زاكاني، توكلي، نادران مثلثي براي اداره منتقدان دولت
«پايداري»ها؛ اين نامي است كه پيوندي عميق با مخالفت عليه دولت يازدهم دارد. هر‌جا صداي اعتراضي عليه دولت بلند است، نام جبهه پايداري هم شنيده مي‌شود. در مجلس هم همين طور. طرح‌هاي مخالف برنامه‌هاي دولت، انتقادها عليه دولت و صحبت‌هاي تند در قبال اصلاح‌طلبان و چهره‌هاي معتدل همه با نام پايداري‌ها انجام مي‌شود. اما در اين ميان، مثلثي تاثيرگذار زير سايه نام پايداري ديده نمي‌شود. مثلثي كه مي‌توان گفت در مناسبات سياسي مجلس، نزديكان جبهه پايداري تنها پياده‌نظام‌هاي آنها براي پيشبرد برخي سياست‌ها هستند؛ احمد توكلي، عليرضا زاكاني و الياس نادران. شايد در ظاهر امر به نظر برسد كه عنان اداره فراكسيون اصولگرايان به عنوان طيف اصلي مخالف دولت در مجلس با چهره‌هايي چون غلامعلي حداد عادل، مرتضي آقاتهراني يا حتي روح‌الله حسينيان باشد. شايد به نظر برسد آنها هستند كه افرادي چون رسايي، كوچك‌زاده يا كريمي قدوسي را قبل از ورود به ميدان نزاع با دولت و رقباي سياسي تجهيز مي‌كنند. اما واقعيت اين است كه مغز متفكر اين جريان كساني ديگر هستند، كساني كه پشتوانه و عقبه تشكيلاتي قوي‌تر و باسابقه‌تري دارند. مثلث نادران، زاكاني و توكلي وجوه اشتراك پر رنگي با دو فراكسيون اصلي مجلس دارند. اين سه در دوره‌هاي
هشتم و نهم مجلس هم در صف اول منتقدين دولت احمدي‌نژاد بودند و هم منتقدان دولت روحاني. در دوره احمدي‌نژاد همين سه نفر پيشقراولي بر كشيدن «جريان انحرافي» از دل دولت را بر عهده داشتند و جدي‌ترين نقدها و حملات را عليه كارگزاران اجرايي انجام مي‌دادند. با اين وجود به رغم موضع يكسان نسبت به دولت دهم هيچگاه آنها در رديف اصولگرايان سنتي قرار نگرفتند. چرا در ابعاد ديگري با طيف سنتي اصولگرايان زاويه اساسي داشتند؛ تقابل با رقبا. اينجاست كه وجه مشترك آنها با گروه‌هايي چون جبهه پايداري هويدا مي‌شود. يعني همان جايي كه قسمتي از اصولگرايان را در زمره «ساكتين فتنه» بر مي‌شمرند و نسبت به وقايع سال 88 يا حتي اتفاقات دوران اصلاحات و سازندگي نظري يكسان با هواداران احمدي‌نژاد دارند. بعد از روي كار آمدن دولت روحاني قسمت عمده چالش بهارستان و پاستور توسط همين مثلث مديريت شده است.
هر چند در حوزه سياست خارجي و مذاكرات هسته‌اي چهره‌هايي چون زاكاني، توكلي و نادران خيلي از منتقدان ديپلماسي دولت پيشي نگرفته‌اند اما در حوزه اقتصاد و سياست داخلي آنها به وضوح پرچمدار و مدير صحنه تقابل با دولت بوده‌اند. بهترين شاهد اين مدعا جريان استيضاح وزير علوم و ايجاد پرونده تخلف براي دولت در مجلس است. هنوز خيلي‌ها از خاطر نبرده‌اند كه در جريان استيضاح فرجي‌دانا اين عليرضا زاكاني و الياس نادران بودند كه بيشترين فشار را براي اعلام وصول طرح استيضاح و بركناري وزير انجام دادند. همين دو نهايتا در جلسه استيضاح هم در نطق‌هايي بسيار تند به دولت و وزير علوم تاختند تا نهايتا فرجي‌دانا روز 29 مرداد از كابينه جدا شود. در جريان ادعاي رانت 650 ميليون يورويي و برداشت 4 ميليارد دلاري از صندوق ذخيره ارزي كه مهم‌ترين حملات اقتصادي مجلس عليه دولت در 18 ماه گذشته بوده است هم دو چهره اقتصاددان اين مثلث، يعني توكلي و نادران نقشي محوري و اساسي بازي كردند. دو جرياني كه هفته‌ها دولت را آماج حملات سنگين رقباي سياسي كرد و به مجادله لفظي اما شديد دو طرف نيز انجاميد. به عبارتي مي‌توان گفت كه جبهه پايداري تنها صداي سياست‌هاي اين گروه در مجلس است، گروهي كه در فضاي بيرون پارلمان با پشتوانه جمعيت ايثارگران و جمعيت رهپويان كه نفوذي به مراتب بيشتر از تمام گروه‌هاي تندروي اصولگرا دارند، حمايت مي‌شوند. نه نقش ريش سفيدي حداد عادل و نه تعداد بيشتر نيروهاي منسوب به جبهه پايداري باعث نشده تا اين مثلث كارويژه خود را از دست بدهد. حدادعادل رييس فراكسيوني است كه چيزي حدود 40 نفر از اعضاي اصلي آن در انتخابات رياست‌جمهوري عملا سعيد جليلي را بر او ترجيح دادند. بگذريم از برخي اعضاي همين فراكسيون كه در ستادهاي قاليباف يا علي اكبر ولايتي مشغول فعاليت شده بودند.
رياست حداد عادل بر فراكسيون اصولگرايان بيشتر از آنكه وجهي كاربردي داشته باشد يك تعارف سياسي و احترامي ضمني به ريش سفيدي كسي است كه پيش از لاريجاني رييس مجلس بوده است. به همين اعتبار هم قطعا طيف‌هاي تندروي اصولگرا نگذاشتند تا حداد عادل بيش از اينها به يك نماينده عادي در مجلس تبديل شود. نحوه حضور و كناره‌گيري او از انتخابات رياست‌جمهوري هم نشان داد كه به لحاظ عقبه سياسي و تشكيلاتي هم چيز قابل عرضه‌اي ندارد. در كنار او اعضاي پر شمارتر جبهه پايداري هم هر چند صدايي بلند و شهرتي عمومي دارند اما حتي اصولگرايان هم آنها را افرادي تازه به ميدان آمده مي‌دانند. افرادي كه هنوز در مناسبات سياسي و روابط عمده حرف چنداني براي گفتن ندارند و فقط صداي بلند آنها به كار قسمتي از اصولگرايان خواهد آمد. در چنين وضعيتي بايد نقش
سه نفره زاكاني، نادران و توكلي را در مناسبات اين طيف جدي‌تر گرفت. تصويري كه آخرين بار بعد از اعلام حكم رحيمي و در جلسه‌اي كه اين سه نفر براي تقدير از خودشان برگزار كردند، تكرار شد.