60 سال رابطه حسنه
يو جانگ هيان
دو هفته پيش، كره اولين صادرات بشردوستانه به ايران را از زمان تشديد تحريم‌ها توسط ايالات متحده در سال گذشته انجام داد. شايد تصور شود كه اين كار ساده انجام شد، اما انجام صادرات اصلا آسان نبود؛ اين دستاوردي بود كه دو كشور پس از چالش‌ها و مذاكرات بي‌وقفه به آن دست يافتند.
پيش‌زمينه
كره و ايران بيش از 60 سال شركاي تجاري خوبي بوده‌اند و دو كشور از آن زمان تاكنون مشاركت اقتصادي نزديكي داشته‌اند. در دهه 1970، تعدادي از شركت‌هاي كره‌اي در بسياري از پروژه‌هاي عمراني ايران شركت كردند و همين امر موجب ايجاد روابط اقتصادي خوبي بين دو كشور شد. در ماه مه سال 2018 هنگامي كه ايالات متحده تصميم خود را براي اعمال مجدد تحريم‌ها عليه ايران اعلام كرد، دو كشور براي حفظ روابط تجاري خود با چالش‌هايي روبه‌رو شدند. شركت‌ها و بانك‌هايي كه هرگونه ارتباط تجاري با ايالات متحده داشتند يك بار ديگر مجبور شدند قوانين تحريم را رعايت كنند تا جريمه‌هاي قابل توجهي از طرف وزارت خزانه‌داري ايالات متحده متوجه آنها نشود. يك مورد از اين اتفاق، اخيرا رخ داد كه طي آن يكي از بانك‌هاي كره‌اي مجبور به پرداخت 86 ميليون دلار جريمه از سوي ايالات متحده شد، فقط به اين دليل كه وزارت خزانه‌داري امريكا معتقد بود اين بانك يكي از آيين‌نامه‌هاي قوانين تحريم امريكا عليه ايران را نقض كرده است. در عين حال بايد در نظر داشت كه دولت كره هيچ گونه اختيار قانوني مبني بر تصميم‌گيري در خصوص عملكرد بانك‌هاي كره‌اي ندارد، مخصوصا اگر آن عملكرد داراي خطر فراوان باشد يا موجب وارد آمدن ضرر قابل توجه به بانك‌ها بشود. خطر تجارت با ايران هنوز براي بانك‌ها و شركت‌هاي خارجي قابل توجه است. با وجود خطر تحريم، دولت كره معتقد است كه ايران به عنوان يك بازيگر اصلي در بازار خاورميانه ايفاي نقش مي‌كند و حفظ روند تجارت دوجانبه بسيار مهم است. كره براي دستيابي به روش‌هاي حفظ كانال تجاري خود با ايران و حصول اطمينان از اينكه شركت‌ها و بانك‌هاي كره‌اي در معرض خطرات غيرضروري تحريم قرار ندارند، جلسات مشاوره‌اي متعددي را با ايالات متحده داشته است. در نتيجه، كره در نوامبر سال 2018 به مدت ۱۸۰ روز از تحريم‌هاي ايالات متحده معافيت دريافت كرد كه از آن طريق مي‌توانست به واردات ميعانات گازي از ايران و همچنين تجارت خود با ايران، محدود به كالاهاي خارج از ليست تحريم‌ها ادامه دهد. در طول دوره معافيت، كره به‌طور جدي با مقامات ايالات متحده براي تمديد دوره معافيت در ارتباط بود. با اين وجود در آوريل ۲۰۱۹ دولت امريكا تصميم گرفت به تمديد معافيت از تحريم به منظور واردات نفت ايران پايان دهد. از آنجا كه تحريم‌هاي ايالات متحده الزام مي‌كند هر كشوري كه مايل به انجام معاملات در زمينه كالاهاي غيرتحريمي است، بايد قبل از انجام معاملات، معافيت دريافت كند، تجارت دوجانبه بلافاصله پس از پايان دوره معافيت متوقف شد. حتي پس از پايان دوره معافيت و تحريم‌هاي رو به گسترش ايالات متحده عليه بانك مركزي ايران در سپتامبر ۲۰۱۹، دولت كره اميدش به ادامه تجارت با ايران را از دست نداد. سئول در تعاملاتش با واشنگتن به شدت تاكيد داشت كه براي كره ضروري است تا بتواند از سپرده‌هاي بر اساس وون (واحد پول كره) كه متعلق به بانك مركزي ايران است و نزد بانك‌هاي كره قرار دارد، استفاده كند، زيرا اين مبلغ حقيقتا متعلق به مردم ايران است. كره همچنين تاكيد كرد كه تجارت بشردوستانه با ايران ضروري است تا ملت ايران ناعادلانه به دليل كمبود دارو و تجهيزات پزشكي در معرض آسيب قرار نگيرند. در نتيجه ادامه رايزني‌ها با امريكا، سرانجام دولت كره تجارت بشردوستانه با ايران را در ۶ آوريل از سر گرفت.
