شش روز پس از آنكه نيروهاي اوكرايني با پيشروي برقآسا از شهر مرزي سودژا در استان كورسك روسيه عبور كردند، اكنون ارتش اوكراين مدعي است 82 شهر و روستا را در اين منطقه تصرف كرده است. به گفته يك مقام اوكرايني در گفتوگو با وال استريت ژورنال، در مجموع، اوكراين 2000 اسير از نيروهاي روسي گرفته و چيزي بيش از هزار كيلومتر مربع نيز از خاك روسيه را تصرف كرده است.
خبرنگاران اروپايي در مسير خود به سمت شهر سودژا مجموعهاي از ويرانياي را گزارش كردند كه نيروهاي اوكرايني در حمله مخاطرهآميز خود به روسيه رقم زدهاند. به گزارش آسوشيتدپرس، آتش توپخانه بسياري از خانهها و مناطق مسكوني و زيرساختي را در شهر سودژا ويران كرده است. ولوديمير زلنسكي، رييسجمهور اوكراين روز پنجشنبه گفت: شهر سودژا و مناطق اطراف آن كاملا تحت كنترل سربازانش است. نيروهاي اوكرايني در عمليات غافلگيرانه خود مناطقي را در روسيه يكي پس از ديگري به تصرف خود در ميآورند. كييف اميدوار است اين عمليات مناسبات درگيري 2 و نيم ساله ميان روسيه و اوكراين را تغيير دهد. ارتش روسيه تاكنون تلاش كرده تا پاسخي موثر به حمله به منطقه كورسك كه بزرگترين حمله به اين كشور از زمان جنگ جهاني دوم است، ارايه دهد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، سودژا كه در 10 كيلومتري مرز قرار دارد، بزرگترين شهري است كه از زمان آغاز حمله در 6 آگوست به دست نيروهاي اوكرايني افتاده است.
در همين حال، خبرگزاري اسپوتنيك به نقل از مقامات روسي گزارش داد، عمليات اوكراين در خاك روسيه باعث شده است فرماندهان نظامي روس در تاكتيكهاي خود تجديدنظر كنند و به نظر ميرسد روند تحولات جنگ اوكراين در هفتهها و ماههاي آتي شكل و شمايل ديگري به خود بگيرد. به گفته مقامات روسي، حمله اوكراين به خاك روسيه به تخليه بيش از 120 هزار غيرنظامي منجر شده است. ناظران هنوز به گمانهزني درباره چندوچون و اهداف عمليات اوكراين ميپردازند. اين در حالي است كه كييف رسما اعلام كرده اين عمليات تاكتيكي است و براي تحت فشار قرار دادن مسكو در مذاكرات آتي صلح رقم خورده است. همچنين اهداف فرعي اين عمليات بهطور گسترده به عنوان تقويت روحيه قابل توجهي براي اوكراين و ارتشاش تلقي ميشود، چراكه بيش از دو سال بود نيروهاي اوكرايني در موضع تدافعي و عقبنشيني قرار داشتند.
