ملت عزیزمان با روحیه بسیج همه‌جانبه دوش ‌به‌ دوش، زن و مرد و پیر و جوان قهرمانانه جنگید و به بهای شهادت 252 فرزند خود به پیروزی بزرگی دست‌یافت. پرچم ما پایین نمی‌آید و کسانی که استقلال و آینده ما را هدف قرار می‌دهند، نمی‌توانند به اهداف خود برسند. به عنوان یک کشور با این ذهنیت از روحیه 15 جولای و امانت شهدای خود محافظت کرده و با قاطعیت به مبارزه خود با گروه تروریستی فتح‌الله گولن به عنوان یک شبکه جهانی خیانت، ادامه می‌دهیم. ما همچنان اعضای این گروه را در داخل و هم در خارج از کشور به لانه‌های‌شان نفوذ کرده بودند را دستگیر کردیم.»  در روز کودتا، در عرض چند ساعت، پلیس ترکیه شروع به دستگیری مخالفان سیاسی کرد. اردوغان برای مدت نامحدود وضعیت فوق‎العاده اعلام کرد. بیش از 40 هزار نفر بلافاصله پس از کودتا بازداشت شدند. بیش از 100 هزار نفر از نیروهای نظامی، پلیس و قوه قضايیه برکنار شدند. بخش آموزش (سنگر کمالیسم سکولار) هدف قرار گرفت. بیش از 1500 استاد دانشگاه مجبور به استعفا و حدودد 21 هزار معلم اخراج شدند. اردوغان اگرچه در همان زمان اعلام کرد که شکست کودتا یک پیروزی برای دموکراسی بود، اما از دیدگاه مخالفانش او از کودتا به‎عنوان دستاویزی برای پاکسازی جامعه مدنی استفاده کرد. با وقوع کودتای ترکیه، رسانه‎های بین‎المللی بارها در مطالب خود مدعی بودند این کودتا اساسا خودساخته از سوی اردوغان بوده تا بتواند فشارهای داخلی را کنترل و مخالفین را سرکوب کند. به‌زعم این قبیل از رسانه‎ها، نیروهای مسلح ترکیه به‎دلیل کارآمدی خود مشهور هستند. با این حال، افسران «کودتا» را به قدری نابجا انجام دادند که بسیاری تعجب می‎کنند که آیا این کودتا انجام شده است؟ منتقدان اردوغان وقایع 15 جولای 2016 را «کودتای خود ساخته» ريیس‌جمهور برای تقویت موقعیت خود توصیف می‎کنند.»  ترکیه اقداماتی را برای بازتعریف کامل روابط بین‌المللی خود انجام داد. او امریکا را به طراحی کودتا و کمک به اجرای آن متهم کرد. اردوغان مدعی شد ژنرال «جوزف ووتل»، ريیس فرماندهی مرکزی امریکا با کودتاچیان همکاری داشته است. سخنان تحریک‌آمیز او به ضدامریکایی شدن افکار عمومی دامن زد و امنیت شهروندان امریکایی در ترکیه را به خطر انداخت. پس از «کودتا»، اردوغان با اعزام نیرو به سوریه، عراق و لیبی، سیاست خارجی خود را توسعه بخشید. او بارها معاهده لوزان بین یونان و ترکیه در مورد تعیین مرزهای دوکشور را به چالش کشید. کارشناس مسائل بین‌الملل