كانال‌هاي تجارت بشردوستانه
در تلاش‌هاي خود براي استفاده از سپرده ارزي كه به صورت وون است، دولت كره قصد دارد تا حد امكان از اين سپرده در حوزه بشردوستانه استفاده و اطمينان حاصل كند كه شركت‌ها و بانك‌هاي كره‌اي از تحريم‌هاي ايالات متحده محافظت مي‌شوند. دولت كره با تلاش براي راه‌اندازي سه كانال مختلف انجام تجارت بشردوستانه با ايران سعي دارد از سپرده ارزي بانك مركزي ايران در كره استفاده كند. اولين مكانيسم «تجارت بشردوستانه بر پايه مجوز عمومي شماره 8 (GL8)» ناميده مي‌شود. GL8 سندي است كه توسط وزارت خزانه‌داري ايالات متحده صادر شده است و برخي معاملات بشردوستانه با ايران را مجاز مي‌داند، حتي اگر بانك مركزي ايران در آنها دخيل باشد. وزارت امور خارجه جمهوري كره به پتانسيل GL8 توجه داشته و بدون ترديد كار خود را براي ايجاد يك روند مناسب براي تجارت آغاز كرد. تجارت انسان‌دوستانه مبتني بر GL8 به همان روش گذشته و قبل از سال 2018 در رابطه با پرداخت و تسويه معامله عمل مي‌كند، با اين تفاوت كه شركت‌ها و موسسات مالي مرتبط با آن موظفند از قوانين «مداقه بيشتر (EDD)» پيروي كنند. به منظور حصول اطمينان از اينكه همه ذي‌نفعان در خصوص امور EDD داراي فهمي مشترك هستند، دولت كره هفته گذشته چند مورد آزمايشي را اجرا كرد. ما طي انجام آزمايشي تعاملات تجاري، چند مورد فني مربوط به الزامات EDD را شناسايي و راهنمايي را براي شركت‌هاي كره‌اي و ايراني تهيه كرديم تا به آنها به آماده‌سازي كارآمد مدارك مورد نياز براي انجام تجارت تحت GL8 كمك كند. اكنون كه دولت كره آماده است تا دستورالعمل (انگليسي) براي انجام تجارت مبتني بر GL8 را توزيع كند، انتظار داريم كه شركت‌هاي ايراني بيشتري در آينده نزديك در اين پلتفرم شركت كنند. از زمان آغاز تجارت دوجانبه بشردوستانه بر اساس مجوز عمومي 8، دولت كره به‌طور فعال با ذي‌نفعان از جمله آژانس‌هاي دولتي مربوطه، بانك‌هاي ايراني، صادركنندگان كره‌اي و خريداران ايراني فعالانه در ارتباط بوده است. در نتيجه، دو مورد آزمايشي در حال انجام است. اولين مورد واردات به ايران، داروي بيماري ژنتيكي «گوشه» به ارزش ۵۰۰۰۰۰ دلار است. اين محموله قبل از تاريخ 30 ماه مه به ايران تحويل داده شده است و ذي‌نفعان مربوطه در حال بررسي اسناد و مدارك براي تسويه حساب هستند. مورد دوم مربوط به كيت‌هاي آزمايش سرطان دهانه رحم است كه پيش‌بيني مي‌شود تا آخر اين ماه تحويل داده شوند. در تلاش براي گسترش تجارت بشردوستانه با ايران، دولت كره فعاليت‌هاي مجدانه‌اي را انجام داده است. سئول يك كارگروه بين-آژانسي براي گسترش تجارت بشردوستانه با ايران، به رهبري معاون وزير امور خارجه در امور اقتصادي تشكيل داده و مذاكراتي را در خصوص