هشدار ايران به دبيرخانه سازمان ملل متحد:
در سناريوي امريكا مشاركت نكنيد
گزارش سفارشي
شهاب شهسواري
انتشار گزارشي منسوب به دبيركل سازمان ملل متحد كه در آن جمهوري اسلامي ايران به نقض تحريم‌هاي تسليحاتي عليه يمن و ايران متهم شده است، واكنش تند وزارت امورخارجه ايران و نمايندگي ايران را در سازمان ملل متحد برانگيخت. تهران اين گزارش را فراتر از اختيارات و ظرفيت كارشناسي دبيرخانه سازمان ملل متحد و مشاركت در سناريوي امريكايي براي تمديد تحريم‌هاي عليه تهران معرفي كرده است. اين گزارش در شرايطي توسط خبرگزاري آسوشيتدپرس منتشر شده است كه 4 ماه به موعد لغو تحريم‌هاي وضع شده عليه ايران براي تجارت سلاح‌هاي متعارف باقي مانده و دولت ايالات متحده امريكا تلاش‌هاي خود را براي جلوگيري از ملغي شدن اين تحريم‌ها به شدت افزايش داده است. گزارش ادعايي با امضاي دبيركل سازمان ملل متحد قرار است ايران را به نقض تحريم‌هاي تسليحاتي متهم كند چراكه به ادعاي اين گزارش «تيم‌هاي تحقيقاتي» سازمان ملل متحد، «شباهت‌هايي ميان سلاح‌هاي استفاده شده در حمله به تاسيسات نفتي عربستان سعودي» با «سلاح‌هاي طراحي شده توسط ايران» پيدا كرده‌اند. اتهام‌هاي مطرح شده در اين سند كه به خبرگزاري‌ها درز كرده است، تكرار مدعاي مقام‌هاي عربستان سعودي و ايالات متحده امريكاست كه از زمان انجام حملات تلافي‌جويانه وسيع پهپادهاي يمني به تاسيسات نفتي عربستان سعودي، ايران را مسوول اين حملات معرفي مي‌كنند. شهريور ماه سال گذشته، حملات گسترده پهپادي به تاسيسات نفتي بقيق و خريص باعث توقف توليد نفت از اين ميادين و كاهش 50 درصدي صادرات نفت عربستان سعودي شد. بلافاصله جنبش انصارالله يمن و نيروهاي مسلح اين كشور، مسووليت اين حمله را پذيرفتند و اين اقدام را تلافي حملات عربستان سعودي به يمن در طول 4 سال گذشته توصيف كردند. به رغم پذيرش مسووليت اين حملات، رياض و واشنگتن مدعي هستند كه نيروهاي مسلح يمن، ظرفيت و فناوري طراحي و اجراي چنين عملياتي را ندارند و مسووليت حملات بر عهده ايران است. در گزارش منتسب به دبيركل سازمان ملل متحد آمده است كه قطعاتي از موشك‌هاي كروز استفاده شده در 4 حمله به خاك عربستان سعودي «از مبدا ايراني تهيه شده است.»
قرار است آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل متحد دو هفته ديگر گزارش خود را در مورد اجراي قطعنامه 2231 به شوراي امنيت ارايه كند. بر اساس اين قطعنامه، دبيركل موظف است كه هر 6 ماه گزارشي در مورد نحوه اجراي آن به 15 عضو شوراي امنيت ارايه كند. رسانه‌هاي غربي كه متن گزارش منتسب به گوترش را منتشر كرده‌اند، مدعي شده‌اند كه دبيركل قرار است اتهام‌هاي مطرح شده در اين گزارش را به شوراي امنيت اطلاع دهد. اين در حالي است كه دولت ايالات متحده امريكا تهديد كرده اگر شوراي امنيت به طرح اين كشور براي تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي عليه ايران راي ندهد با استفاده از مواد قطعنامه 2231 سازوكار ماشه را اجرا مي‌كند. قطعنامه‌هاي 1337، 1347 و 1929 شوراي امنيت كه اجراي آنها به موجب قطعنامه 2231 تعليق شده است ايران را از معامله انواع اسلحه منع مي‌كند اما اين قطعنامه تاكيد كرده كه تحريم سلاح‌هاي متعارف عليه ايران، مهر ماه سال جاري كاملا لغو مي‌شود و در صورت باقي ماندن قطعنامه 2231، 5 سال بعد از لغو اين تحريم‌ها، كليه مفاد قطعنامه‌هاي پيشين كان لم‌يكن تلقي خواهد شد. دولت ايالات متحده امريكا كه از دو سال پيش با ترك تعهداتش در برجام عملا از اجراي قطعنامه 2231 سرباز زد حالا تهديد كرده كه قصد دارد با استفاده از بندهايي در اين قطعنامه، موضوعيت آن را از بين ببرد.
