فتواي حرمت توليد و نگهداري بمب اتم و جايگاه فقهي آن
نعمت احمدي
طولاني شدن مذاكرات دليل توفيق در رسيدن به نتيجه است و طرفين به پايان مذاكره خوش‌بين هستند. برگشت دكتر ظريف به تهران و بازگشت وي به وين كمتر از 24 ساعت نشانه ديگري است كه وي حامل آخرين توافقات انجام يافته بود تا ضمن ارايه به مسوولان طراز اول ، گمانه‌زني‌ها در مورد عدم توفيق مذاكرات را كم‌سو كند. پرسش اين است كه تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران و گروه 1+5 اين همه مدت پيرامون چه مطالبي مذاكره و گفت‌وگو مي‌كنند كه ساعت‌ها طول مي‌كشد و در نهايت وقت و فرصت ديگري را تعيين مي‌كنند. صورت مساله اين است كه ايران به عنوان عضوي از سازمان انرژي اتمي، حق دارد در زمينه صلح‌آميز انرژي هسته‌اي فعاليت كند؛ فعاليتي كه اكثر كشورها دارند و براي رسيدن به اين فعاليت بايد سوخت مناسب رآكتورهاي اتمي سازمان انرژي اتمي ايران در اميرآباد تامين و منبع سوخت نيروگاه اتمي بوشهر هم فراهم باشد. از طرفي جهان امروز مرحله گذار از سوخت فسيلي به سوخت انرژي پاك را مدت‌هاست شروع كرده است. وضعيت كره زمين و لايه اوزون و آلودگي جهاني ناشي از سوخت‌هاي فسيلي باعث شده كه كشورها راهي به انرژي غير فسيلي پيدا كنند. كشورهاي اروپايي يعني همين كشورهاي مذاكره‌كننده به اتفاق چين و روسيه درصد بالايي از انرژي مورد نياز خود را از رآكتورهاي اتمي تامين مي‌كنند علاوه برآن، بخش دارو و پزشكي و نيز كشاورزي مدت‌هاست كه وارد دنياي هسته‌اي شده است و امروزه كاربري نانو در همه رشته‌ها مي‌رود ديگر كاربري‌ها را به فراموشي بسپارد، انحصار اين تكنولوژي در غرب و كشورهاي بزرگ، كشوري مانند ايران را نيازمند اين كشورها مي‌كند. از طرفي سابقه كشورهاي غربي و داراي دانش هسته‌اي هم نشان داده كه از اين انحصار به نفع منافع خود سود مي‌برند و دانش را در اخبار ديگر كشورها قرار نمي‌دهند يا در قبال فروش آن قيمتي تعيين مي‌كنند كه با منافع ملي كشورها در تضاد است. اين نياز كشور ايران را به سوي ايجاد تاسيساتي كه بتواند نياز صلح‌آميز داخلي كشور را به مشتقات انرژي هسته‌اي تامين كند سوق داد. سوابق سوء غرب نسبت به ايران بر كسي پوشيده نيست و در مقاطع مختلف از تامين احتياجات كشورمان خودداري كرده‌اند. براي نمونه صنعت هوايي ايران كه روزگاري هواپيما و قطعات آن و نيز تحويل سوخت در كشورهاي غرب نتوانسته جايگاه اصلي خود را حفظ كند چگونه مي‌توان توقع داشت نياز اوليه انرژي هسته‌اي كشوردر مصارف صلح‌آميز را تامين كنند؟ موادي كه انحصار آن در اختيار چند كشور انگشت‌شمار است. وقتي ايران تصميم به تامين نياز داخلي خود و تاسيس پايگاه‌هاي مربوطه گرفت عناد ذاتي غرب به بهانه غيرصلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران باعث شد جبهه‌اي از غرب عليه كشورمان شكل بگيرد و به بهانه غيرصلح‌آميز بودن فعاليت هسته‌اي چندين قطعنامه عليه كشورمان از ناحيه اتحاديه اروپا، شوراي امنيت سازمان ملل و كنگره و رييس‌جمهور امريكا صادر شود. آمادگي كشور براي مذاكره پيرامون برنامه هسته‌اي و صدور مجوز براي كارشناسان سازمان انرژي هسته‌اي و بازديدهاي گاه و بيگاه اين سازمان بازهم غرب را قانع نساخت كه فعاليت هسته‌اي ايران صلح‌آميز است تا جايي كه مقام معظم رهبري در جايگاه رهبري ديني و سياسي ساخت و نگهداري بمب اتم را حرام اعلام كردند. همين يك سند بايد گروه مذاكره‌كننده غربي را متقاعد مي‌ساخت كه برنامه توليد و ساخت بمب اتم در ايران به اعتبار فتواي مقام رهبري تعقيب نمي‌شود. هم‌اكنون غرب براي راست‌آزمايي ايران را تحت فشار قرار داده است حال اينكه اگر به جايگاه فقاهتي و اعتبار و ارزش فتواي شرعي واقف بود و همين فتوا رهبري را در شوراي امنيت سازمان ملل به ثبت مي‌رساند، نيازي به اين همه مذاكره و صرف وقت و تعبيه راهكارهاي راست‌آزمايي نبود. از طرفي تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي بايد اولويت فتواي رهبري را در صدر مذاكرات مي‌گنجاند و جايگاه فتوا در مذهب شيعه را تبيين مي‌كرد.
هم‌اكنون نيز بر هيات مذاكره‌كننده ايراني فرض است براي نخستين بار، جايگاه سياسي فتوا در مذهب تشيع خصوصا ايران با تكيه بر موقعيت رهبري و جايگاه آن در قانون اساسي را واكاوي و براي طرف غربي تبيين مي‌كردند تا با گنجاندن حرمت و قداست فتوا در مذاكرات به بحث‌هاي راست‌آزمايي پايان مي‌بخشيدند جايگاهي كه در صحبت‌هاي آقاي اوباما رييس‌جمهور امريكا نيز به آن اشاره شده و اهميت فتوا مورد توجه قرار گرفته است. اگر تيم مذاكره‌كننده تا هم‌اكنون حول محور فتوا عمل كرده بود و از آن به عنوان سند در شوراي امنيت استفاده مي‌كرد رسيدن به توافق آسان و دست‌يافتني بود. مگر نه اين است كه غرب مدعي است بايد جلوي ساخت بمب اتم را در ايران گرفت. چه سندي بالا‌تر از فتواي رهبري در حرمت
ساخت بمب اتم؟