نامه انتقادآميز مديران ورزشي به رييس‌جمهور در مورد خصوصي‌سازي سرخابي‌ها
آقاي رييسي! جلوي قرباني‌سازي دو باشگاه را بگيريد!
واعظ‌آشتياني: شنيده شده باشگاه‌هاي صنعتي بالاي هزار ميليارد هزينه كردند!
علي ولي‌اللهي
تعدادي از مديران سابق سرخابي‌ها در نامه‌اي خطاب به رييس‌جمهور خواستار توقف پروسه خصوصي‌سازي سرخابي‌ها به شيوه فعلي شدند. در بخشي از اين نامه آمده است: «به دليل غفلت از اصول و موازين حاكم بر ورزش، آسيب‌ها و پيامدهاي واگذاري غيركارشناسي و شيوه نادرست خصوصي‌سازي باشگاه‌هاي استقلال و پرسپوليس كه در مغايرت كامل با اهداف تحول‌آفرين دولت مردمي و ديدگاه‌هاي كارشناسان مديريت ورزش كشور انجام شده است، عوارض ناگواري در پيش رو قرار دارد و از آنجايي كه ورزش و فوتبال در جايگاه اتاق شيشه‌اي در منظر عمومي قرار دارد اين‌گونه خطاهاي فاحش مديريتي خداي ناخواسته باعث سلب اعتماد عمومي از دولت سيزدهم خواهد شد.» در بخش ديگري از اين نامه آمده: «متاسفانه وعده‌هاي سازمان خصوصي‌سازي نسبت به رعايت الزامات AFC و استانداردهاي لازم و زمان تعيين شده باعث چالش‌هاي بسيار سنگيني براي فوتبال و اعتبار ورزش كشور گرديده است.» كساني كه اين نامه را امضا كرده‌اند در انتها از ابراهيم رييسي خواسته‌اند: «جلوي قرباني‌سازي و به نوعي به حراج گذاشتن اين دو باشگاه مردمي را بگيريد و دستور توقف اجراي روند فعلي خصوصي‌سازي سرخابي‌ها را صادر فرموده و كارگزاران دولت را ملزم سازيد به جاي دادن بيانيه بابت توجيه وضع موجود از موازين سند تحول مردمي كه با امضاي شما درباره نحوه خصوصي‌سازي كه منطبق با نظر كارشناسان خبره و ضوابط سازمان‌هاي بالادستي هم هست، تبعيت نموده و به منظور حسن انجام كار به وزير محترم ورزش و جوانان كشور به عنوان دبير شوراي عالي ورزش دستور فرماييد تا با قيد اهميت بالا روش و مدل درست خصوصي‌سازي باشگاه‌ها در دستور كار شوراي عالي ورزش كشور با حضور كارشناسان خبره قرار گيرد.»
يكي از افرادي كه اين نامه را امضا كرده، اميررضا واعظ‌آشتياني، مديرعامل اسبق استقلال است كه سابقه معاونت سازمان تربيت بدني را نيز در كارنامه دارد. واعظ‌آشتياني در رابطه با چرايي نوشتن اين نامه خطاب به رييس‌جمهور به روزنامه اعتماد گفت: «ما با خصوصي‌سازي اين دو باشگاه مخالف نيستيم. نه اين دو باشگاه كه ساير باشگاه‌ها كه خصولتي هستند بايد در زمان مناسب واگذار شوند. اما آيا واقعا ورزش ايران توجيه اقتصادي دارد براي سرمايه‌گذاري؟ اگر توجيه اقتصادي دارد چرا همه باشگاه‌ها فقط هزينه مي‌كنند و هيچ درآمدي ندارند؟ نه فوتبال كه رشته‌هاي ديگر هم همين است. ما اصلا نظام باشگاهداري و از آن مهم‌تر بخش‌هاي حمايتي نداريم. مهم‌تر از اينها اينكه ليگ حرفه‌اي ما در بعضي رشته‌ها گران است. يعني شما فرض كنيد نظام باشگاهداري هم داريم و بسته حمايتي و وام با سود پايين هم داشتيم ولي با ليگ گران نمي‌شود سرمايه‌گذار را دعوت كرد كه بيايد و سرمايه‌گذاري كند. در برخي رشته‌ها بخش خصوصي هم كه وارد مي‌شود چند زماني هست و بعد هم مي‌رود، چون برايش جز هزينه چيز ديگري ندارد.» او ادامه داد: «عده‌اي معتقدند افراد مي‌آيند سرمايه‌گذاري مي‌كنند براي اينكه شهرت به دست بياورند. خب اگر بنا به شهرت باشد طرف مي‌تواند با نازل‌ترين قيمت تمام بيلبوردهاي تهران و شهرستان‌ها را اجاره كند و عكس خودش را بچسباند. اين استدلال منطقي نيست. اين نشان مي‌دهد اقتصاد ورزش ما دچار چالش است. ما اصلا اقتصاد ورزش نداريم. توجيه اقتصادي وجود ندارد.»
