سرنوشت سوريه در گرو نشست دوحه
دمشق در محاصره مخالفان؟
نشست آستانه با حضور وزراي سه كشور ايران، روسيه، تركيه در دوحه برگزار شد. به باور گروهي از تحليلگران، اين نشست اينبار در شرايط متفاوتي وزراي خارجه سه بازيگر مهم در سوريه را گرد يكديگر جمع كرد. اكنون نيز شرايط در سوريه به گونهاي رقم خورده كه تهران و مسكو به عنوان ميدانداران بزرگ تحولات سوريه با ديگر بازيگر مهم و محلي تحولات اين روزهاي اين كشور جنگزده يعني تركيه رايزنيها را آغاز كردهاند. پيش از اين نيز نشست مشتركي ميان ايران و سوريه و عراق در بغداد برگزار شد. به ادعاي گروهي از ناظران پيشروي شورشيان و معارضين تا مرزهاي مشترك عراق و سوريه احتمالا ضرورت برگزاري اين نشست مشترك را ايجاب كرده است.
پس از سالها كه شورشيان در خطوط جبهه متوقف شده بودند اما به شكلي برقآسا معارضين طي هفته گذشته حلب را تصرف كردند و به سمت مركز حما در جنوب پيش رفتند و براي اولينبار اين شهر استراتژيك را به كنترل خود درآوردند. به ادعاي ناظران درحالي كه تركيه به عنوان يك عضو ناتو از مخالفين دولت مركزي سوريه حمايت ميكند، روسيه و ايران نيز منافع خود را در حمايت از دولت سوريه ميبينند. از زمان آغاز دوباره درگيريها، آنكارا مكررا از رييسجمهور سوريه خواسته كه براي دستيابي به يك راهحل سياسي با مردم سوريه تعامل كند. اين درحالي است كه تركيه هرگونه دخالت در عمليات شورشيان را رد كرده و گفته است كه نميخواهد شاهد موج جديدي از مهاجران به سمت مرزهاي خود باشد.
اما به ادعاي گروهي ديگر از ناظران پيشرفت شورشيان در سوريه همچنين خطر جدي براي ايران و عراق نيز به شمار ميروند، اين موضعگيري است كه وزراي امور خارجه ايران و عراق و سوريه در نشست اخير خود در روز جمعه اعلام كردند. همزمان ديدهبان حقوق بشر سوريه در گفتوگو با اسكاي نيوز عربي نيز مدعي شد كه ارتش سوريه از شهر حمص عقبنشيني كرد. در همين حال يك منبع نظامي به خبرگزاري سانا گفت كه اخبار منتشر شده مبني بر عقبنشيني ارتش از حمص صحت ندارد.
همچنين شهر الرستن در شمال حمص و در 25 كيلومتري اين شهر به تصرف تروريستها در آمد و پس از الرستن، شهر تلبيسه حمص نيز سقوط كرد. با سقوط اين شهرها، تروريستها بدون هيچ مانعي در جاده تلبيسه- به سوي حمص پيشروي كردند. همزمان تصاويري از سقوط بخشهايي از درعا نيز منتشر شده است. بدينترتيب علاوه بر افزايش خطر سقوط حمص، جنوب و شرق دمشق در دست تروريستهاست. در يك تصوير كلي ميتوان گفت در جنوب دمشق درعا و شهرهاي كوچك اطراف آن در نزديكي مرز اردن از كنترل ارتش سوريه خارج شده است. گزارشها همچنين حاكي از پيشروي سريع شورشيان در السويدا دارد. همزمان با بيثبات شدن دمشق گزارشهاي ادعايي نيز از حركت تروريستها از التنف در شرق سوريه و مرز عراق كه تحت كنترل نيروهاي امريكايي است، منتشر شده. در ادامه انتشار اخبار ادعايي از تصرف شهرهاي استراتژيك سوريه رويترز به نقل از منابع نظامي سوريه مدعي شد كه نيروهاي دموكراتيك سوريه همچنين كنترل گذرگاه مرزي البوكمال با عراق را به دست گرفتند. اين منطقه از جمله نقاط استراتژيك در شرق سوريه بهشمار ميرود. بنابر ادعاي ديدهبان حقوق بشر سوريه استان السويداء نيز در جنوب سوريه با عقبنشيني ارتش، به طور كامل از كنترل نيروهاي دولتي خارج شد و به دست نيروهاي محلي افتاد.
سقوط شهرهاي مهم سوريه به دست معارضين در شرايطي انجام ميشود كه بلومبرگ به نقل از يك منبع نزديك به كرملين مدعي شده است كه پوتين هيچ برنامهاي براي حمايت قاطع از رييسجمهور سوريه ندارد و تا زماني كه ارتش سوريه مواضع خود را ترك ميكند، انتظار هيچ برنامهاي در اين زمينه را نداريم. همزمان منابع اختصاصي اسكاي نيوز عربي نيز گفتند كه روسيه به دمشق اطلاع داده است كه هرگونه دخالت اين كشور محدود خواهد بود و در حال حاضر اولويتهاي ديگري دارد.
در اين راستا نيل كويليام، پژوهشگر ارشد در چتم هاوس، انديشكده مستقر در بريتانيا در گفتوگو با سيانان گفت: رييسجمهور سوريه ممكن است نتواند در برابر حملات شورشيان مقاومت كند، مگر اينكه روسيه حمايت نظامي سريع و قابل توجهي ارايه دهد. كويليام اين را هم گفت كه ارتش روسيه به دليل درگيري در اوكراين اينبار ظرفيت مداخله در سوريه را ندارد.
اين درحالي است كه رجب طيب اردوغان رييسجمهور تركيه همزمان از شورشيان و مخالفان دولت سوريه خواست به پيشرويهاي خود ادامه دهند. او مدعي شد از ائتلاف گروههاي مخالف حمايت خواهد كرد. اردوغان همچنين اين را هم گفت كه ما از بشار اسد خواستيم درباره سوريه و آيندهاش با يكديگر مذاكره كنيم اما متاسفانه، از او پاسخ مثبتي دريافت نكرديم.