ديپلماسي رسانه‌اي
بهروز بهزادي
از سال‌هاي پاياني قرن بيستم و از آغاز قرن بيست و يكم و حضور ماهواره‌ها در عرصه پيام‌رساني، رسانه‌ها در حوزه سياست خارجي وظايفي را برعهده گرفتند كه در سال‌هاي اخير و با حضور رسانه‌هاي اجتماعي بر بنيان اينترنت اين وظيفه عمومي‌تر شده است.در واقع رييسان كشورها و مسوولان رده بالاي ديپلماسي برخي از پيام‌هاي خود را به صورت خبر، گفت‌وگو، سخنراني يا مصاحبه براي رييسان يا مسوولان كشورهاي ديگر مي‌فرستند و بسيار هم ديده مي‌شود كه پاسخ دريافت مي‌كنند. اين پاسخ‌ها گاهي مثبت و گاهي منفي است و حتي ادامه‌‌دار نيز مي‌شود.شايد در عرف ديپلماسي هنوز ديپلمات‌هاي رده‌هاي پايين‌تر از چنين ابزاري بهره نمي‌گيرند، ولي بايد گفت كه پيام‌هاي تند يا گاهي نرم رييسان كشورها و وزيران خارجه آنان كه از طرف مقابل با پاسخ مشابه نيز روبه‌رو مي‌شود خود نوعي گفت‌وگوي ديپلماتيك است كه بيانگر نظرات دو طرف در يك زمينه خاص به شمار مي‌رود.نمونه‌هاي چنين گفت‌وگوهايي را در جهان طي چند ماه گذشته بين توييت رييس‌جمهوري امريكا، همتاي چيني او، همچنين بين ترامپ و رييسان جمهوري‌هاي اروپا، كره شمالي و امريكا و در مورد خاص كشورمان توييت‌هاي ترامپ بعد از خروج از برجام شاهد بوده‌ايم كه در هر مورد خاص مسوولان بلندپايه كشورمان پاسخ تند در شأن او را داده‌اند.مهم‌ترين اين پاسخ‌ها را آقاي روحاني، رييس‌جمهور در سفر اروپايي خود به ترامپ داد و در برابر توييت‌هاي او كه حاوي تحريم فروش نفت ايران بود، پاسخ داد كه اگر ما در منطقه نتوانيم نفت بفروشيم هيچ كشور ديگري نخواهد توانست نفت بفروشد كه اشاره‌اي مستقيم به قدرت و توانايي ايران داشت. پس از آن ترامپ گرچه جمله تندي توييت كرد ولي بلافاصله از آمادگي براي گفت‌وگو با ايران سخن گفت.
اين سلسله گفت‌وگوهاي رسانه‌اي نشان‌دهنده نقش وسايل ارتباط جمعي و شبكه‌هاي اجتماعي در درگيري‌هاي اخير ايران و امريكاست كه به نوعي نظرات طرفين را براي هم منعكس مي‌كند. پس اگر بپذيريم كه رسانه‌ها حامل گفت‌وگوهاي ديپلماتيك در سطح بالا شده‌اند، بايد اين نكته را هم بپذيريم كه در چنين گفت‌وگويي بايد به زبان ديپلماسي سخن گفت و همچنين پيام‌هاي رسانه‌اي طرف مقابل را نيز بايد با زبان ديپلماتيك كشف كرد. اگر پاسخ‌هاي كشورمان در همان سطح عالي سلسله مراتب تا وزير خارجه بماند، مي‌توان اميدوار بود كه اين درگيري كلامي از سوي كشورمان در سطحي مديريت شده ادامه يابد و دشمنان نتوانند از آن براي اميال جنگ‌طلبانه خود سوءاستفاده كنند.