بنزين گران نمي‌شود ؛ يارانه نقدي مي‌دهيم

  مهتاب قلي‌زاده  / بيشتر از آنكه شبيه نشست خبري باشد، شبيه كلاس درس «بودجه‌ريزي ايران» بود. رييس سازمان برنامه و بودجه، ديروز خبرنگاران را به طبقه نهم سازمانش فراخوانده بود تا در يك نشست، هم برنامه ششم توسعه را تشريح كند و هم جزييات بودجه سال آينده را. مانيتور مكعبي‌شكلي وسط ميزي كه خبرنگاران و اعضاي سازمان برنامه گرد آن نشسته بودند، اسلايدهاي لايحه بودجه سال 1395 را نمايش مي‌داد؛ محمدباقر نوبخت هم با صبر و حوصله يك به يك منابع و مصارف بودجه را «درس» مي‌داد. نشست ديروز حدود يك ساعت ديرتر از ساعت قرار برگزار شد؛ موضوعي كه شايد در ايران خيلي هم عجيب نباشد. همين نشست سه ساعتي طول كشيد و دست آخر هم فرصت به بررسي برنامه ششم توسعه نرسيد. آقاي سخنگو، دولت را چون پدر خانواده توصيف كرد و با خنده گفت: «بالاخره دولت هم مثل همه پدرهاي ايراني است ديگر.»
گذشته از بررسي تفصيلي منابع و مصارف بودجه شايد جالب‌ترين خبر اين نشست اين بود كه در لايحه بودجه سال آينده دولت، برنامه مشخصي براي افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي از جمله بنزين ندارد. گذشته از اين قرار است ميزان يارانه‌هاي پرداختي همان 45 هزار و 500 تومان باشد و نوبخت به صراحت اعلام كرد كه براي منابع و مصارف هدفمندي يارانه‌ها سال 1395 سقف 48 هزار ميليارد توماني در نظر گرفته شده و فعلا هدف ما استمرار وضع موجود است. او گفت كه بايد براي تعيين جزييات بيشتر، مصوبه مجلس را دريافت كرده و براساس آن، آيين‌نامه‌هاي لازم را تدوين كنيم.
نكته قابل توجه ديگر بودجه پيشنهادي دولت براي سال آينده، افزايش 20 درصدي حقوق آن بازنشستگاني است كه بين 750 هزار تا يك ميليون تومان حقوق مي‌گيرند؛ يعني بر اساس اين بودجه، سال آينده به حقوق حدود يك ميليون نفر، 20 درصد اضافه خواهد شد. حقوق ديگر بازنشسته‌ها و كارمندان دولت هم 12 درصد رشد مي‌كند.
از جالب‌هاي بودجه سال آينده آن است كه در اين لايحه هيچ عدد مشخصي براي قيمت نفت و نرخ برابري ريال با دلار در نظر گرفته «نشده» است. جمله دقيق نوبخت اين بود: «شما هيچ كجاي بودجه نمي‌بينيد كه نوشته باشه نفت 30 دلار يا 40 دلار است»؛ در هيچ جاي اين لايحه نرخ برابري ريال و دلار هم در نظر گرفته «نشده» است. درآمد در نظر گرفته شده براي نفت و گاز اما ۶۸ هزار ميليارد تومان است. تركيب مقدار و قيمت فروش، برابري ريال و دلار در روزهايي كه نفت فروخته مي‌شود، در نظر گرفته مي‌شود، اما هيچ‌جا نرخ ۴۰ دلاري براي نفت يا دو هزار و ۹۹۷ تومان براي دلار اعلام نشده هرچند كه براي نفت چهار سناريو تهيه شده است. به گفته سخنگوي دولت اگر قيمت نفت بالا برود، ديگر آيتم‌ها و سناريوها در نظر گرفته مي‌شود يا اگر رقم فروش نفت كاهش پيدا كند و مثلا به ۳۰ دلار يا كمتر برسد، آيتم‌هاي ديگري اعلام مي‌شود؛ همچنين در شرايط پساتحريم هيچ محدوديتي براي صادرات نفت نداريم اما بايد به اين موضوع توجه كنيم كه ظرفيت تقاضاي نفت محدود است و عرضه در حال حاضر بيش از تقاضا است.