اگرچه پيشروي اوكراين در خاك روسيه مهم تلقي ميشود تاكنون، مزيت راهبردي روسيه را در اين جنگ كاهش نداده است. به عقيده ناظران، دامنه عمليات كورسك مشخص نيست و ارزيابي دقيقي از اينكه اوكراين تا چه زماني مايل است خاك روسيه را در اختيار داشته باشد و به چه هدفي ميخواهد دست يابد، در دسترس نيست. ناظران پرسشهايي را نيز مطرح ميكنند از جمله اينكه آيا شهر سودژا ابزار چانهزني براي مذاكرات آتشبس در آينده خواهد بود؟ و اگر چنين است، آيا اوكراين نقش اشغالگر را در روسيهاي برعهده خواهد گرفت در شرايطي كه روسيه نيز يكپنجم قلمرو اوكراين را در كنترل دارد؟
به گزارش رويترز، مقامات و سربازان اوكرايني گفتهاند كه منحرف كردن ذخاير روسيه از ميدانهاي اصلي نبرد در شرق اوكراين، يكي از اهداف حداقلي حمله كورسك است، اما مسكو در مسير عقبنشيني يا كاهش تعداد نيروهايش گامي برنداشته است. زلنسكي گفته است كه اوكراين يك دفتر فرماندهي در شهر سودژا براي هماهنگي كمكها و امور نظامي ايجاد خواهد كرد. به عقيده ناظران، اين نشان ميدهد كه اوكراين ممكن است برنامهاي براي ماندن طولانيمدت در منطقه كورسك داشته باشد يا حداقل ميخواهد به مسكو اين پيام را مخابره كند قادر است اين منطقه را حفظ كند. حاميان غربي اوكراين نيز تا حد زيادي در مورد اين عمليات غافلگيركننده سكوت كردهاند، هر چند جو بايدن، رييسجمهور ايالات متحده گفت كه او در جريان تحولات اخير در مورد عمليات حمله به خاك روسيه قرار گرفته است. سودژا كه قبل از شروع درگيري حدود 5 هزار نفر جمعيت داشت، از اهميت راهبردي برخوردار است. نيروها ميتوانند از اين شهر براي ادامه عمليات در روسيه به جادههاي اصلي دسترسي پيدا كنند. گاز طبيعي ميادين گازي سيبري غربي به اروپاي مركزي از طريق اوكراين انتقال مييابد و از طريق ايستگاه اندازهگيري در منطقه سودژا ميگذرد. با اين حال اوكراين حتي ميتواند اين جريان گاز را از خاك خود نيز قطع كند. به گزارش آسوشتيدپرس و به نقل از منابع اوكرايني، نيروهاي اوكرايني قرار است به پيشروي خود در كورسك ادامه دهند. نبرد در جنوب شهر كرهنوو ادامه دارد. اين شهر كه از نظر وسعت تقريبا هم اندازه سودژاست، دستاورد تاكتيكي مهمي براي اوكراين به شمار ميرود.
به عقيده ناظران جنگ، حمله فرصتطلبانه اوكراين به روسيه باعث تقويت روحيه نيروهاي اوكرايني شده است. برخي كارشناسان معتقدند همچنين اين پيام را به حاميان كييف مخابره كرده است كه اوكراين هنوز هم ميتواند به مبارزه ادامه دهد، اما نيازمند كمكهاي بيشتري از جانب غرب است. در همين رابطه، وال استريت ژورنال در گزارشي اختصاصي به نقش تجهيزات پيشرفته غربي در پيشبرد عمليات اوكراين پرداخته است. اين روزنامه معتقد است چالش اوكراين اين است كه چگونه از موفقيتهاي اوليه خود درس بگيرد و براي آينده جنگ روي آنها سرمايهگذاري كند. اوكراين هزاران سرباز را بسيج كرده است تا بتواند به موقعيت راهبردي مطلوبي در جنگ دست يابد. ارسال بيشتر تجهيزات غربي ميتواند منابع مورد نياز را براي عقب نگهداشتن روسها در خط مقدم اصلي در شرق اوكراين تامين كند. روسيه همچنان در حال پيشروي در آن منطقه عليه نيروهاي اوكرايني است كه از كمبود نيروي انساني و تجهيزات رنج ميبرد. مقامات اوكرايني بر غرب فشار ميآورند كه براي رسيدن به اهداف راهبردياش در جنگ نيازمند سطحي از حمايت است كه ايالات متحده و برخي متحدانش مايل به ارايه آن نبودهاند.
به گزارش وال استريت ژورنال، دولت بايدن كه مدعي است از حمله اوكراين به خاك روسيه قبل از انجام آن اطلاعي نداشته است، اوكراين را از استفاده از موشكهاي دوربرد ATACMS اهدايي ايالات متحده براي حمله به خاك روسيه منع كرده است. يك مقام ارشد امريكايي به وال استريت ژورنال گفت كه واشنگتن اطلاعاتي را با اوكراين درباره اهدافي در داخل روسيه به اشتراك نميگذارد و افزود كه دولت بايدن نميخواهد به هيچوجه، مستقيم يا غيرمستقيم، عامل يا شريك در حمله به خاك روسيه تلقي شود. اوكراينيها از خودروهاي زرهي برادلي و استرايكر اهدايي ايالات متحده در داخل روسيه استفاده كردهاند و از عرض جغرافيايي گستردهاي كه كاخ سفيد به اوكراين براي پاسخ به حمله روسيه در خاركف در ماه مه ارايه كرده بود، استفاده كردهاند.