واعظ‌آشتياني افزود: «وقتي چنين فضايي وجود دارد كه استقلال و پرسپوليس قابليت درآمدزايي و سودآوري ندارند، اقداماتي شبيه فروختن سهام و ... اقدام نابجايي بوده و نبايد تمكين مي‌كردند. بايد مراقبت بيشتر مي‌كردند. بايد كار كارشناسي بيشتر مي‌كردند. بعد هم آمدند بلوكي بفروشند كه مشتري هم پيدا نشد. اين را خود سازمان خصوصي‌سازي گفت. چرا؟ چون ورزش ما به گونه‌اي پيش مي‌رود كه توجيه اقتصادي نيست. در ورزش ما دولتي‌ها و خصولتي‌ها حضور دارند.»
معاون اسبق سازمان تربيت بدني با برآورد باورنكردني گردش مالي فوتبال ايران در ادامه به «اعتماد» گفت: «البته اگر دولت پاي خودش را از ورزش و مخصوصا فوتبال كنار بكشد اصلا همه چيز تعطيل مي‌شود. اين انتقاد وجود دارد كه دولت چرا هزينه مي‌كند. در فوتبال برآورد شده كه قريب 5 هزار ميليارد تومان پول در فوتبال هزينه مي‌شود و عايدي هم ندارد. شعف و نشاط جامعه به اين نيست كه دولت 5 هزار ميليارد تومان از بيت‌المال هزينه كند. عقل سليم مي‌گويد كه با پول مردمي و مشاركت مردمي بيايند اين شور و شعف‌ها و شادابي به جامعه تزريق شود. در كشورهاي ديگر سرمايه‌گذاران بخش خصوصي هستند كه رشته‌هاي مختلف ورزشي را برعهده گرفتند و آن شور و شعف با بخش خصوصي به جامعه تزريق مي‌شود. دولت نظارت مي‌كند و حمايت و اين هنر مديريتي‌شان است. در اقتصادي كه دستوري و دولتي است واگذاري اين دو باشگاه چه مشكلي را حل مي‌كند؟ ضمن اينكه خود دولت هم يك سند تحولي را طرح كرد كه بايد بر اساس آن اتفاقات مربوط به خصوصي‌سازي انجام مي‌شد. خب سازمان خصوصي‌سازي به آن هم عمل نكرد. دستوري كه آقاي رييس‌جمهور داده هم در نظر گرفته نشده. خب وقتي عمل نشده و فرداهايي اتفاقات خاصي پيش بيايد همراه با تبعات اقتصادي و سياسي و اجتماعي چه كساني مي‌خواهند پاسخگو باشند؟»
مديرعامل اسبق آبي‌ها در ادامه پيرامون فروش 10 درصد از سهام دو باشگاه دست به افشاگري زد و اظهار داشت: «از اين 10درصد سهامي كه واگذار شد به آحاد مردم، چيزي حدود دو و نيم درصد را مردم خريدند. بقيه را شخصيت‌هاي حقوقي خريدند. آن هم به توصيه و دستوري كه به آنها داده شده بود. تنها 2.5 درصد حمايت شد. آن آدرس‌هاي غلط كه سرخابي‌ها ميليون‌ها هوادار دارند اينجا معلوم مي‌شود. آيا ميليون‌ها هوادار داشتن به اين معناست كه حدود 70 تا 80 هزار نفر سهام بخرند و آخرش به 10 درصد هم نرسند؟ اين نشان مي‌دهد سازمان خصوصي‌سازي رفته به سمتي كه آدرس‌هاي اشتباه از افراد اشتباه بگيرد.»
واعظ‌آشتياني در واكنش به اين سوال كه چرا سازمان خصوصي‌سازي اين همه حول دو باشگاه استقلال و پرسپوليس ديده مي‌شود، توضيح داد: «آن چيزي كه برآوردها نشان مي‌دهد و در افكار عمومي مطرح مي‌شود، اين است كه برخي مي‌خواهند استفاده سياسي كنند. تحليل‌هايي كه وجود دارد، اين است كه پاي بهره‌برداري سياسي در ميان است. البته اميدوارم اين‌طور نباشد. ولي اين شائبه به وجود آمده و مسوولان سازمان خصوصي‌سازي بايد يك مقدار مدبرانه‌تر و منطقي‌تر و بدون حاشيه مسائل را جلو ببرند. اينكه صحبت‌هاي خاصي انجام مي‌گيرد يا مجمع دو باشگاه برگزار نمي‌شود، همه هدايت شده است. حالا چه از طريق وزارت ورزش يا ... كاملا روشن است كه بنا بوده مجامع دو باشگاه برگزار نشود و برداشت من از اين موضوع اين است كه شائبه سياسي بودن تصميمات بعيد نيست.»