گسترش تجارت در زمينه محصولات كشاورزي و غذايي داشته است. همچنين كره دو جلسه توجيهي براي صادركنندگان كره‌اي و جلساتي را با واردكنندگان ايراني از طريق دفتر تهران آژانس توسعه سرمايه‌گذاري تجارت كره (KOTRA) برگزار كرده و همچنين از طريق كانال‌هاي ديپلماتيك با ايران مشاوراتي داشته تا پلي باشد بين واردكنندگان و صادركنندگان دو كشور. ما شركت‌هاي ايراني كه مايل به مشاركت در تجارت دوجانبه بشردوستانه هستند را تشويق مي‌كنيم تا براي كسب اطلاعات بيشتر با كترا تماس بگيرند. كانال دوم براي تجارت دوجانبه بشردوستانه «كانال تجارت بشردوستانه كره (KOHTA)» است. اين كانال قصد دارد با تشريح قوانين كلي و قوانين خاص مرتبط با تجارت دوجانبه بشردوستانه، ثبات و انعطاف‌پذيري بيشتري را براي واردكنندگان ايراني و صادركنندگان كره‌اي فراهم بياورد. از اواخر سال ۲۰۱۹، دولت كره، با هدف ايجاد اين كانال، به‌طور فعال با ذي‌نفعان از جمله بانك مركزي ايران و وزارت خزانه‌داري ايالات متحده در تعامل بوده و بحث‌ها تاكنون بسيار موثر بوده‌اند. ذي‌نفعان در حال مشورت در خصوص جزييات فني هستند و ما انتظار داريم در آينده نزديك اين كانال راه‌اندازي شود. پس از راه‌اندازي، اين كانال جايگزين بستر تجاري مبتني بر GL8 مي‌شود. كانال نهايي شامل انتقال برخي وجوه مبتني بر وون در كره به مكانيسم تجارت بشردوستانه سوييس (SHTA) است. SHTA يك ابتكار عمل سوييسي براي ايجاد مكانيسم پرداخت براي تحويل كالاهاي بشردوستانه به ايران است كه در فوريه گذشته به مرحله اجرا درآمد. ما معتقديم كه SHTA موجب فراهم‌آوري بهتر كالاهاي كشاورزي، مواد غذايي، داروها و تجهيزات پزشكي به مردم ايران خواهد شد. در اين زمينه، دولت كره براي حمايت از بهره‌وري از SHTA در تلاش است تا اعتبارات به اين صندوق انتقال يابد. به منظور اطمينان از عدم وجود خطر تحريم براي بانك‌هاي شركت‌كننده در اين انتقال، دولت كره با تعدادي از مقامات ذي‌ربط جلسات مشورتي برگزار كرده است. در عين حال كه هنوز برخي جزييات فني نيازمند بحث‌هاي بيشتر هستند، ما معتقديم كه انتقال پول در آينده نزديك نيز انجام خواهد شد. مي‌خواهيم از اين فرصت استفاده كنيم تا بر دو واقعيت در مورد ابتكار عمل‌هاي صورت گرفته‌مان براي انجام تجارت بشردوستانه با ايران تاكيد كنيم. مورد اول اين است كه كانال تجاري مبتني بر GL8 به دو كشور اجازه مي‌دهد تا در زمينه كالاهاي بشردوستانه غير از كالاهاي مربوط به كوويد19 تجارت كنند. همان‌طور كه قبلا ذكر شد موارد آزمايشي هيچ ارتباطي با اقلام مربوط به كوويد19 نداشتند، بلكه بيشتر مرتبط بودند به فراهم آوردن دارو براي آن بخش از مردم ايران كه مبتلا به بيماري‌هاي حاد و مزمن هستند. در حال حاضر موارد