بنا بر گفتههاي برخي منابع به وال استريت ژورنال، آمادهسازي اين عمليات اوايل تابستان امسال آغاز شد. از همان زمان، اوكراين از پهپادها براي حمله به زيرساختهاي كورسك، از شبكه برق گرفته تا انبارهاي مهمات و سوخت و تجهيزات نظارتي استفاده كرد. اعضاي يك گروه شبهنظامي ضد كرملين با حمايت اطلاعات نظامي اوكراين حملاتي را در سراسر مرز انجام دادند و نقاط ضعف را جستوجو و شناسايي كردند. دو هفته قبل از شروع عمليات، پهپادهاي اوكرايني سامانههاي روسيه را در پستي مرزي در جاده كورسك منهدم كردند. برخي مقامات محلي اوكرايني، صداي وسايل را در روزهاي منتهي به عمليات در جادههاي ناهموار منتهي به مرز در نزديكي منطقه استان سومي را شنيده بودند. عمليات فريب نيز در كار بوده است. مثلا ولوديمير زلنسكي، رييسجمهور اوكراين هشدار داده بود كه مسكو در حال جمعآوري نيرو براي يك پيشروي ديگري از مرز استان سومي اوكراين است. در عوض نيروهاي اوكرايني بيسر و صدا براي حمله خود آماده ميشدند. طبق گزارش وال استريت ژورنال، سربازان و تجهيزات بسيج شده از تيپهاي نخبه اوكرايني در سراسر كشور در جنگلها و روستاهاي نزديك مرز مستقر شدند. اين طرح چنان پنهاني بود كه بسياري از مرداني كه در آن شركت ميكردند تا زماني كه تقريبا در حال انجام بود از ماموريت خود بيخبر بودند.
بر اساس روايت وال استريت ژورنال، هنگامي كه نيروهاي تهاجمي اوكراين در همان ساعات اوليه صبح مرز را در هم شكستند، چندين واحد روسي متوجه شدند كه پهپادها و سامانههاي ارتباطي آنها كار نميكند. واحدهاي جنگ الكترونيك اوكرايني پيش از نيروهاي تهاجمي مكانيزه اصلي به داخل خاك روسيه رفتند تا تجهيزات روسي را مسدود و نيروهاي روسي از شناسايي مواضع اوكرايني يا رهگيري ارتباطات آنها جلوگيري كنند. استقرار غيرعادي و اوليه نيروها كه بيشتر شبيه به يك واحد شناسايي بود، حبابي محافظي را در اطراف نيروهاي تهاجمي اوكرايني ايجاد كرد.
تيپهاي 80 و 82 هوابرد از جمله قويترين يگانهاي اوكراين مجهز به خودروهاي زرهي استرايكر ايالات متحده و آلماني ماردر بودند. تجهيزات غربي كاربرد محدودي در ميدان نبرد در شرق و جنوب اوكراين نشان داده بودند، چراكه ميدانهاي مين متراكم و هواپيماهاي بدون سرنشين انجام هر گونه مانوري را غيرممكن ميكند. اما در كورسك، نيروهاي مكانيزه اوكرايني با مقاومت كمي در جادههاي روسيه به پيشروي پرداختند. در عرض چند ساعت، آنها كيلومترها به داخل خاك روسيه پيشروي و به راحتي از شهرها و روستاها عبور كردند. بر اساس ويديوهاي منبع كه از سوي وال استريت ژورنال صحتسنجي شده است، بسياري از پيشروي نيروهاي اوكرايني تقريبا بدون مقاومت رخ داد، چراكه فرماندهان و تحليلگران امور راهبردي اوكراين، اين حمله را با كمك تجهيزات جنگ الكترونيك و ماهوارههاي غربي رقم زدند و از طريق دادههاي واقعي روي زمين، تقريبا تمام نقاط ضعف نيروهاي مستقر روسي را امكانسنجي و تحليل كرده بودند.