چرايي ريزش شاخص‌ها در بورس
حسين خزلي خرازي ٭
ريزش دو روز اخير بورس موجب شد تا بازار اظهارنظر در مورد علل سقوط شاخص گرم شود. بسياري عامل اين سقوط را اظهارات صريح و شفاف رييس كل بانك مركزي مي‌دانند ولي مجموعه‌اي از عوامل دست به دست يكديگر دادند تا شاخص بازار سرمايه به يكباره در روز گذشته منفي شود. هر چند سخنان رييس كل بانك مركزي در ريزش شاخص تاثيرگذار بود اما نمي‌توان بدون توجه به شرايط موجود نسبت به تحليل وضعيت بازار در روزهاي جاري اقدام كرد. بورس اوراق بهادار اين روزها با شرايط ويژه و خطيري روبه‌رو است. رييس كل بانك مركزي ايران در حالي در امريكا نسبت به شرايط اجراي برجام و بي‌تعهدي غربي‌ها نسبت به اجراي تعهدات‌شان هشدار داد كه در داخل نيز مجموعه‌اي از اتفاقات و تصميمات، اقتصاد كشور و سيماي آن، يعني بورس اوراق بهادار را تحت تاثير قرار داده است. شايد اگر بخواهيم سه عامل مهم و تاثيرگذار بر شاخص بورس را شناسايي كنيم بهتر باشد به روند بررسي لايحه بودجه در مجلس، مصوبه هيات وزيران مبني بر تجديد ارزيابي دارايي شركت‌ها و همچنين سخنان رييس كل بانك مركزي مبني بر عدم رضايت ايران از روند اجرايي برجام اشاره كنيم. هر يك از اين سه عامل تاثير فراواني بر وضعيت شاخص در بورس به جا گذاشته است. بررسي مذاكرات صورت گرفته بر سر بودجه در مجلس شوراي اسلامي نشان مي‌دهد هنوز نظر مشتركي نسبت به روند آتي اقتصاد وجود ندارد. اين را مي‌توان از اختلاف نظر دولت و مجلس بر سر مسائل كليدي و بنيادي دريافت. مسلم است هر گاه در هر كشوري نسبت به آينده اقتصادي نگراني به وجود بيايد شاخص سهام ريزش مي‌كند و درنتيجه كشور ايران نيز از اين قاعده مستثني نيست. همان‌طور كه گفته شد در روزهاي گذشته مصوبه هيات وزيران مبني بر تجديد ارزيابي دارايي شركت‌ها صادر شد و ترسي را در دل بازار انداخت كه سبب شد بازار باز هم احساس ترس كند و عقب برود. سخنان روز گذشته رييس كل بانك مركزي كه صريح و شفاف از مشكلات ارتباط با بانك‌هاي خارجي بود نيز تاثيرگذاري بالايي بر كاهش شاخص سهام داشت. آقاي سيف با صراحت و شفاف صحبت كردند ولي در بورس، توقعاتي كه در شرايط پساتحريم به وجود آمده بود، فروكش كرد. سهامداران تصور مي‌كردند كه با توافق صورت گرفته با كشورهاي 1+5 روابط با خارجي‌ها به سهولت بيشتري شدني خواهد بود ولي اتفاقات و رويدادها نشان داد اين كار به مراتب سخت‌تر است. برخي نيز مدعي شدند حباب در بازار تركيده كه اين حرف كاملا نادرستي است و نبايد به هر ريزش شاخصي، فراي اينكه چقدر بزرگ است، تركيدن حباب را نسبت داد. حباب در هر بازار و اقتصادي ممكن است به وجود بيايد ولي يك تعريف مشخص علمي و تئوريك در اين رابطه وجود دارد كه به هيچ عنوان در مورد وضعيت بازار سرمايه در ايران صدق نمي‌كند. ٭ كارشناس بازار سرمايه