اسراييل براي توافق با حماس چراغ سبز نشان داد
آخرين برگ برنده بايدن
احسان پناه‌بر
به گزارش رويترز، جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات متحده؛ تميم بن حمد آل ثاني، امير قطر و عبدالفتاح السيسي، رييس‌جمهور مصر، از اسراييل و حماس خواسته‌اند در دور نهايي مذاكرات هفته آينده براي نهايي كردن توافق آتش‌بس و تبادل اسرا در غزه شركت كنند. چند مقام امريكايي به اكسيوس گفتند ارزيابي ايالات متحده در روزهاي اخير اين است توافق آتش‌بس و تبادل اسرا در غزه تنها راه براي آرام كردن تنش‌هاي منطقه‌اي پس از ترور فواد شكر، فرمانده ارشد نظامي حزب‌الله در بيروت و اسماعيل هنيه، رهبر سياسي حماس در تهران است. ماجراجويي‌هاي اسراييل در هفته‌هاي اخير منطقه را به نقطه جوش رسانده است. در همين ارتباط، به گزارش وال استريت ژورنال، دولت بايدن در تلاش است تا ايران و حزب‌الله را از حمله به اسراييل در پاسخ به ترورهاي اخير اين رژيم منصرف كند و در عين حال براي راه‌حل ديپلماتيك نيز به طرفين پيام‌هايي مخابره كرده است. در بيانيه مشترك امريكا، قطر و مصر آمده است: زمان نهايي كردن توافق آتش‌بس و تبادل اسراي اسراييلي و بازداشت‌شدگان فلسطيني فرا رسيده است. اين سه رهبر افزودند توافقي با چارچوب مشخص روي ميز است و فقط جزييات اجراي آن بايد نهايي شود. آنها گفتند كه ديگر نبايد وقت تلف شود و هيچ طرفي نبايد براي تعويق بيشتر بهانه‌اي داشته باشد. بايدن و همتايانش تاكيد كردند در صورت لزوم آماده ارايه پيشنهاد نهايي براي رفع شكاف‌هاي باقيمانده مربوط به اجراي توافق هستند به نحوي كه انتظارات همه طرف‌ها برآورده شود. در اين بيانيه، اين سه رهبر افزودند: ما از دو طرف خواسته‌ايم كه مذاكرات فوري را در روز پنجشنبه 15 آگوست در (دوحه يا قاهره) از سر بگيرند تا تمام خلأهاي باقيمانده پر شود و بدون هيچ تاخيري اجراي توافق كليد بخورد. در همين راستا، دفتر نخست وزير رژيم اسراييل اعلام كرد كه تل‌آويو در 15 آگوست تيم مذاكره‌كننده خود را به محل مذاكرات مي‌فرستد تا در روند رايزني‌ها مشاركت كرده و جزييات اجراي چارچوب تبادل اسرا در غزه مشخص شود. يك مقام ارشد امريكايي روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت كه تصميم براي انتشار بيانيه مشترك و تشكيل اجلاس هفته آينده ماحصل تماس تلفني بايدن در روز سه‌شنبه با امير قطر و رييس‌جمهور مصر بوده است. اين مقام امريكايي گفت مصري‌ها و قطري‌ها پيشنهاد تشكيل اين نشست را دادند و بايدن از آن حمايت كرد. يك مقام ارشد اسراييلي به رويترز گفت كه اين نشست ايده‌اي بود كه در روزهاي اخير از سوي امريكا مطرح شد و اسراييل نيز از آن مطلع بود. اين مقام اسراييلي مدعي شد: اسراييل به هر جايي خواهد رفت و با هر ابتكاري كه بتواند زمينه‌ساز آزادي اسرايش شود، همكاري خواهد كرد. يك منبع امريكايي آگاه از مذاكرات نيز گفت كه نشست برنامه‌ريزي