عقبگرد بورس به نقطه اوج سال 99؟

ندا جعفري

بازار سرمايه هفته آخر خرداد ماه را با چراغ قرمز آغاز كرده است، در معاملات روز گذشته اين بازار و در ادامه روند نزولي روزهاي گذشته شاخص كل بورس ديروز هم با افت 20 هزار واحدي به ارتفاع 2 ميليون و 162 هزار واحد رسيد تا فاصله چنداني با سقف سال ۹۹ و نقطه اميد بورسي‌ها به برگشت نداشته باشد. همچنين شاخص كل هم‌وزن هم با ريزشي 11 هزار واحدي، به ارتفاع 732 هزار واحدي رسيد و حقيقي‌ها حدود 650 ميليارد تومان از بازار سهام خارج كردند.  براساس اين گزارش شاخص بورس اوراق بهادار تهران آخرين بار شانزدهم ارديبهشت ماه امسال بود كه در ارتفاعي بالاتر از 2.3 ميليون واحدي ايستاد و از 18 ارديبهشت ماه تاكنون 350 هزار واحد سقوط كرده و در اين مدت بخش بزرگي از سهامداران حقيقي از بازار خارج شده‌اند. تنها در هفته گذشته و با افت 32 هزار واحدي نزديك به 3 هزار ميليارد تومان پول حقيقي از بورس خارج شده است. البته برخي بر اين باورند كه بازار سرمايه هنوز هم يكي از بهترين بازارهاي سودده براي سرمايه‌گذاري در سال 1402 است و باتوجه به اينكه بسياري از شركت‌ها در صورت‌هاي مالي‌شان قيمت فروش توليدات خود را با نرخ دلار 25 هزار توماني محاسبه كرده‌اند، به محض آنكه قيمت‌هاي جديد دلار را در صورت‌هاي مالي‌شان لحاظ كنند قيمت سهام‌شان هم رشد مي‌كند. ضمن آنكه شاخص قيمت به سود يا p بر E بازار حدود ۱۰ واحد است، اين درحالي است كه شاخص مذكور در اوج هيجان بازار سرمايه در سال ۱۳۹۹ حدود ۳۰ واحد بود، پس با توجه به اينكه ميانگين بلندمدت اين شاخص حدود ۵ الي ۶ واحد است به ‌طور قطع مي‌توان مدعي شد كه در آن مقطع شاهد يك سوپر حباب در بازار سهام بوديم.

بازار سرمايه در حال اصلاح شدن است
مهيار بقايي، كارشناس بازار سرمايه در مورد ريزش‌هاي اخير بورس بر اين باور است كه موضوع اصلي به كاهش نرخ ارز برمي‌گردد و ترسي كه از اين قضيه به وجود آمده باعث افت بورس شده است. بقايي در ادامه به «اعتماد» گفت: باتوجه به انتشار اخبار مثبت سياسي، انتظارات تورمي هم تا حدودي تعديل شدند و نرخ ارز هم افت داشته است، هر چند كاهش نرخ ارز از يك حدي به بعد ديگر به نفع اقتصاد نيست اما بازار سرمايه چنين برداشتي از اين قضيه ندارد.
اين كارشناس بازار سرمايه تصريح كرد: البته اين ريزش‌ها به نوعي اصلاح بازار است و بايد گفت نرخ‌هاي اين روزهاي سهام بسيار پايين هستند و براي سرمايه‌گذاري اين بازار حتي از بازار ارز هم ارزنده‌تر شده است. بازار سرمايه بيشتر با اشباع در فروش روبه‌رو است تا اشباع در خريد و قيمت‌ها در بازارهاي موازي مانند املاك و خودرو، هم بسيار بالاتر است و هم مشكلاتي در سمت عرضه اين بازارها وجود دارد، ضمن اينكه سياست‌گذاري‌ها نيز به اين سمت رفته كه از بورس و بازار سرمايه حمايت بيشتري شود. اما بايد توجه داشت كه بورس اين روزها باز هم تحت فشار قيمت‌ها در بازار دلار است.

