آموزش مربي بومي
سيامك زند رضوي
يكي از مواردي كه در زمان وقوع بحران بايد مورد توجه سازمان‌هاي امدادي قرار بگيرد توجه به نيازهاي كودكان است. نيازهاي كودكان به چند بخش تقسيم مي‌شود. كودكان از نظر وسايل بهداشتي و پوشاك داراي نيازهاي اختصاصي هستند كه معمولا در زمان امدادرساني به آن كم‌توجهي مي‌شود. لازم است پروتكلي براي اين كار تدوين شود و هلال احمر براي پاسخ به نيازهاي كودكان بسته‌هايي را آماده كند كه شامل ملزوماتي مانند شيرخشك، لباس، پوشك، صابون، وسايل سرگرمي و... باشد. نياز ديگر كودكان در شرايط دشوار به مساله تغذيه برمي‌گردد. معمولا در اردوگاه‌هاي اسكان اضطراري غذايي كه توليد مي‌شود بيشتر مناسب حال بزرگسالان است و به نيازهاي كودكان كمتر توجه مي‌شود. لازم است تا بسته‌هاي غذايي ويژه كودكان به صورت ميان وعده به دست آنان برسد تا دچار بيماري‌ها و عوارض جانبي نشوند. به جز دو مورد اول كه جزو نيازهاي اوليه كودكان به شمار مي‌روند، اقدامات ديگري هم بايد براي پاسخگويي به نيازهاي رواني و اجتماعي كودكان انجام شود. همه كودكان بايد در طول روز به محل‌هاي بازي و آموزش‌هاي عمومي دسترسي داشته باشند. معمولا براي 10 كودك در شرايط دشوار بايد يك مربي آموزش ديده كه كار در شرايط پس از وقوع بحران را آموزش ديده باشد، با اين كودكان كار كند. اينكه برخي از كودكان در فضاي اردوگاه‌ها شادند و بيشتر با دوستان‌شان در ارتباط هستند نشان مي‌دهد فرصتي پيدا شده تا آنان از محيط خشك مدرسه دور شوند. اما بهتر اين است كه اين كودكان به صورت هدفمند زير نظر مربيان كارآزموده قرار بگيرند. در زمان وقوع زلزله بم انجمن دوستداران كودك كرمان با همكاري تشكل‌هاي ديگر اين تجربه را داشت كه 300 مربي را از ميان مردم محلي شهر بم براي كار مربيگري كودك آموزش دهد.
آن تجربه به نظر من موفق بود و در زمان وقوع بحران مي‌تواند در ساير نقاط ايران هم تكرار شود. در شهرهاي سيل‌زده ماه‌هاي سختي را در پيش داريم و لازم است براي خدمات‌رساني به كودكان برنامه‌ريزي مناسبي صورت گيرد. براي اين كار بايد جنبش آموزش مربي راه بيفتد. نيروهاي بومي علاقه‌مند بعد از گذراندن حداقلي از آموزش‌هاي اوليه مربيگري كودك، مي‌توانند نقش فعالي در مناطق خودشان ايفا كنند و با فراهم كردن امكانات حداقلي شرايط بهتري را براي زيست كودكان فراهم كنند. اين مربيان بعد از عبور از بحران فعلي به نيروهاي اجتماعي مناطق خودشان تبديل مي‌شوند و مي‌توانند كارشان را در كانون‌هاي كودكان دنبال كنند. پس آنچه اكنون بايد به عنوان يك مطالبه از سوي رسانه‌ها مورد تاكيد قرار گيرد، لزوم توجه به نيازهاي اوليه كودكان، اعزام مربيان كارآزموده به اين مناطق و آموزش نيروهاي داوطلب محلي به عنوان مربي كودكان است.