رشد 12 تا 20 درصد حقوق بازنشستگي
رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور توضيح داد كه براي پاداش پايان خدمت بازنشستگان، اعتبار چهار هزار و 500 ميليارد توماني در نظر گرفته شده؛ درحالي كه پاداش خدمت بازنشستگان در سال 1394 صفر بوده است. به گفته او در لايحه بودجه سال آينده پيش‌بيني شده است كه اگر بيش از رقم چهار هزار و 500 ميليارد تومان هم نياز به پرداخت پاداش باشد از راه جابه‌جايي ۱۰ درصدي از محل اعتبارات مبلغي به آن اضافه شود تا به پنج هزار ميليارد تومان افزايش پيدا كند. به گفته نوبخت به حقوق بازنشستگي آنهايي كه بين 750 هزار تا يك ميليون تومان دريافتي دارند 20 درصد و به حقوق بازنشستگي آناني كه تا يك ميليون و 500 هزار تومان دريافتي دارند، به شكل تركيبي بين 12 تا 20 درصد افزوده خواهد شد؛ در اين طرح بنا داريم، تا به‌گونه‌اي حقوق بازنشستگان تعيين شود كه بازنشستگان دولت از عدالت دريافت حقوق برخوردار شوند. نوبخت گفت: علاوه بر اين فوق‌العاده شغل كاركنان دولت براي ايجاد عدالت و جبران مشكلات دريافتي آنان تا 50 درصد افزايش داشته باشد كه اين موضوع از طرف هيات وزيران به سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور تنفيذ شده است. به گفته او براي جبران خدمت هم شاهد افزايش 2/3 درصدي هستيم و استفاده از كالا و خدمات هم روند كاهشي دارد، به گونه‌اي كه استفاده از ملزومات اداري امكان صرفه‌جويي دارند كه اين موضوع در سطوح دستگاهي اجرايي مورد بررسي قرار گرفته است كه علاوه بر اين سهم رفاه اجتماعي در بودجه از رقم 3/28 به 4/33 درصد افزايش پيدا كرده است.

رشد 4/14 درصدي درآمدهاي مالياتي
نوبخت به رشد 4/14 درصدي درآمدهاي مالياتي در لايحه بودجه 1395 اشاره كرد و گفت كه اين رشد از راه افزايش نرخ نيست، بلكه يكسري معافيت‌هاي مالياتي را حذف كرده‌ايم. همچنين برخي دستگاه‌ها به طور قانوني از پرداخت ماليات معاف بودند كه اين معافيت‌ها لغو شد. رييس سازمان برنامه توضيح داد: به سازمان امور مالياتي براي سال بعد بودجه بيشتري داده شده تا با توسعه فعاليت‌هاي خود بخش‌هاي ناشناخته را شناسايي كرده، فرارهاي مالياتي را كاهش دهد و به جمع موديان اضافه كند. او رقم درآمدهاي مالياتي براي بودجه سال آينده را 101 هزار ميليارد تومان اعلام كرد و گفت: اين رقم در بودجه امسال 88 هزار ميليارد تومان بوده كه 4/14 درصد رشد دارد. اين رشد از راه لغو معافيت‌هاي مالياتي و واحدهايي كه شناسايي نشده‌اند انجام مي‌شود و بودجه كافي به سازمان مالياتي داده شده و مي‌ارزد كه در اين بخش سرمايه‌گذاري كنيم. سهم ماليات از منابع عمومي 8/37 درصد در بودجه امسال است كه در لايحه سال آينده اين رقم 5/4 درصد بيشتر شده است.

