به بهانه برگزاري كنسرت «شهر خاموش» با هنرمندي كيهان كلهر
راز شهر خاموش
لوريس چكناواريان
من به استاد كيهان كلهر، آهنگساز و نوازنده برجسته ارادت ويژه دارم و اين بر كسي پوشيده نيست. بهطور جد ميگويم مواجه شدن با كنسرت و اجراي ايشان برايم تجربهاي بود فراموش نشدني. هر بار كه به يكي از كنسرتهاي ايشان ميروم لذت ميبرم، به خصوص اجراي جمعه شب كه ديدم نكات بسيار تازهاي داشت و تك تك نوازندههاي گروه همراه آقاي كلهر اجرا و كيفيت بسيار فوقالعادهاي به نمايش گذاشتند. نكته مهم اين كنسرت براي من حضور همتراز نوازندگان خارجي و ايراني بود كه همراه يكديگر كيفيتي هماهنگ نشان دادند ولي اجازه دهيد انگشت تاكيدم را روي اجراي دقيق و قابل تامل گروه بگذارم. البته كه اولينبار نيست سازهاي شرقي و غربي با يكديگر همنشين ميشوند، اما بايد از خود سوال كنيم واقعا چه چيز در همنشيني سازهاي كنسرت «شهر خاموش» وجود دارد كه به اتفاق روي صحنه رنگ متفاوت ميپاشد؟ چون براي مثال هنرمندان موسيقي و آهنگسازان ايراني دههها قبل به ويژه در آثار سينمايي يك جنس از تلفيق سازهاي شرق و غرب را تجربه كرده بودند يا در دهههاي اخير اين تجارب بارها روي صحنه آمده است. پس بار ديگر بايد اشاره كنم كه براي من كيفيت اجرا از هر اتفاق ديگري مهمتر بود و اين نكته نبايد فراموش شود. رعايت چنين مولفهاي در كنار عاملي ديگر كه در ادامه به آن اشاره ميكنم رمز تفاوت كنسرتي است كه كيهان كلهر برگزار ميكند. شما بعضا ميبينيد در دوره فعاليت بتهوون و موتزارت اركستراسيون مشابه وجود دارد اما چه چيز اينها را از هم متمايز ميكند؟ حتي شايد بتوان گفت بعضا نوآوري خاصي وجود نداشته اما شخصيت و روح آهنگساز و نوازنده است كه همهچيز را متفاوت و متمايز جلوه ميدهد. هنرمندان بزرگ ما از جمله حسين عليزاده و كيهان كلهر كه من به هر يك از آنها افتخار ميكنم واجد اين ويژگي بارز هستند.
به همين دليل هم اصلا اهميت ندارد در سازبندي چه شكل و شمايلي رعايت شده، بلكه مهم شخصيت هنرمند است. سعدي و حافظ و مولوي هر سه به زبان فارسي شعر سرودند و هيچيك زبان تازهاي اختراع نكرد، اما روح متفاوت، در شخصيت متفاوت اين سه بود كه در نهايت جهانهاي متفاوتي خلق كرد. وقتي استاد حنانه يا مليك اصلانيان در دهههاي گذشته براي اركستر، موسيقي مينوشتند نيز چنين بودند. تفكيكهايي كه همواره وجود داشته و ما حالا بايد در نسل جوان نيز به جستوجوي چنين استعدادهايي بگرديم. يك اتفاق بارز ديگر موجود در گروه آقاي كلهر همين حضور نوازندگان جوان است. چون معتقدم با يك گل بهار نميشود و كشور به هنرمندان و صداهاي متفاوت نياز دارد. ميخواهم تاكيد كنم كه همزمان با حضور اين بزرگان روي صحنه بايد از جوانان نيز براي حضور روي صحنه حمايت كنيم، چون به نسل آينده ايمان دارم و معتقدم هنرمندان بزرگي بين آنها حضور دارند. اينها بايد موسيقي ايران را زنده نگه دارند و در صورت ماندگاري موسيقي سنتي ايران است كه بزرگاني مانند كيهان كلهر و حسين عليزاده تا ابد زنده خواهند ماند.