شده تلاش دولت بايدن براي دستيابي به يك توافق و جلوگيري از يك جنگ منطقه‌اي است. اين مقام ارشد امريكايي به خبرنگاران گفت: قبل از اجلاس پنجشنبه آينده، گفت‌وگوهاي مقدماتي از سوي تيم‌ها از همه طرف‌ها براي ايجاد مقدمات مذاكرات انجام خواهد شد. او مدعي شد روز پنجشنبه مذاكرات از سر گرفته خواهد شد، اما انتظار نداريم كه در روز پنجشنبه به توافق برسيم. اين تنها آغازي است بر پايان ماه‌ها جنگ و خونريزي در منطقه. با اين حال، او خاطرنشان كرد كه شكاف‌هايي بين اسراييل و حماس در مورد چندين موضوع مربوط به اجراي توافق‌نامه آتش‌بس و تبادل اسرا وجود دارد و هر دو طرف مواضع چالش‌برانگيزي در قبال آن دارند. او گفت: اگر تا روز پنجشنبه شكاف‌ها بين اسراييل و حماس پر نشود، امريكا، مصر و قطر بايد پيشنهادات خود را براي رفع شكاف‌ها ارايه كنند. اين مقام امريكايي همچنين افزود: مي‌توان بر شكاف‌هايي كه باقي مانده‌اند پل زد، اما زماني براي از دست دادن نداريم. اين هفته با اسراييلي‌ها گفت‌وگوهاي عميقي داشتيم و فكر مي‌كنيم راهي براي پيشرفت وجود دارد.
با شهادت اسماعيل هنيه، يحيي سنوار، رهبر حماس در غزه به عنوان جانشنين او انتخاب شد. به گزارش وال استريت ژورنال و به نقل از مقامات امريكايي، اين انتخاب سنوار را به قدرتمندترين فرد در جنبش حماس بدل كرده است. او اينك رهبري ديپلماسي بين‌المللي حماس را بر عهده دارد و همچنين تصميم‌گيرنده اصلي در مذاكرات آتش‌بس و تبادل اسراست. از سنوار به عنوان رهبري ياد مي‌شود كه رويكردهاي سازش‌ناپذير با اسراييل دارد و بارها مذاكرات آتش‌بس را تا «احياي حقوق فلسطيني‌ها» رد كرده است. در پي انتخاب يحيي سنوار، برخي منابع و ناظران غربي از سخت‌تر شدن شرايط آتش‌بس و تبادل اسرا در هفته‌ها مي‌گويند. ويكتور تريكو، تحليلگر ارشد در موسسه كنترل ريسك به سي‌ان‌ان گفت: به‌رغم اينكه سنوار در غزه مستقر است، انتخابش به عنوان رهبر حماس نشان از سخت‌تر شدن موضع اين گروه در مذاكرات آتش‌بس دارد.
اين مقام امريكايي مدعي شد، دعوت به حضور در نشست روز پنجشنبه مستقيما با تنش‌هاي منطقه‌اي ارتباطي ندارد و تاكيد كرد كه بدون در نظر گرفتن اين موضوع بايد براي آزادي اسراي اسراييلي به توافق رسيد و آتش‌بس در غزه برقرار شود. با اين حال، ايران علنا اعلام كرده است كه اگر آتش‌بس در غزه برقرار شود، ممكن است بر موضع اين كشور براي خوانخواهي ترور اسماعيل هنيه از سوي اسراييل تاثير بگذارد. اين مقام امريكايي ادعا كرد اگر ايران و متحدينش جنگ بزرگي را در خاورميانه آغاز و به اسراييل حمله كنند، آتش‌بس در غزه به خظر مي‌افتد. او مدعي شد عواقب چنين حمله‌اي براي ايران نيز جدي خواهد بود. در همين رابطه، روزنامه وال استريت ژورنال نيز مدعي شد دولت امريكا در پيامي غيرمستقيم از ايران خواسته است كه از حمله بزرگ به اسراييل بپرهيزد، چراكه اين كار ممكن است زمينه‌ساز تشديد تنش‌ها شود.