رباعيات خيام
زايش آثار ادبي از دو منبع صورت ميگيرد؛ اول سازنده اثر كه آن را به زبان خود به وجود ميآورد، دوم مترجمي است كه اثر مزبور را به زبان ديگري بيان ميكند و به آن وسعت جغرافيايي وسيعتري ميدهد.
ترجمه ادبي و به ويژه ترجمه شعر از حساسيت و دشواري ويژهاي برخوردار است تا آنجا كه برخي آن را امكانناپذير دانستهاند. در اين ميان شعر فارسي با برخورداري از ظرايف، صنايع ادبي و وزن ويژه خود، ترجمهپذيري خود را سختتر كرده است. رباعيات خيام نيز يكي از شاهكارهاي ادبي است كه به آساني تن به ترجمه نميدهد.
با اين وجود مترجمان زيادي سعي كردهاند تا اين اشعار را به زبان خود ترجمه كنند كه ميتوان ترجمه انگليسي ادوارد فيتزجرالد و پيتر ايوري و جان هيث را نام برد. ترجمه ادوارد فيتزجرالد آزاد و ترجمه ايوري و هيث تحتاللفظي است و حدود صد سال بعد از ترجمه فيتزجرالد صورت گرفته است.
در ايران نيز مترجمان زيادي دست به ترجمه انگليسي رباعيات خيام زدهاند كه نمونه اخير آن هوشنگ نوشاد است كه در ترجمه خود رعايت وزن و قافيه را درنظر داشته كه حتي طول ابيات هم بيكم و كاست با هم برابر باشند، همچنانكه از قافيه نيز غفلت نشده است.
ترجمه رباعيات خيام توسط اين مترجم در 82 صفحه توسط انتشارات حكمت به چاپ رسيده است.