رهبران اروپا درباره کمک به اوکراین نشست اضطراري برگزار كردند
فروپاشی اتحاد غرب؟
حديث روشني
ولوديمير زلنسكي در شرايطي واشنگتن را به مقصد لندن ترك كرد كه پيش از آن نشست جنجالي‌اش با ترامپ در پايتخت‌هاي اروپايي نگراني‌هاي زيادي ايجاد كرد و بيم‌ها از پيامدهاي شكاف جبران‌ناپذير در روابط فرا آتلانتيكي را تشديد كرده است. همزمان كي ير استارمر، نخستوزير بريتانيا ضمن استقبالي گرم از متحد اوكرايني خود در يك ملاقات صميمانه در داونينگ استريت، به ولوديمير زلنسكي اطمينان داد كه بريتانيا براي هر مدت كه لازم باشد در كنار اوكراين خواهد ايستاد. استارمر همچنين در ملاقاتش با زلنسكي ضمن اشاره بر عزم قاطع اين كشور بر همراهي با اوكراين بر اين موضوع تاكيد كرد كه حاكميت و امنيت كي‌يف نه تنها براي اوكراين، بلكه براي اروپا و بريتانيا نيز اهميت دارد. به ادعاي رسانه‌ها، ملاقات استارمر با زلنسكي با وجود تجربه تلخ تنش رييس‌جمهور جوان با دونالد ترامپ و معاونش در كاخ سفيد، به نظر گرم و خوشايند مي‌‌رسيد. اين درحالي است كه همزمان رهبران اروپايي پس از ثبت لحظات سرنوشت‌ساز در دفتر بيضي شكل، از او حمايت كردند و همزمان شكاف ميان كي‌يف و واشنگتن، اروپا را با انتخاب‌‌هاي دشواري براي حمايت از اوكراين روبه‌‌رو كرده است، به گونه‌اي كه كايا كالاس، ديپلمات ارشد اتحاديه اروپا و يكي از حاميان سرسخت اوكراين، شايد صريح‌ترين ارزيابي خود را در اين راستا ارايه داد. كالاس در واكنش به تنش لفظي روساي امريكا و اوكراين گفت: «امروز مشخص شد كه جهان آزاد به يك رهبر جديد نياز دارد كه البته اين مساله به ما اروپايي‌ها بستگي دارد كه اين چالش را بپذيريم يا نپذيريم.» همزمان يوناس گهر استوره، نخستوزير نروژ، تصاوير خلق شده در كاخ سفيد را جدي و نااميدكننده توصيف كرد. فون در لاين، رييس كميسيون اروپا به همراه آنتونيو كوستا رييس شوراي اروپا در بيانيه‌اي مشترك خطاب به زلنسكي اعلام كردند: وقار شما، شجاعت مردم اوكراين را گرامي مي‌‌دارد. قوي باشيد، شجاع باشيد، بي‌‌باك باشيد. هرگز تنها نيستيد، رييس‌جمهور عزيز...»
اروپا خلع سلاح در برابر امريكا؟
در همين راستا نشريه فايننشال تايمز با انتشار گزارشي در راستاي تحليل آينده شكاف‌هاي فراآتلانتيكي بعداز ازبين رفتن اندك روزنه‌هاي اميد براي سرنوشت اوكراين نوشت: فعلا جمعي از رهبران اروپايي. از جمله كي ير استارمر نخستوزير بريتانيا، بدون انتقاد مستقيم از رييس‌جمهور امريكا، حمايت خود از زلنسكي را اعلام كرد.امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه نيز اولين رهبر اروپايي بود كه جمعه شب از زلنسكي دفاع كرد و گفت: فكر مي‌كنم همه ما از وضعيت حاكم آگاه هستيم: «يك مهاجم وجود دارد كه آن روسيه است و يك ملت مورد حمله قرار گرفته كه آن اوكراين است.» در آلمان فريدريش مرتس، صدراعظم آتي نيز ضمن انتشار پيامي نوشت: «برلين در روزهاي خوب و سخت در كنار اوكراين مي‌‌ايستد. ما هرگز نبايد در اين جنگ وحشتناك، مهاجم و قرباني را با هم اشتباه بگيريم.»
