نامي كه هنوز جذبه دارد

وقتي به سني رسيدم كه مي‌توانستم تنها بروم سينما، پانزدهمين فيلم بلند مسعود كيميايي روي پرده بود. «ردپاي گرگ» در سال 70 ساخته شده بود اما بنا به ملاحظاتي يكي، دو سال از اكران باز مانده بود و من فيلم را همراه برادر كوچكم كه در آن زمان حدودا 10 ساله بود، پاييز 73 روي پرده ديدم. عصر جمعه‌روزي از مهرماه بود كه خاطره‌اش با نواي به يادماندني موسيقي فريبرز لاچيني و صحنه‌هاي مختلف فيلم در خاطر هر دو نفرمان مانده. از پاره شدن طناب روي باربند سواري و افتادن جسد روي كف جاده تا صحنه‌هاي اسب‌سواري «رضا»ي تازه از حبسِ 20 ساله رفيق برگشته در خيابان‌هاي تهران و عبور راكب و مركب از كنار ميدان فردوسي و بعدتر صحنه مواجه شدن زن و شوهر (فرامرز قريبيان و گلچهره سجاديه) بعد از بيست سال در درگاه خانه زن و به چپ و راست رفتن استخوان‌هاي فك صادق‌خان (منوچهر حامدي) وقتي در صحنه پاياني فيلم دستش را روي محل اصابت چاقو مي‌گذارد و جان مي‌دهد.

حالا 25 سال از آن روزگار مي‌گذرد. در دو و نيم دهه گذشته كمتر فيلمي از مسعود كيميايي مورد پسندم بوده. با اين وجود به كارنامه هنري از آغاز تاكنونِ او كه نگاه مي‌كنم، مي‌بينم تعداد آثاري از او كه دوست‌شان دارم و دوست دارم از آنها حرف بزنم يا درباره‌شان بنويسم، كم نيست. من فيلم‌هاي نيمه اول فيلمسازي كيميايي را عمدتا در اتاق خانه‌ام ديده‌ام و آثار نيمه دوم يعني از «ردپاي گرگ» به بعد را در سينماها. چرا كه با احتساب خبري كه ديروز از ساخته شدن فيلم تازه‌ كيميايي منتشر شد، ردپاي گرگ تاكنون در ميانه فهرست آثار كيميايي قرار مي‌گيرد. كيميايي را بايد در شمار هنرمندان مولفي آورد كه خاطره فيلم‌هاي موفق‌شان آنچنان بر كليت كارنامه آنها سايه انداخته كه ديگر چيزي نمي‌تواند جايگاه‌شان را در سينماي ايران مخدوش كند؛ حتي فيلم‌هاي بدي كه در اين سال‌ها ساختند. از اين حيث مي‌توان كيميايي را در كنار ديگر فيلمساز مولف هم‌نسلش داريوش مهرجويي قرار داد. آنها از دو جهت به هم شبيهند؛ يكي وجود چند فيلم درخشان از تاريخ سينماي ايران در كارنامه‌شان و ديگري ساختن تعدادي از انتقادبرانگيزترين فيلم‌ها در اين سال‌ها و در مورد كيميايي دو دهه گذشته. با اين حال هنوز خبر در دست ساخت بودن فيلمي تازه از هر كدام‌شان برايم جذابيت دارد. آيا اين نشان‌دهنده غلبه گذشته آنها بر اكنون‎شان است؟ ديروز رسانه‌ها خبر دادند كه فيلمبرداري فيلم تازه كيميايي كه «خون شد» نام دارد، آغاز شد؛ گويا كيميايي از سكانس‌هاي خارجي آغاز كرده و صحنه‌هاي مربوط به خيابان‌هاي تهران را جلوي دوربين عليرضا زرين‌دست برده است. جواد نوروزبيگي تهيه‌كننده «خون شد» است و بناست فيلم براي نمايش در سي‌وهشتمين جشنواره فيلم فجر آماده ‌شود. از محمدصادق رنجكشان به عنوان مجري طرح و سرمايه‌گذار پروژه نام برده شده و از سعيد آقاخاني به عنوان بازيگر اصلي كار. اين اولين تجربه همكاري آقاخاني با مسعود كيميايي است. اميدوار يا نااميد به «خون شد»، براي اكرانش در جشنواره تا بهمن‌ماه منتظر مي‌مانم.