تلگرام «چاقو» است
غلامرضا حيدري
در شرايطي كه بحث انسداد يا عدم‌انسداد ف ضاي مجازي به يكي از موضوعات اصلي كشور تبديل شده، معتقدم نبايد بيش از اين در موضوع مته به خشخاش بگذاريم و احيانا مسائل اصلي را فراموش كنيم. اما فارغ از اين نگاه، به نظرمي‌رسد طرح موضوع فيلترينگ تلگرام يا اعمال محدوديت در فضاي مجازي به نگاه بسته و رويكرد غيرمنعطف دوستان در مواجهه با موضوعات مختلف مربوط است. اين رويكرد غيرمنعطف و بسته باعث مي‌شود، صرفا نيمه خالي ليوان در محور نگاه دوستان قرار گيرد، حال آنكه فضاي مجازي نيز همچون ديگر موضوعات اقطاب و جوانب مثبت و منفي دارد و براي قضاوت درباره آن، بايد برآيندها را مدنظر قرار داد.
امروز آهسته‌آهسته درحال عبور از عصر ديجيتال هستيم و لازم است نگاه‌مان نسبت به تحولات تكنولوژي تحول يابد و اينكه مثلاً بگوييم اينترنت از ابتدا براي تحت‌نظر قرار دادن يا جاسوسي از ما ساخته شده، درست نيست و شخصا اين نگرش را واقع‌بينانه نمي‌دانم، بلكه معتقدم يك شهروند خلاق با رويكردي مبتكرانه، دست به اختراع فضاي مجازي زده و رفته‌رفته اين پديده نو توسعه يافته و هم‌اكنون به حدي از پيشرفت رسيده كه در آن واحد مي‌توانيم ازطريق صوت و تصوير با اقصا‌نقاط جهان ارتباط برقرار كنيم. در اين شرايط اما متاسفانه ورود صنايع جديد و پديده‌هاي نو به كشور ما همواره با موانع و ممانعت‌هايي روبه‌رو بوده است، به عنوان نمونه گفته مي‌شود زماني كه راديو اختراع شد و در اختيار شهروندان قرار گرفت، عده‌اي با آن مخالف بودند و حتي پيش از آن، وقتي بلندگو ساخته و راهي بازار شد، عده‌اي مخالف بودند. اين وضعيتي مشابه براي تلويزيون، ويدئو و ماهواره است كه به‌ويژه در سال‌هاي بعد از پيروزي انقلاب شاهد آن بوديم و امروز شاهد تكرار همان مباحث درمورد فضاي مجازي و اينترنت هستيم.
در اين راستا به نظر مي‌رسد، اگر بنابر سوءاستفاده از اين فضا باشد، به هرحال همين كه گوشي‌هاي تلفن همراه، هوشمند شدند، امكان رديابي محل رفت و آمد كاربران و شنود مذاكرات آنها ميسر مي‌شود و اين قانون و لزوم پايبندي به قانون است كه مانع از اين مداخلات مي‌شود. تلگرام نيز صرفا يك ابزار ارتباطي است و استفاده مثبت يا منفي از آن، ارتباطي به نفس و ذات خود اين ابزار ندارد. بنابراين بستن و محدود كردن، خود ابزار چندان منطقي نيست، آن هم در شرايطي كه اخيراً زمزمه‌هايي درمورد ورژن جديد تلگرام به گوش مي‌رسد كه به‌دليل استفاده از تكنولوژي‌هاي جديدتر اساسا قابل فيلترينگ نيست. درمجموع معتقدم چه امكان فيلترينگ تلگرام ميسر باشد، چه نه، ورود در اين مسير همانا پاك كردن صورت مساله است و تجربه نشان داده كه نتيجه‌بخش نخواهد بود. البته تقويت پيام‌رسان‌هاي داخلي اقدامي مثبت و ضروري است اما انتخاب ميان يك محصول باكيفيت داخلي با مشابه خارجي آن بايد براي شهروندان و كاربران وجود داشته باشد. شهروندان حق انتخاب دارند و تلگرام نيز همچون ديگر پيام‌رسان‌ها صرفا يك ابزار است و عاميانه‌ترين مثال در توضيح وضعيت امروز اين ابزار نيز همان تشبيه چاقو است؛ چاقويي كه هم مي‌تواند در دستان قاتل، به كار كشتن بيايد و هم، در دستان جراح، به كار زندگي بخشيدن.