مورد استفاده براي اين كانال شامل انواع مختلفي از داروها و تجهيزات پزشكي است و ما مشاوره با ايالات متحده و ايران با محوريت راه‌هاي گسترش دامنه كالاهاي تجاري براي شمول مواد غذايي و محصولات كشاورزي را ادامه خواهيم داد. مورد دوم اين است كه مكانيسم تجارت دوجانبه‌اي كه ما ايجاد كرده‌ايم، كانالي پايدار و قابل اطمينان براي ورود كالاهاي بشردوستانه در ايران را فراهم مي‌كند. شايد گفته شود كه رعايت همه استانداردها و الزامات تحت بستر تجاري GL8 بسيار پيچيده است، اما اين هزينه‌اي است كه همه ما بايد متحمل شده تا مطمئن شويم كه بدون هيچ مشكلي مي‌توانيم داروها و تجهيزات پزشكي را فراهم آوريم. آنچه در تجارت بشردوستانه اهميت دارد، ثبات است و ساز و كار ايجاد شده، هرچند اگر كند است، مطمئنا بهترين رويكرد براي اطمينان حاصل كردن از ثبات است.
حضور شركت‌هاي كره‌اي در ايران
در همين حال، شايعات بسياري مبني بر خروج شركت‌هاي كره‌اي از ايران در دوران تحريم وجود داشته است. درست است كه شركت‌هاي كره‌اي به دليل تحريم‌ها نمي‌توانند تجارت عادي انجام دهند، زيرا تحريم‌هاي اعمال شده به بانك مركزي ايران به اين معني بود كه بيش از 2000 شركت كره‌اي ديگر قادر به صادرات كالاهاي غيرتحريم به ايران نبودند. به بيان ساده‌تر، به خاطر تحريم‌ها، شركت‌هاي كره‌اي نمي‌توانند براي آنچه در ايران مي‌فروشند، حتي در قبال فروش كالاهاي غيرتحريمي، پولي دريافت كنند و اين يك شرط مهم براي يك شركت جهت حفظ تجارت است. با اين حال، شركت‌هاي كره‌اي به سبب روحيه همبستگي با مردم ايران، حضور خود را در ايران حفظ مي‌كنند، با اين وجود كه نمي‌توانند تجارت كنند. حتي در اين شرايط سخت، اكثر شركت‌هاي كره‌اي از جمله سامسونگ، ال‌جي، اس كي و دليم دفتر خود را در ايران باز نگه داشته‌اند و براي كارمندان محلي فرصت اشتغال فراهم مي‌آورند. اين اقدامي بسيار قابل توجه است وقتي در نظر بگيريم كه بسياري از شركت‌هاي خارجي از زمان بازگشت تحريم‌ها، ايران را ترك كرده‌اند. شركت‌هاي كره‌اي تا زماني كه مردم ايران به آنها اعتماد و از آنها پشتيباني كنند، تجارت خود در ايران را حفظ خواهند كرد. آنها متعهد به حفظ وعده‌هاي خود براي ارايه خدمات پشتيباني و خدمات محافظت از مشتري هستند، زيرا اين همان چيزي است كه مشتريان ايراني از شركت‌هاي كره‌اي انتظار دارند. آنچه آنها نياز دارند پشتيباني ايرانيان از تصميمات جسورانه آنان براي ادامه تجارت در ايران است، حتي با اين وجود كه نتوانستند ريالي به دست بياورند. اگرچه گزارش‌هاي مشكوكي در مورد شركت‌هاي كره‌اي مانند قاچاق وجود داشته است، اما تا زماني كه شما خواننده اين مطلب هستيد از آنها پشتيباني كنيد، آنها حضور خود را در اينجا حفظ مي‌كنند.
