قشم و لذت همراهي با جوامع محلي
الهام معيني جزني
قشم را به نام سرزمين عجايب هفتگانه ميشناسند. جنگل حرا، جزاير مرجاني، غار نمكدان، دره ستارهها، چاهكوه، سواحلي كه ميزبان لاكپشتهاي عظيم جثه هستند و پديدههاي ديگر، بيشك تحسين هر بينندهاي را برميانگيزد. تصوير اين مناظر طبيعي در كنار آبهاي نيلگون خليجفارس، كافياست كه اين جزيره را به مقصد طلايي بسياري از گردشگران تبديل كند. قشم، از دوجنبه طبيعتگردي و فرهنگ بومي موردتوجه قرار ميگيرد. طبيعت بكر و جامعه محلياي كه بيشترين پيوستگي را با گذشته خود دارد؛ ميتواند به عنوان نقطه قوتي در برنامههاي گردشگري منطقه مطرح شود. عاملي كه بايد در برندسازي جزيره نيز روي آن تمركز ويژهاي شود؛ موردي كه در كيش، جزيره ديگر خليج فارس، موردتوجه قرار نگرفته و الگوي توسعه بهسمت ديگري متمايل شده است. بههرحال آنچه عيان است، تفاوت ماهوي ميان اين دو جزيره بوده كه درنهايت دو نوع الگوي متفاوت توسعه را ميطلبد. حضور جامعه محلي فعال و خونگرم قشم ميتواند به عنوان نكته مثبت، در اين الگوي توسعه مورد توجه قرار گيرد. يكي از ويژگيهاي مهم قشم، فقدان جامعه شهري در اطراف مهمترين سايتهاي گردشگرياش است؛ همين امر باعث بكر ماندن طبيعت و تداوم فرهنگ اصيل روستايي در منطقه شده است. عاملي كه ميتواند براي گردشگران، به خصوص مسافران خارجي جذاب و بديع باشد. چرا كه براي برخي گردشگران، زندگي با مردم و نشستن سر سفره بوميان بسيار لذت بخشتر از حضور در هتلهاي چندستاره است. چندسالي است كه افراد بومي در چندين روستاي جزيره، خانههاي خود را جهت اسكان گردشگران، تجهيز كردهاند. متولي راهاندازي اين اقامتگاهها، افراد محلي هستند كه به همراه خانواده خود به كسب وكار ميپردازند. در اين اقامتگاهها، با كمك خانمهاي خانه، غذاهاي محلي آماده و روي سفره از مهمانان پذيرايي ميشود. عمده اين غذاها شامل ميگو، ماهيپلو، ترشيهاي محلي، خرما و ارده است. در اين خانهها ميتوان زندگي در كنار بوميان را تجربه كرد، موسيقي جنوبي شنيد و از صنايع دستي كه هنر زنان محلي است، تهيه كرد. هنگامي كه پا به اين خانههاي محلي ميگذاريد، ممكن است چشمتان به گردشگران خارجي زيادي بيفتد كه با اشتياق تمام زير آفتاب داغ و سوزان جزيره، روي حصيرهاي پهن شده بركف حياط نشستهاند؛ مواجهه با اين شرايط براي كساني كه تجربهاي از اين نوع آب و هوا ندارند، لذتبخش بهنظر ميآيد. بههرحال واضح است كه با توجه به اقليم و فرهنگ منطقه، اشتياق گردشگران بهحضور در اقامتگاههاي محلي، بهنسبت هتلهاي مدرن بيشتر بوده و شايسته است كه با حفظ مسائل زيستمحيطي، سرمايهگذاري و حمايتهاي بيشتري از اين افراد و كسبوكارشان شود. هدايت سرمايهگذاران به اين سمت وسو، باعث كمك به اشتغال جوامع محلي و درنهايت رسيدن به الگوي پررونق اقتصادي ميشود؛ زيرا ايجاد چنين اقامتگاههايي كه محصول فكر خلاق بوده، امروزه ميتواند براي صاحبانش، رونق و براي گردشگران رفاه و رضايت فراهم كند.