خونبهاي مذاكره با تروريست‌ها

شهاب شهسواري

يك روز بعد از اعلام توافق اوليه ميان طالبان و امريكا در مذاكرات دوحه قطر، ده‌ها شهروند ديگر افغان بر اثر حملات انتحاري طالبان در پايتخت اين كشور به خاك و خون كشيده‌ شدند. در شرايطي كه طرف‌هاي جنگ افغانستان، بعد از 18 سال جنگ خونبار ميان نظاميان امريكايي و شبه‌نظاميان طالبان، روي صندلي‌هاي راحتي در مورد آينده جنگ تصميم مي‌گيرند، شهروندان افغان خونبهاي سياست‌هاي غلط امريكا در كشورشان را مي‌پردازند. صبح روز چهارشنبه يك انفجار قوي در مركز كابل، باعث كشته شدن دست‌كم 14 شهروند افغان و زخمي شدن 145 نفر ديگر شد. به گزارش پايگاه خبري «8 صبح» افغانستان، خوشحال سعادت، معين ارشد وزارت داخله افغانستان گفته است كه چهار نيروي پليس و 10 شهروند غيرنظامي بر اثر اين انفجار شديد جان خود را از دست داده‌اند. طالبان مسووليت انفجار مهيب صبح چهارشنبه در غرب كابل را بر عهده گرفته و هدف آن را «يك مركز استخدام ارتش افغانستان» اعلام كرده‌ است. به نوشته 8 صبح محلي كه انفجار در نزديكي آن رخ داده است، حوزه ششم امنيتي كابل نام دارد، محلي كه سال 1395 هم هدف حمله‌اي مشابه قرار گرفت. محل قرار گرفتن اين ساختمان امنيتي در يك منطقه مسكوني و تجاري پر رفت و آمد قرار دارد. با وجود كشته شدن 10 شهروند غيرنظامي و مجروحيت ده‌ها نفر ديگر سخنگوي گروه شبه‌نظامي طالبان ادعا كرده است در محل حمله «هيچ فرد ملكي (غيرنظامي) وجود نداشت» و در آن منطقه «به افراد ملكي (غيرنظامي) اجازه گشت و گذار» داده نمي‌شود. طالبان كه سخنگوي آن روز سه‌شنبه اعلام كرده‌ بود به پيشرفت‌هاي رضايت‌بخشي در گفت‌وگو با امريكا دست يافته، اين حمله انتحاري را «عمليات فتح» ناميده‌ است. ذبيح‌الله مجاهد، سخنگوي طالبان با انتشار پيامي در شبكه‌هاي اجتماعي دليل حملات طالبان به شهرهاي بزرگ را اين‌گونه توضيح داده است: «اين حملات واكنش جنايات روزمره شماست، شما بايد حساب جنايات خود عليه مردم ملكي در قريه‌ها و قصبات را در كابل و شهر‌هاي ديگر نقد بپردازيد، لانه‌هاي شما در شهرها از بين خواهد رفت. زماني كه مجاهدين در شهرها عمليات عليه لانه‌هاي دشمن را كاهش دادند، دشمن آن را كاميابي خود و ضعف مجاهدين دانست.» مقام‌هاي امريكايي طي روزهاي گذشته اعلام كرده‌اند كه با وجود ادامه درگيري‌ها در افغانستان، به هر قيمتي تا پيش از انتخابات 2020 ايالات متحده امريكا كه 14 ماه ديگر برگزار مي‌شود، نظاميان خود را از اين كشور خارج مي‌كند.اين سومين حمله طالبان در كابل در هفته گذشته است. يكشنبه و دوشنبه هفته جاري هم طالبان در دو حمله به كارمندان تلويزيون خورشيد افغانستان و حمله‌اي به كارمندان اداره مبارزه با مواد مخدر باعث كشته و زخمي شدن ده‌ها نفر شد. همزمان با اين رويدادها مذاكرات فرستاده ويژه وزارت خارجه ايالات متحده امريكا، زلماي خليل‌زاد با نمايندگان «دفتر سياسي امارت اسلامي افغانستان» (نام دولت خودخوانده گروه شبه‌نظامي طالبان) در دوحه پايتخت قطر ادامه دارد. خليل‌زاد روز چهارشنبه بدون اشاره به حملات خشونت‌بار و قتل عام مردم افغانستان توسط طالبان گفت كه پيشرفت‌ها در مذاكرات او با گروه شبه‌نظامي «عالي» بود و هيات مذاكره‌كننده امريكا تا زمان رسيدن به يك توافق با طالبان در دوحه به دور هفتم مذاكرات ادامه مي‌دهند. اين مقام امريكايي روز چهارشنبه دوحه را موقتا به مقصد دهلي‌نو ترك كرد. هدف از سفر خليل‌زاد به هندوستان «تشكيل اجماع براي روند صلح افغانستان» عنوان شده است. همزمان به نوشته رسانه‌هاي افغانستان، ملا عبدالغني برادر، از رهبران ارشد طالبان هم براي گفت‌وگوهاي سياسي به ازبكستان سفر كرده است. دو هفته پيش وزير دولت در امور صلح افغانستان از احتمال برگزاري نشست گفت‌وگوهاي بين‌افغان، ميان دولت كابل و طالبان در يك كشور اروپايي خبر داده‌ بود. طالبان احتمال انجام چنين ديداري را تا پيش از خروج نظاميان خارجي از افغانستان تكذيب كرد و زلماي خليل‌زاد هم تاكيد كرد چنين ديداري تا پيش از امضاي توافق ميان طالبان و امريكا انجام نخواهد شد. با اين حال وزارت خارجه افغانستان تاكيد كرده كه در حال رايزني براي برگزاري چنين نشستي است. به گزارش طلوع‌نيوز صبغت احمدي، سخنگوي وزارت خارجه مي‌گويد كه رايزني در اين باره ادامه دارد: «به زودي مكان [نشست] نهايي مي‌شود و پس از آنكه نهايي شد طبيعتا هر دو تيم در همان كشوري كه مكان مشخص مي‌شود، ملاقات مي‌كنند و گفت‌وگوها روي صلح افغانستان ادامه پيدا مي‌كند.»

