دفاع از استقلال نقد
نقد مفهوم و عمل مدرني است كه همپاي دوره مدرن و آثار اين دوره باليده است. هرچند ريشه آن را بايد بسيار پيشتر و در دوره يونان باستان جست. اما ماهيت و كيفيت آن همواره مورد پرسش بوده است. گستره نقد و تضارب آرايي كه در اين حوزه وجود دارد گواه همين امر است. نقد امروزه در نحله‌ها و تعريف‌هاي متعددي تعريف مي‌شود. از مهم‌ترين مسائلي كه در حوزه نقد همواره مطرح بوده است استقلال نقد يا وابستگي آن به اثر بوده است. در ايران هم در سال‌هاي اخير تلاش زيادي صورت گرفته است تا نقد به شكلي شيوه‌مند صورت گيرد. حسين رسول‌زاده در كتاب «نقد، آفرينشي در زبان» تلاش كرده است تا به نحوي استقلال نقد را نشان دهد. او سعي كرده نشان دهد كه نقد «درباره اثر» نيست بلكه متني است بر اساس اثر. در بخشي از مقدمه كتاب آمده است: «نقد اگرچه همواره پژواكي از جهان اثر را در خود دارد، اما اين پژواك، آن را در مرتبتي پايين‌تر از اثر قرار نمي‌دهد؛ زيرا نقد «درباره» اثر نيست، بلكه متني است بر اساس اثر. همان‌طور اثر نيز با پژواكي از جهان واقع، درباره جهان نيست، بلكه جهاني است بر اساس اثر. به همين دليل بر آنم نقد حتي متني است كه مي‌تواند مستقل از اثر خوانده شود؛ همان‌گونه كه براي خواندن رمان «سفر به ماه» اثر ژول ورن نياز نيست به كره ماه سفر كنيم. اما استقلال و خودبسندگي نقد به چه معناست؟ رويكردهاي سنتي و مدرنيستي يا حتي گرايش‌هايي از درنگ‌ها و تاملات پست‌مدرنيستي، با وجود اختلافات بنياديني كه درباره نقطه عزيمت نقد نسبت به اثر دارند، در يك نقطه مشترك به هم مي‌رسند: هر دو درباره اثر مي‌نويسند، اما نقد، متني «درباره» نيست.»
اين كتاب كه حدود 150 صفحه حجم دارد در 11 بخش تدوين شده است. «نقد، آفرينشي در زبان»، «چهارامكان بنيادين روايت»، «به سوي «خواننده مطلوب مبتلا به بي‌خوابي مطلوب»، «رمان و بي‌كرانگي باورناپذير فرد»، «ملاحظاتي درباره زبان شاعرانه»، «منش استفهامي نقد»، «چرخش زاويه ديد، افول داناي كل»، «طرحي براي تاريخ داستان نويسي ايران»، «نقد و ديوانگي»، «رمان به مثابه رمان»، «پرواز قوهاي سفيد» عناوين 11 فصل هستند. همان طور كه از عناوين اين فصل‌ها پيداست برخي از آنها جنبه نظري دارند و برخي ديگر به شكلي انضمامي‌تر و بر سر موضوعي خاص نوشته شده‌اند. در يكي از بخش‌هاي جالب كتاب نويسنده به نقد دوره‌بندي حسن ميرعابديني در كتاب«صد سال داستان‌‌نويسي ايران» مي‌پردازد و در بخشي از آن مي‌نويسد: «تاريخ‌نگاري سنتي، اثر ادبي را هم چون سندي كه ماهيتي بيانگر دارد مورد استناد قرار مي‌دهد و با اعتماد به نفسي در خور به ما اطمينان مي‌دهد اين متن‌ها (=اسناد) در موقع نگارش (=تنظيم) جو ذهني جامعه و روانشناسي گروه‌هاي خاصي از مردم را «لو» مي‌دهد. بنابراين اثر ادبي را از زمان خوانش به همان «دوره نگارش» باز پس مي‌فرستد و اثر همچون سندي متعلق به تاريخ تنظيم بايگاني مي‌شود.»
اين كتاب توسط نشر بامداد نو و با قيمت 11000 تومان عرضه شده است.