20 ميليون سفر نوروزي وكرونا
جعفر گلابي
كشور ما كه در كنار بلاي جهانگير كرونا با معضلات بزرگي چون تحريم‌هاي حداكثري روبه‌روست و تا همين جاي كار دچار خسارت‌هاي جاني و مادي و معنوي بسيار شده و بيش از هر كشوري نيازمند احتياط و تدبير و تمركز روي موضوع است و كمترين نشانه‌هاي طغيان را بايد جدي بگيرد تا خداي ناكرده به وضعي غيرقابل كنترل نرسيم. مثل فردي كه بيماري زمينه‌اي دارد و بايد بيش از افراد معمول از خود مراقبت كند و محدوديت‌هاي بيشتري را بپذيرد. همين حالا هم بنا به گفته مسوولان روند ابتلا بازهم با شيبي ملايم رو به صعود است و بايد آن را جدي گرفت و هشدارهاي لازم را به جامعه داد. تجربه يك سال گذشته كاملا روشن ساخته است كه انواع مناسبت‌ها و بالاتر از آن تعطيلات همواره باعث فزوني آمارهاي ابتلا و قربانيان شده و يكي از اصلي‌ترين زاويه‌هاي نفوذ و رخنه كرونا از همين ناحيه صورت مي‌گيرد. در واقع اگر در زمينه مناسبت‌ها برنامه‌اي جامع وجود داشته باشد و پيرامون آن قاطعيت و اراده‌اي فراگير صورت گيرد احتمالا شاهد موفقيت‌هاي بزرگ خواهيم بود و چه بسا قبل از واكسيناسيون همگاني زنجيره ابتلا قطع شود. با چنين مقدمه‌اي در حال نزديك شدن به تعطيلات دو هفته‌اي نوروز هستيم كه در حالت عادي مسافرت‌هاي بالاي 20 ميليون نفر صورت مي‌گيرد و به تبع آن دورهمي‌ها در همين حد و اندازه بلكه گسترده‌تر انجام مي‌شوند. چه بسا در اين نوروز فنر رعايت‌هاي خسته‌كننده رها شود و با سفرهاي بسيار بيشتر روبه‌رو شويم. به‌جز رقم قابل ملاحظه‌اي از جمعيت كه در تمام يك سال گذشته مسافرت‌هاي‌شان تعطيل نشد و همه توصيه‌ها براي استنكاف را ناديده گرفتند جمعيت ديگري هم بودند كه حداكثر رعايت‌ها را به‌جا آوردند و حداقل آنكه هيچ مسووليت اخلاقي و وجداني در قبال ادامه همه‌گيري متوجه آنها نيست. ولي اين شهروندان مسووليت‌‌پذير هم واقعا دچار خستگي مفرط شده و از نظر روحي و رواني تحت فشار بسيار شديد هستند و وقتي مي‌بينند كه همه مساعي ايشان در تمكين به محدوديت‌ها از سوي دسته اول مخدوش مي‌شود دچار فشار مضاعف مي‌شوند. پس از يك سال دست و پنجه نرم كردن با همه‌گيري كنوني و گذر از 3 پيك سخت و طاقت‌فرسا بايد مسوولان كاملا نسبت به موضوع اشراف پيدا كرده به پيچ و خم‌هاي مبارزه با آن آگاه شده باشند. كارشناسان مربوطه حتما مي‌توانند با عدد و رقم نسبت ميان مسافرت‌ها و هر پديده عمومي ديگر با ابتلاها را مشخص و ارايه نمايند. تعطيلات دو هفته‌اي نوروز اگر به حالت عادي برگزار شود قطعا در روند اين بحران اثر بسيار بزرگي خواهد داشت و انتظار اين است كه ستاد ملي مبارزه با كرونا تا فرصت باقي است به يك جمع‌بندي دقيق علمي و قاطع برسد و نتيجه را به اطلاع عموم برساند. اگر مسافرت‌هاي ميليوني امكان انفجار در گسترش بيماري را داشته باشد از هم‌اكنون و با تمام توان برنامه‌اي و تبليغاتي و عملي بايد تمهيدات لازم انديشيده و به مورد اجرا گذاشته شود و تكليف مردم در دو هفته ابتدايي بهار مشخص شده باشد. در مقابل اگر كارشناسان مربوطه تحت شرايطي و با برنامه‌اي همه‌جانبه امكان مديريت مسافرت‌ها را قابل حصول بدانند باز هم لازم است كه هر چه زودتر در اين زمينه تصميمات لازم اتخاذ و اعلام شود. تعطيلات 14 روزه نوروز در يك اپيدمي گسترده چيزي نيست كه چند روز قبل از عيد با چند توصيه و خواهش مديريت شود. اين گذاره براي تفهيم نياز به تكرار و تاكيد ندارد. افزون بر خطر جدي طغيان بي‌‌سابقه كرونا بر اثر مسافرت‌هاي ميليوني در كشور اين نكته بسيار مهم هم وجود دارد كه اگر با وضع فوق‌العاده‌اي روبه‌رو شويم امكان جهش ويروس به شدت افزايش پيدا مي‌كند، اين موضوع هم به تجربه ثابت شده است و هم كارشناسان مربوطه در سطح دنيا اعلام كرده‌اند كه هر آن امكان يك جهش ژنتيكي غيرقابل پيش‌بيني در يكي از كشورها وجود دارد. طي يك سال گذشته و در موقعيت‌هاي مختلف از تعطيلات گرفته تا مناسبت‌ها تا هوشيار كردن مسوولان مربوطه نسبت به تلاش پيش از موعد براي خريد واكسن از سوي كارشناسان و دلسوزان و رسانه‌ها هشدارهاي لازم داده شد كه متاسفانه چندان توجهي به آنها نشد و ديديم كه در هر نوبت پيش‌بيني‌ها كم و بيش محقق شدند، درحالي كه حداقل بخشي از رنج‌هاي مردم قابل جلو‌گيري بود. اكنون اميد است مسوولان بلندپايه و تصميم‌گيران نهايي تعطيلات دو هفته‌اي نوروز و سفرهاي 20 ميليوني را موضوع ساده‌اي نبينند و خطر انفجار بيماري در فروردين و ارديبهشت را دقيقا رصد كنند و بدانند كه غافلگير شدن آنها ديگر با هيچ منطقي قابل پذيرش نيست.