بورس امسال پربازده خواهد شد
بقايي با بيان اينكه امسال پربازده‌ترين بازار، بازار سرمايه است، خاطرنشان كرد: اين نكته مهمي است كه اگر قرار است فردي در اين بازار سرمايه‌گذاري داشته باشد هوشمندانه باشد و مردم بدون مطالعه در زمان رشد بازار خريد نكنند. مردم بايد با برنامه‌ريزي در صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري سهامي، پله پله خريد كنند نه اينكه با اعتماد به افرادي كه در كانال‌هاي تلگرامي سهمي را معرفي مي‌كنند آن را خريداري كنند و ريسك خود را بالا ببرند.
او با بيان اينكه مردم از ترس جاماندن از تورم اقدام به سرمايه‌گذاري‌هاي اشتباه مي‌كنند، گفت: آنچه امروز اتفاق افتاده اين است كه هر كسي كه دلار را با نرخ 55 هزار تومان خريداري كرده امروز با زيان سنگيني روبه‌رو شده و همين قضيه در بخش خريد سهام هم رخ داده است؛ اما اگر افراد به صورت هوشمندانه سرمايه‌گذاري مي‌كردند، با زيان روبه‌رو نمي‌شدند.

بورس هنوز هم از بازارهاي ديگر عقب است 
بقايي تصريح كرد: آنچه قابل پيش‌بيني است اينكه امسال و اوايل سال آينده سال خوبي براي سرمايه‌گذاري در بورس است و بهترين فرصت براي خريد سهام نيز خواهد بود. سهم‌هايي مانند فولادي‌ها و زغال‌سنگ و صنايع مادر و پتروشيمي‌ها سهم‌هاي خوبي براي خريد هستند، هر چند نرخ دلار اين روزها كاهشي شده و همه اين موضوع دليل اصلي افت‌هاي بورس مي‌دانند اما افزايش زيان انباشته خودروسازان هم شايد در نگاه اول براي افت بورس بي‌ربط باشد اما دليل ديگري براي اين افت‌ها است. اين كارشناس بازار سرمايه افزود: اگر مي‌بينيم حجم معاملات كم شده به اين معني است كه نفس فروشنده گرفته شده و فروشنده‌اي در بازار نيست. اين بازار هنوز از بازارهاي ديگر عقب است و در كف قرار گرفته و اين اصلاح هم شايد 10درصد باشد.

برخي رشدهاي بورس  را به تورم نسبت مي‌دهند
بقايي ادامه داد: موضوع ديگري كه وجود دارد اين است كه رشدهاي بورس را به تورم نسبت مي‌دهند و برخي مي‌گويند بورسي‌ها به تورم علاقه‌مند هستند؛ اما نكته‌اي كه وجود دارد اينكه كل اقتصاد امروز ايران با تورم در حركت است و تسويه‌هاي دولت هم به همين صورت انجام مي‌شود. پس بورس هم كه درصد كوچكي از اقتصاد كشور است از اين موضوع نفع مي‌برد. اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه به صورت تكنيكالي هنوز اتفاقي رخ نداده است، خاطرنشان كرد: البته انتشار اخبار مثبت سياسي همواره در سال‌هاي گذشته نيز بوده و انتظارات تورمي كه مردم و سرمايه‌گذاران نسبت به اين اخبار داشتند تعديل‌هاي مثبت يا منفي را به دنبال داشتند و اينها انتظارات تورمي مي‌سازند.
بقايي گفت: در اين يكي دو سال اخير چندين‌بار خبر آزادسازي پول‌هاي بلوكه شده منتشر شده و حتي گاهي اعلام شده كه اين پول‌ها تبديل به ريال هم شده است و باز هم بازار به اين اخبار واكنش نشان داده است.

انفجار بورس در راه است
اين كارشناس بازار سرمايه افزود: بنده معتقدم انفجار بورس در راه است و اگر فردي در اين بازار سرمايه‌گذاري كند حتما با رشد سهام خود روبه‌رو مي‌شود؛ چراكه در اين روزها با خريد دلار از سوي حجاج روبه‌رو هستيم و در ماه‌هاي آينده هم مراسم اربعين پيش‌روست و بايد ارز با قيمت‌هاي پايين براي اين مسافران تهيه شود. ضمن آنكه بايد ارز كالاهاي اساسي هم تهيه شود كه به راحتي با انتشار اين اخبار مثبت اين ارزها را از بازار جمع‌آوري مي‌كنند تا بتوانند آن را به متقاضيان تخصيص دهند. او گفت: اما سوال اين است كه اگر توافق با امريكا هم به سرانجام خوبي برسد نرخ دلار بايد چقدر باشد و از چه عددي به بعد براي كشور به صرفه و اقتصادي خواهد بود؟