چگونگي مواجهه با گردشگري حلال در كشور
الهام معيني جزني
چند سالي است كه با رونق گرفتن مبحث گردشگري حلال در دنيا، پرداختن به اين موضوع در داخل كشور نيز رونق زيادي گرفته است. برخي كارشناسان معتقدند، بسياري از كشورها براي جذب سرمايه‌هاي گردشگران مسلمان از اين موقعيت به‌خوبي استفاده مي‌كنند و براي اين امر امكانات ويژه‌اي را تدارك ديد‌ه‌اند. مالزي، امارات متحده عربي، تركيه، اندونزي و مراكش از پيشگامان گردشگري حلال در جهان هستند. به نظر اين عده وقتي چنين امكاناتي به‌صورت بالفعل در كشورمان وجود دارد، چرا نبايد از اين ظرفيت نهايت استفاده را ببريم. اما در طيف ديگر، هستند متخصصاني كه معتقدند اين طرح براي صنعت گردشگري ايران كه در تمام رستوران‌ها، هتل‌ها و اماكن عمومي‌اش اصول حلال رعايت مي‌شود؛ كاربردي نيست و عملا معنايي ندارد. اما تعريف دقيق گردشگري حلال چيست؟ سازمان جهاني جهانگردي، گردشگري حلال را محصول جديدي از صنعت گردشگري دانسته كه برنامه‌هاي تفريحي و گردشگري ويژه‌اي را براي مسلمانان تدارك مي‌بيند. به عنوان مثال در اين نوع گردشگري، از غذاي حلال در رستوران‌ها و پروازهاي هوايي استفاده مي‌شود، در هتل‌هاي مخصوص اين گردشگران مشروبات الكلي سرو نمي‌شود، براي آنها استخرهاي جداگانه در نظر گرفته شده و در طول سفر، اوقات شرعي اعلام و براي آن برنامه‌ريزي مي‌شود. ضمن آنكه در برنامه سفر نيز، بازديد از اماكن مذهبي گنجانده مي‌شود. پيش‌بيني‌ها حكايت از آن دارند كه كه ارزش مالي اين نوع توريسم تا سال 2020 به 192 ميليارد دلار برسد. اين نوع گردشگري، به اندازه‌اي جامعه ميزبان را منتفع مي‌كند كه در كشورهاي اروپايي همچون فرانسه نيز موردتوجه مسوولان قرار گرفته تا در مفيد فايده بودن آن شك و شبهه‌اي باقي نماند. اما همان‌طور كه به آن اشاره كردم تنها نكته قابل بحث، بر سر اين است كه آيا اساسا در كشور ما كه در رستوران‌ها گوشت با ذبح غيراسلامي استفاده نشده، در هتل‌ها مشروبات الكلي سرو نمي‌شود و گردشگران با ورود به كشور، با فرهنگ اسلامي همقدم مي‌شوند، برخورد با توريسم حلال چگونه بايد باشد. آنچه مسلم است، بازي با كلمات؛ در نهايت منفعتي براي گردشگري كشور نداشته و بهتر است به‌جاي درگير شدن با كلمات از يك سو و سر دادن شعارهاي شنونده‌پسند از سوي ديگر، از اين فرصت نهايت استفاده را ببريم. همه ما مي‌دانيم و به آن اذعان داريم كه با رعايت قوانين اسلامي در كشور، نه‌تنها زيرساخت و امكانات لازم براي گسترش اين نوع گردشگري وجود دارد، بلكه تنها با به‌كاربردن تمهيداتي، كافي است تا چرخ اين نوع گردشگري در كوتاه‌ترين زمان ممكن و به‌صوت ميانبر در كشور به رونق بيفتد. شايد براي انتفاع از اين حوزه، نه شعارهاي پرطمطراق لازم باشد و نه مخالفت‌هاي پر‌سروصدا. در كنار فعاليت‌هاي اساسي گردشگري، كمي استراتژي در اطلاع‌رساني جهاني و خلاقيت در اجراي آن كافي است تا به گردشگران خواهان توريسم حلال، گفته شود كه در كشور ايران، علاوه بر جاذبه‌هاي فرهنگي و طبيعي، تمامي موارد مربوط به آداب و رسوم مذهبي رعايت شده و آنها مي‌توانند با خيال راحت، بار سفر بسته و عازم اين كشور شوند.