پنجشنبه هفته گذشته بود كه مايك پمپئو، وزير خارجه ايالات متحده امريكا با آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل متحد تلفني در مورد تحريم‌هاي تسليحاتي عليه ايران و لزوم تصويب قطعنامه پيشنهادي امريكا براي تمديد اين تحريم‌ها گفت‌وگو كرد. امريكا اعلام كرده كه پيش‌نويس قطعنامه‌اي براي تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي عليه جمهوري اسلامي را بين تعدادي از اعضاي شوراي امنيت از جمله بريتانيا، فرانسه، آلمان و روسيه توزيع كرده است. در گزارشي منتسب به دبيركل سازمان ملل متحد كه خبرگزاري آسوشيتدپرس مدعي شده به نسخه‌اي از آن دست پيدا كرده و قرار است يك ماه ديگر در جلسه شوراي امنيت سازمان ملل در مورد اجراي قطعنامه 2231 توسط دبيركل، آنتونيو گوترش قرائت شود، ادعا شده است كه «كارشناسان سازمان ملل متحد» شباهت‌هايي ميان سلاح‌هاي استفاده شده در حمله پهپادي و موشكي به تاسيسات نفتي عربستان سعودي با «سلاح‌هاي ايراني كشف شده توسط امريكا» پيدا كرده‌اند.وزارت امورخارجه جمهوري اسلامي ايران در واكنش به انتشار اين گزارش، آن را «سفارشي» توصيف كرده است و تهيه چنين گزراش جهت‌داري را «شائبه‌‌برانگيز» و در راستاي «بهره‌برداري» امريكا براي تصويب قطعنامه عليه ايران معرفي مي‌كند. نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد هم بامداد شنبه با انتشار بيانيه‌اي انتشار چنين گزارشي را خارج از حوزه مسووليت و ظرفيت كارشناسي دبيرخانه سازمان ملل متحد توصيف كرد. ايران در عين حال به اين موضوع انتقاد كرده كه دبيرخانه سازمان ملل متحد از زمان تصويب قطعنامه 2231 تاكنون به رغم «موارد متعدد نقض برجام» از صدور هر گونه بيانيه و گزارشي انتقادآميز نسبت به امريكا و كشورهاي اروپايي خودداري كرده است. در اين بيانيه تاكيد شده است:«جمهوري اسلامي ايران ضمن رد ادعاهاي دبيرخانه سازمان ملل متحد كه به نظر مي‌رسد تحت فشارهاي سياسي رژيم‌هاي امريكا و عربستان صورت گرفته، مراتب نگراني عميق خود را در قبال استفاده ابزاري از دبيرخانه سازمان ملل متحد براي اهداف سياسي ابراز مي‌دارد.»
در بيانيه وزرات خارجه جمهوري اسلامي ايران آمده است:«متهم‌سازي دولت‌ها با فرآيندهاي خودساخته و ضوابط خودسرانه بدعت خطرناكي است كه مورد تاييد جامعه بين‌المللي نيست. اينچنين فرآيندهاي سفارشي شديدا به اعتبار سازمان ملل متحد لطمه وارد خواهد كرد. تهيه گزارش با انگيزه‌هاي سياسي، تغييردهنده حقايق نبوده و بر همگان روشن است كه وضعيت امروز منطقه نتيجه مستقيم سياست‌هاي غلط امريكا و رژيم كودك‌كش عربستان است. چگونه است كه هيچ توجهي به فروش سلاح‌هاي مرگبار به عربستان كه استفاده از آنها عليه مردم بي‌دفاع يمن بر همگان چون روز روشن است، نمي‌شود اما تيم‌هاي تحقيقاتي براي جست‌وجو در زباله‌هاي عربستان اعزام مي‌شوند تا مگر مدركي براي ادعاهاي بي‌پايه امريكا ساخته شود؟ بي‌ترديد، چنين گزارش‌هايي نه تنها به صلح و امنيت در منطقه و اجراي قطعنامه‌هاي شوراي امنيت كمكي نخواهد كرد بلكه اعتبار و آبروي سازمان ملل متحد را نيز يكسره نابود مي‌كند.»
امريكا سازمان ملل را از بين مي‌برد
تحليل‌گران تلاش امريكا براي مجبور كردن اعضاي شوراي امنيت به اقدام عليه مصوبات پيشين اين شورا را تلاشي براي نابودسازي شوراي امنيت توصيف مي‌كنند. كيسي داونپورت، كارشناس مسائل كنترل تسليحات معتقد است:«تلاش امريكا اين است تا برجام را به شكلي نابود كند كه هيچ يك از دولت‌هاي بعدي امريكا هم نتوانند دوباره آن را از سر بگيرند.» اين كارشناس انجمن كنترل تسليحات هشدار مي‌دهد كه چنين اقدامي ممكن است تمام تلاش‌هاي آينده براي كنترل تسليحات هسته‌اي را مختل كند. او با اشاره به اينكه وعده لغو تحريم‌هاي بين‌المللي يكي از انگيزه‌هايي بود كه ايران را پاي ميز مذاكره براي برجام آورد، مي‌گويد:«دولت امريكا مي‌خواهد تا تيرهاي دروازه را وسط بازي جابه‌جا كند. اگر به اين مسير ادامه دهند نه تنها برجام را از بين مي‌برد بلكه مجموعه تلاش‌هاي عدم اشاعه هسته‌اي را هم تحت تاثير قرار خواهد داد.»