به ادعاي گروهي از ناظران، بيانيه‌هاي حمايتي از اوكراين و انتقادهاي مستقيم يا غيرمستقيم از ترامپ نشان مي‌دهد كه روابط فرا آتلانتيكي به واسطه تلاش‌هاي شتاب‌‌زده رييس‌جمهور امريكا براي پايان دادن به جنگ و ترميم روابط با مسكو دچار شكاف‌هاي عميقي شده است. از طرفي موضع خصمانه ترامپ نسبت به اوكراين و نيز تهديد او براي قطع حمايت از متحدان اروپايي ناتو كه بودجه دفاعي خود را افزايش نمي‌دهند و از طرفي ديگر وعده‌هاي اعمال تعرفه‌هاي ۲۵درصدي بر واردات اتحاديه اروپا، به وضوح نشان مي‌دهد كه اروپا بايد براي كاهش وابستگي خود به امريكا آماده شود. با اين حال قاره سبز هنوز هيچ برنامه روشني براي دستيابي به اين هدف در كوتاه‌مدت ندارد.
جنگ ديپلماتيك در قلب قاره سبز
به باور ناظران گل‌آلود شدن روابط زلنسكي و ترامپ فشار بيشتري بر رهبران ارشد اروپايي وارد مي‌كند. در همين راستا مقامات اروپايي قرار است روز يكشنبه براي نشستي اضطراري به ميزباني كي ير استارمر در لندن گرد هم بيايند. به گزارش رسانه‌ها هدف از اين نشست، ارايه پيشنهادهايي براي حفاظت جمعي از اوكراين و افزايش هزينه‌هاي دفاعي به منظور كاهش وابستگي قاره اروپا به امريكا است. در همين راستا يكي از ديپلمات‌‌هاي ارشد اتحاديه اروپا پس از وقوع جنجال اخير در كاخ سفيد به نيويورك تايمز گفت: «ما بالاخره بايد بيدار شويم و متوجه شويم؛ ما تنها مانده‌ايم و والدين آن سوي اقيانوس اطلس ما را از خانه و خانواده بيرون كرده‌اند، كمك هزينه‌مان را قطع كرده‌اند و از ارث محروم‌مان كرده‌اند.» حال اما به نظر مي‌رسد حمله لفظي ترامپ به زلنسكي، كه چند روز پس از سفر ده‌ها رهبر اروپايي به اوكراين براي بزرگداشت سومين سالگرد حمله روسيه به اين كشور انجام شد، تمام اميدهاي باقي‌‌مانده براي متقاعد كردن رييس‌جمهور امريكا به بازنگري در رويكردش درباره توافق صلح سريع را از بين برد. پيش‌تر نيز مكرون و استارمر در ديدارهاي جداگانه خود با ترامپ در كاخ سفيد تلاش كردند تا رييس‌جمهور ايالاتمتحده را متقاعد كنند كه از يك نيروي احتمالي دفاع اروپايي در اوكراين حمايت كند. اما اين تلاش‌ها با درگيري لفظي روز جمعه روساي جمهوري اوكراين و امريكا در كاخ سفيد از مسير اصلي منحرف شد، به گونه‌اي كه دفتر نخست‌وزيري بريتانيا سريعا در همان جمعه شب اعلام كرد كه استارمر با زلنسكي و ترامپ گفت‌وگو كرده و در حال ايفاي نقش خود براي يافتن راهي به جلو است. همزمان جورجيا ملوني، نخستوزير محافظه‌كار و ملي‌گراي ايتاليا، خواستار برگزاري نشستي فوري بين اتحاديه اروپا و ايالاتمتحده شد تا به طور صريح درباره نحوه مقابله با چالش‌هاي بزرگ امروز از‌جمله سرنوشت اوكراين صحبت كنند. فايننشال تايمز به نقل از گروهي از منابع آگاه مدعي شد، استثنايي قابل‌توجه در ميان حمايت‌‌هاي اروپايي از زلنسكي وجود داشت؛ ويكتور اوربان نخستوزير مجارستان در كنار ترامپ ايستاد. اوربان در پيامي نوشت: «مردان قوي صلح مي‌‌آورند، مردان ضعيف جنگ مي‌سازند؛ امروز رييس‌جمهور امريكا شجاعانه براي صلح ايستاد، حتي اگر براي بسياري هضم آن دشوار بود.» حال آنكه موضعي مشابه نخستوزير مجارستان ازسوي ديميتري مدودف، معاون پوتين در شوراي امنيت گرفته شد. مدودف در واكنش به جدال لفظي ترامپ و زلنسكي نوشت: «ترامپ به صورت مستقيم به آن دلقك [زلنسكي] گفت كه كي‌يف با جنگ جهاني سوم بازي مي‌كند... اين صراحت كمك مي‌كند، اما كافي نيست؛ ما بايد حمايت نظامي از اوكراين را متوقف كنيم.»