گزارش « اعتماد »
از تحولات بازار سكه و ارز: طلا تحت تاثير دلار
گروه اقتصادي| عصر روز شنبه زماني كه عبدالناصر همتي، رييس‌كل جديد بانك مركزي در نخستين اظهارات رسمي خود از برنامه‌اي گفت كه به تاييد ضمني رييس‌جمهور رسيده و قرار است اجراي آن حال و روزي بازار ارز و سكه را خوب كند، سكه در بازار رسمي به مرز 3 ميليون 700 هزار تومان رسيد. نخستين ساعات كاري رييس كل جديد با ركوردهاي تاريخي در قيمت سكه و ارز همراه شد. بازار اين پيام صريح را به سياستگذاران داد كه تغيير افراد صرفا به حفظ ارش پول ملي و اعتماد مردم نسبت به وضعيت اقتصاد نمي‌انجامد و بهتر است تا سياستگذاران اقتصادي كشور به جاي تعلق خاطر به برخي افراد، به تغيير پارادايم در سياست‌هاي اقتصادي خود روي آورند. روز گذشته كه همتي نويد روزهاي خوب را در اقتصاد مي‌داد هرگز تصور نمي‌كرد كه 15 ساعت بعد كه كركره طلا فروشي‌ها بالا زده مي‌شود، قيمت هر قطعه سكه بهار آزادي به بيش از 4 ميليون و 400 هزار تومان رسيده و جهشي هفتصد هزار توماني در عرض چند ساعت داشته باشد. آنگونه كه سايت رسمي اتحاديه طلا و جواهر كشور گزارش داده، قيمت هر قطعه سكه بهار آزادي طرح جديد 4 ميليون و 314 هزار تومان تومان را تجربه كرد در حالي كه ارزش ذاتي آن 3 ميليون و 211 هزار تومان است و نشان مي‌دهد كه حباب قيمتي هر قطعه سكه يك ميليون تومان است. كارشناسان بر اين باورند كه قيمت طلا و سكه با وجود ثبات كامل در بازارهاي جهاني و تعطيلي بازارهاي دنيا در روز يكشنبه نشات گرفته از افزايش قيمت دلار تا مرز 10 هزار و 400 تومان بوده است.
بازار ارز و سكه اين روزها به يكي از جذاب‌ترين بازارهاي سرمايه‌اي كشور تبديل شده‌اند كه سرمايه‌هاي خرد را به خوبي و به سهولت به سمت خود جذب مي‌كنند و اين امر هم موجب شده تا علم اقتصاد هم در مقابل نوسانات اخير اين بازار ديگر نسخه‌اي براي ارايه نداشته باشد. اقتصاددانان معتقدند كه تحولات اخير بازار ارز و سكه كه موجب شده تا اين كالاها به عنوان سرمايه اصلي در دست مردم رد و بدل شوند پيش از هر چيز به روانشناسي بازار بازميگردد و نسخه‌هاي علم اقتصاد از اين مقطع به بعد نمي‌تواند حال اقتصاد را خوب كند.
البته ابراهيم محمدولي، رييس اتحاديه فروشندگان طلا و جواهر همچنان معتقد است كه «تصميمات آني بانك مركزي و دولت در ايجاد تلاطم موثر بوده است. چندنرخي بودن بازار ارز هم باعث ايجاد اوضاع نابساماني شده كه اثرات منفي خود را بر تمام بازارها مي‌گذارد. درخصوص عوامل خارجي بايد گفت قيمتي كه هر اونس طلاي جهاني دارد نشان‌دهنده اين است كه نوسانات آنها نرمال است و تجارت بين‌الملل نمي‌تواند دليل ايجاد التهاب در بازار ايران باشد؛ لذا علت اصلي به مسائل داخلي مربوط مي‌شود.»
او با همين نگاه و با تاكيد بر اينكه افزايش قيمت طلا و دلار به عوامل داخلي بازميگردد، مي‌گويد: «سكه روز گذشته سير عجيب صعودي به خود گرفته بود، به گونه‌اي كه تا نيمه‌هاي روز قيمت سكه تمام طرح جديد چهار ميليون و ۱۰ هزار تومان، سكه تمام طرح قديم سه ميليون و ۵۵۰ هزار تومان، نيم سكه يك ميليون و ۸۵۲ هزار تومان، ربع سكه ۹۴۰ هزار تومان، سكه يك گرمي ۴۸۵ هزار تومان، هر مثقال طلاي ۱۷ عيار يك ميليون و ۳۳۶ هزار تومان، هر مثقال طلاي ۱۸ عيار يك ميليون و ۴۲۱ هزار و ۲۰۰ تومان و هر گرم طلاي ۱۸ عيار ۳۰۸ هزار و ۴۰۰ تومان داد و ستد شد روالي كه متاسفانه باعث متاثر شدن كليه بازارها شده و موجب سردرگمي و ركود شده است.»
اين روال البته از سوي برخي كارشناسان و اقتصاددانان به عدم اعتماد و اطمينان بازار از برنامه‌هاي ارايه شده دولتي بازميگردد و اين گروه معتقدند كه: «به دليل بي‌تاثيري تصميم‌گيري‌هايي كه تاكنون در بازار ارز و سكه از سوي دولت شاهد بوده‌ايم، بازار وارد فاز جديدي شده است. به اين ترتيب اين بي‌اعتمادي در كنار پليسي‌تر شدن بازار موجب شده تا در بطن بازار شاهد حركت‌هاي هيجاني قيمت بعد از هر نوع تصميم‌گيري يا حتي اعلان تصميم و برنامه‌ريزي جديد از سوي دولت هستيم. بازار با واكنش‌هاي هيجاني به برنامه‌هاي دولتي سعي دارد دولت را وارد مرحله جديدي از تصميم‌گيري كند.»
در همين حال گروهي توقف معاملات سكه در بورس كالا را دليل ديگري براي افزايش قيمت عنوان مي‌كنند. هر چند كه در هفته‌هاي اخير سكه‌هاي آتي تحويل دي ماه تا چهار ميليون تومان نيز قيمت خورده بود كه برخي معتقد بودند افزايش نرخ اين سكه‌ها موجب انتظاراتي در بازار شده و قيمت‌ها را افزايش مي‌دهد.
طلا و ارز روز گذشته در حالي روز پرهيجاني را پشت سر گذاردند كه هنوز هيچ برنامه از بسته سياست ارزي عبدالناصر همتي، رييس كل جديد بانك مركزي از سوي وي مهر ابلاغ نخورده و او تنها دو جلسه با مديران و اقتصاددانان براي بررسي‌هاي بيشتر آنچه بر اقتصاد مي‌رود برگزار كرده است و مشخص نيست كه نسخه‌اي كه او براي اين روزهاي غير‌قابل پيش‌بيني اقتصاد ايران مي‌نويسد چگونه قرار است حبابي كه هر روز در حال بزرگ‌تر شدن است را كوچك كند و او چگونه مي‌تواند حال اقتصاد ايران را در شرايطي كه اقتصاددانان براي آن نسخه‌اي توصيه نمي‌كنند، خوب كند.