او در پاسخ به اين سوال كه اگر روند واگذاري دو باشگاه همين امروز متوقف شود، تكليف سهام‌هاي فروخته شده چه خواهد شد، گفت: «همان كساني كه اين سهام‌ها را واگذار كردند بايد پاسخگو باشند. اينكه بابت اين سهام‌هايي كه فروخته شده و سهامدارهايي كه متوقع هستند بابت سهامي كه خريدند، سود كنند كه البته اين اتفاق نخواهد افتاد، بايد جواب دهند. استقلال و پرسپوليس همه پول‌شان را در فصل گذشته هزينه كردند. تازه آقايان مدعي بودند اين دو باشگاه سودده هستند. اصلا يكي از شعارهاي‌شان اين بود كه سرخابي‌ها سودده هستند و به سوددهي مي‌رسند. از ادبياتي مثل شفاف‌سازي كه صورت مي‌گيرد، چون در بورس هستند، استفاده مي‌شد. رييس سازمان خصوصي‌سازي گفت: بزرگ‌ترين خدمتي كه صورت گرفته، اين است كه دو باشگاه شفاف شدند. خب اگر شفاف شدند چرا به يك‌باره متوجه شديم كه هزينه گزافي در استقلال و پرسپوليس صورت گرفته؟ معني و مفهوم صحبت ايشان اين است كه هر شركت خصوصي كه در بورس هست شفاف است و هر كس در بورس نيست غيرشفاف است. اين چه منطقي است؟ اين نشان مي‌دهد حرف غيرحرفه‌‌اي است. اينكه ادعا مي‌كنند چون استقلال و پرسپوليس در بورس رفتند شفاف شدند از كجا آمده؟ همان اتفاقاتي كه در سال‌هاي گذشته پس پرده رخ مي‌داد و منجر به زيان‌هاي انباشته مي‌شد در حال رخ دادن است. وزارت ورزش چه نظارتي داشته؟ سازمان خصوصي‌سازي چه نظارتي داشته؟ نظارتي نبوده و اتفاقات قبلي تكرار شده.»
دوشنبه شب و در برنامه فوتبال برتر سرپرست استقلال از هزينه نجومي اين باشگاه در فصل گذشته پرده برداشت. واعظ‌آشتياني كه خود سابقه مديرعاملي استقلال را دارد در واكنش به اينكه هواداران انتظار دارند تيم‌شان با هزينه زياد ستاره‌هاي بزرگ به خدمت بگيرد و برخي معتقدند اين پول بايد از طريق فروش سهام به دست بيايد، اظهار داشت: «مگر سهام باشگاه گذاشته شده كه فروخته شود و مرتب هزينه كنند؟ چون ورزش ما توجيه اقتصادي ندارد هر چه به درآمد اين باشگاه‌ها اضافه شود مضاعف هزينه مي‌شود. اول اينكه مديران ما حرفه‌اي نيستند و دوم اينكه راهكار اقتصادي بلد نيستند و سوم توجيه اقتصادي هم فراهم نيست. در اين شرايط هر چه درآمد بيشتر شود هزينه هم به مراتب از آن بيشتر خواهد شد. در نهايت در پايان حساب مالي مي‌بينيم كه دچار زيان شدند. مديران موجود ياد گرفتند فقط هزينه كنند. درآمدزايي بلد نيستند. تقصيري هم ندارند، چون فرهنگ درآمدزايي وجود ندارد. فرهنگ يك مدير اقتصادي نيست. بيشتر افراد را مي‌آورند كه مبصري كنند تا مديريت.»
واعظ‌آشتياني در ادامه به هزينه‌هاي عجيب برخي تيم‌هاي صنعتي اشاره كرد و افزود: «پول بي‌زبان توسط خصولتي‌ها هزينه مي‌شود و هيچ نظارتي هم وجود ندارد. مشكل ما سر نظارت است. نظارت خارج از سازمان بايد باشد، چون اگر نظارت درون سازمان باشد، چون زيرمجموعه كارخانجات هستند، كارخانجات هم براي‌شان مهم نيست و پول خرج مي‌كنند. ولي اگر سازمان‌هاي برون سازماني نظارت كنند كه پول به چه صورتي و بر چه مبنايي خرج شده شرايط فرق مي‌كند. شنيده شده كه برخي باشگاه‌هاي صنعتي بالاي هزار ميليارد هزينه كردند. اينها بايد بررسي شود.» او در پايان و در پاسخ به اين سوال كه چقدر اميدوار است اين نامه تغييري در شرايط موجود رقم بزند، گفت: «ما وظيفه مديريتي و تجربي و كارشناسي‌مان را انجام مي‌دهيم. حالا گوش كردند كه چه بهتر. نكردند هم كه هيچ. ما وظيفه داريم بگوييم كه در آينده نگويند چرا نگفتيد.»