تاريخچه طولاني روابط دوستانه
كره و ايران از زمان برقراري روابط ديپلماتيك در سال 1962 ارتباط نزديكي با يكديگر داشته‌اند. صادرات نفت ايران به كره، موتور محرك رشد سريع اقتصادي كره در دهه 1970 و 80 بوده است. در عين حال اين كارگران و شركت‌هاي كره‌اي بودند كه با وجود جنگ هشت ساله از سال 1359 در محل پروژه‌هاي ساختماني‌شان در ايران ماندند و تعهدات خود را كامل كردند. بر اساس اعتماد متقابل بين دو كشور، محصولات لوازم برقي خانگي و تلفن همراه برند‌هاي كره‌اي در بين مردم ايران رواج پيدا كرده‌اند. همچنين تعداد قابل توجهي از ايرانيان علاقه‌مند به درام‌هاي كره‌اي، تكواندو و موسيقي كره‌اي موسوم به كي‌پاپ هستند. خيلي عجيب نيست كه گفت‌وگويي را با يك جوان ايراني شروع كنيد و متوجه شويد كه او مي‌تواند به زبان كره‌اي صحبت كند و گاهي اوقات حتي به طرز شگفت‌آوري اين زبان را راحت و روان صحبت مي‌كند. اين موضوع نشان مي‌دهد كه رابطه بين كره و ايران لزوما نبايد محدود به اقتصاد باشد، بلكه مي‌تواند به بخش‌هاي فرهنگي و تبادلات بين مردان دو كشور نيز گسترش يابد. در حالي كه تجارت بين دو كشور پس از احياي تحريم‌هاي ايالات متحده عليه ايران در سال گذشته به‌طور قابل توجهي كاهش يافته است، همكاري‌هاي دو كشور همچنان ادامه دارد. به منظور كمك به مردم ايران كه از بيماري‌هاي نادر رنج مي‌برند، دولت كره سال گذشته داروهاي مخصوص اين بيماري‌ها را به ايران اهدا كرد. دولت كره همچنين همبستگي تمام قد خود را با ايران براي مقابله با همه‌گيري غيرمنتظره اخير و همچنين ساختن آينده‌اي بهتر اعلام مي‌دارد. ما مصمم هستيم كه همچنان سياست‌هاي اتخاذ شده و اقدامات انجام شده‌مان در خصوص مقابله با كوويد19 را با ايران به اشتراك بگذاريم. علاوه بر اين، امسال كره با اهداي كيت‌هاي تشخيص كرونا و تجهيزات مربوطه به ارزش دو ميليون دلار براي مبارزه با كوويد19 به ايران كمك كرده است. نه تنها ايران بلكه كره نيز به دليل گسترش ويروس كرونا، ركود اقتصادي، تحريم‌هاي امريكا عليه ايران و مسائل ديگر با مشكلات بسياري روبه‌رو شده است. با اين حال، كره و ايران كشورهايي هستند كه نگاهي بلندمدت به تاريخ طولاني كشورهاي خود و همچنين روابط‌شان دارند و به تلاش براي حفظ روابط با رويكرد بلندمدت ادامه مي‌دهند. سفارت جمهوري كره در جمهوري اسلامي ايران و همچنين دولت كره اطمينان دارند كه كره و ايران قادر خواهند بود در راستاي غلبه بر همه‌گيري اخير و همچنين مشكلات اقتصادي همكاري نزديكي داشته باشند و اينكه دو كشور به عنوان دوستان واقعي براي كمك به يكديگر در مواقع دشوار به توسعه روابط دوجانبه ادامه مي‌دهند.
سفير جمهوري كره در ايران