نطعِ وجود
رضا ضيا
ما لعبتكانيم و فلك لعبت باز/ از روي حقيقتي نه از روي مجاز
بازيچه همي كنيم بر نَطعِ وجود / افتيم به صندوقِ عدم يك يك باز
شاملو در آلبومِ «رباعيات خيام» بيت دوم را چنين خوانده است:
يك چند درين بساط بازي كرديم رفتيم به صندوقِ...
روايتي كه نقل شد، صورتي است كه در اكثر نسخ كهن آمده. در متن چاپ رباعيات خيام تصحيحِ فروغي و هدايت نيست و گلپينارلي هم آن را به نقل از نسخه بادليان انگلستان و به صورتِ جداگانه آورده است. گويا بعدها كساني كه معني «نطع» را نمي‌دانسته‌اند، آن را به صورتِ فعلي تغير داده‌اند. (نطع: بساطي كه مهره‌بازان و شعبده‌بازان افكنند و عروسكان [=لعبتكان] و مهره‌ها بر آن چينند. از لغت نامه دهخدا) از طرفي شايد كلمه «بازيچه» (به معني بازي) نيز باعث اين تحريف شده باشد. «افتيم» نيز با آنكه به ظاهر تفاوتي با «رفتيم» ندارد، گويا ضبطي بهتر است و بي‌اختياري انسان در «افتادن» به صندوقِ عدم، تصويري به مراتب جاندارتر از «رفتيم» است.