هشتمين دور گفت‌وگوها ميان دولت امريكا و گروه شبه‌نظامي طالبان، از ابتداي هفته جاري در دوحه پايتخت قطر آغاز شده است. رسانه‌هاي امريكايي هفته پيش از نهايي شدن پيش‌نويس تفاهمنامه‌اي ميان طالبان و امريكا خبر داده‌ بودند كه بر اساس آن قرار است به ازاي خروج چند هزار نفر از نيروهاي امريكايي از خاك افغانستان، طالبان به آتش‌بس راضي شود. با وجود انتشار اين اخبار هنوز هيچ تفاهمنامه رسمي ميان دو طرف امضا نشده است. به گفته مقام‌هاي امريكايي گفت‌وگوهاي دوحه با هدف رسيدن به چهار نتيجه دنبال مي‌شود: خ روج نيروهاي خارجي از افغانستان، تعهد طالبان به جلوگيري از فعاليت گروه‌هاي تروريستي براي انجام عمليات فرامرزي، گفت‌وگوهاي بين ‌افغان و آتش‌بس در افغانستان.

مقام‌هاي امريكايي ادعا كرده‌اند كه بنا به دستور دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا قصد دارند به هر قيمتي كه شده نيروهاي امريكايي را بعد از 18 سال جنگ دست‌كم تا سال 2020 به صورت كامل از خاك افغانستان خارج كنند. مايك پمپئو وزير امورخارجه امريكا به تازگي در يك نشست تاكيد كرده ‌بود كه هدف خارج كردن نظاميان امريكايي تا پيش از انتخابات 2020 ايالات متحده امريكا، دستور مستقيم رييس‌جمهور است و وظيفه او و ديگر مقام‌هاي امريكايي است كه اين مساله را تا پيش از انتخابات كه 14 ماه بيشتر به آن نمانده است، عملي كنند.

عمليات طالبان در پايتخت افغانستان در شرايطي انجام مي‌شود كه ششم مهر ماه سال جاري قرار است انتخابات رياست‌جمهوري در افغانستان بعد از نزديك به 6 ماه تاخير از زمان برنامه‌ريزي شده برگزار شود. در شرايطي كه 18 نامزد رياست جمهور از جمله اشرف غني، رييس‌جمهور كنوني، عبدالله عبدالله، رييس اجراي دولت كنوني، محمد حنيف اتمر، مشاور پيشين امنيت ملي رييس‌جمهور در حال تبليغات براي رقابت انتخاباتي هستند، روز سه‌شنبه طالبان با انتشار اطلاعيه‌اي اعلام كرد: «از هر ابزاري براي جلوگيري از برگزاري انتخابات غيرمشروع» استفاده خواهد كرد. طالبان در بيانيه خود خواسته است از شركت در گردهمايي‌هاي انتخاباتي خودداري كنند، چرا كه كارزارهاي انتخاباتي و محل‌هاي اخذ راي از جمله اهدافي هستند كه طالبان حمله به آنها را مشروع مي‌داند.