تامين مالي براي طرح‌ها با واگذاري دارايي‌ها
رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور با بيان اينكه واگذاري دارايي‌هاي مالي شامل فروش اوراق مشاركت، اسناد خزانه اسلامي، واگذاري شركت‌هاي دولتي و سهم الشركه است، گفت: حدود 45 هزار و 300 ميليارد تومان در سال 1395 با رشد 6/30 درصد نسبت به رقم 34 هزار ميليارد تومان امسال در نظر گرفته شده است. از اين راه تامين مالي براي طرح‌ها و بقيه براي تسويه حساب با بانك‌ها و اشخاص انجام مي‌شود. او ادامه داد: رقم اعتبارات هزينه‌اي در لايحه بودجه سال آينده 197 هزار ميليارد تومان است كه نسبت به 174 هزار ميليارد تومان امسال حدود 9/12 درصد رشد دارد. نوبخت با اشاره به اينكه واگذاري‌هاي دارايي‌هاي سرمايه‌اي 73 هزار ميليارد تومان است كه نسبت به 56 هزار ميليارد تومان بودجه امسال 3/29 درصد رشد دارد، گفت: رقم صادرات نفت و ميعانات گاز براي سال آينده 66 هزار ميليارد تومان است كه نسبت به رقم 52 هزار ميليارد تومان بودجه امسال 28 درصد رشد دارد و همچنين بخشي از رقم واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي مربوط به فروش نفت دو درصد مناطق محروم و واگذاري اموال منقول و غيرمنقول است و به‌شگل جداگانه حساب مي‌شود.

كاهش اتكا به درآمدهاي نفتي
رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور درباره سهم نفت در بودجه هم گفت: امسال سهم نفت در بودجه 8/36 درصد بود كه اين مبلغ به 6/25 درصد براي سال آينده پيش‌بيني شده و نشان از كاهش اتكا به درآمدهاي نفتي دارد. او ادامه داد: تنها يك‌چهارم منابع مالي از راه منابع نفتي تامين مي‌شود و قطع كردن اتكا به اين درآمدها در شرايط فعلي سخت است، اما اين سهم در سال‌هاي آينده همچنان كاهش پيدا مي‌كند؛ سهم مصارف در هزينه‌هاي جاري 9/73 درصد بود كه اين ميزان بدون تغيير قابل توجهي 8/73 درصد پيش‌بيني شده است.

34500 فارغ‌التحصيل استخدام مي‌شوند
نوبخت در مورد استخدام‌هاي سال آينده هم توضيح داد: سال 1395، 34 هزار و 500 نفر از فارغ‌التحصيلان دانشگاهي در دولت استخدام خواهند شد. او گفت: به جز از رديف‌هاي اشتغال‌زايي 450 ميليارد تومان وجوه اداره‌شده در بانك‌ها و صندوق‌ها براي طرح‌هاي اشتغالزاي جوانان در نظر گرفته شده است. همچنين 200 ميليون دلار براي افزايش سرمايه صندوق نوآوري و شكوفايي در نظر گرفته شده است. نوبخت با اشاره به نوسازي ناوگان حمل و نقل تصريح كرد: 90 هزار تاكسي سال آينده از رده خارج مي‌شود كه البته قرارداد آن امضا شده و از همين امسال كار آغاز خواهد شد و منابع آن 165 ميليارد تومان است.

بودجه چند دوازدهم نداريم
او در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه آيا ارايه بودجه دودوازدهم يا يك‌دوازدهم براساس درخواست رييس مجلس شوراي اسلامي ارايه خواهد شد؟ گفت: بررسي بودجه در توان مجلس است و بهتر است كه كشور را به بودجه چنددوازدهم يا بلاتكليفي نكشانيم. به نظرم ثبات كشور بر هر تعطيلي لازم‌تر است. براساس ماده ۱۸۶ آيين‌نامه داخلي مجلس، از زمان ارايه لايحه و تكثير آن در مجلس تا زماني كه نمايندگان پيشنهادات خود را به كميسيون‌ها بدهند و ساير مراحل طي شود، ۳۰ روز زمان نياز دارد. سخنگوي دولت عنوان كرد: حال اگر كلا ۴۰ روز زمان قانوني آن را در نظر بگيريم و ۲۰ روز زمان هم براي نمايندگان به عنوان سركشي به حوزه‌هاي انتخاباتي و رسيدگي به مسائل انتخاباتي لحاظ كنيم، در مجموع ۶۰ روز زمان را به خود اختصاص مي‌دهد. بنابراين به اندازه كافي زمان براي نهايي كردن و تصويب لايحه بودجه براي نمايندگان وجود دارد. نوبخت تاكيد كرد: در دو دهه گذشته به جز دو سال اخير كه دولت در آذر ماه لايحه را به مجلس ارايه داد دولت‌هاي قبلي در آذر ماه هيچ‌گاه لايحه را به مجلس ارايه نكردند و بيشتر در ماه‌هاي دي، بهمن و اسفند اين كار انجام شده است.