رسانه‌هاي امريكايي
مدعي حمله قريب‌الوقوع ايران به عربستان شدند
سناريويي براي تشديد تنش
ميان تهران - رياض
سخنگوي وزارت خارجه: به سياست حسن همجواري با همسايگان ادامه مي‌دهيم
روسيه نسبت به تشديد تنش در خليج فارس هشدار داد
سارا معصومي
«بر اساس اطلاعاتي كه رياض در اختيار مقامات امريكايي گذاشته ايران احتمالا براي حمله‌اي قريب‌الوقوع به عربستان آماده مي‌شود.»
اين خبر از شامگاه سه‌شنبه تا ظهر روز چهارشنبه توسط چند رسانه امريكايي از جمله وال استريت ژورنال، آسوشيتدپرس و سي‌ان‌ان به نقل از منابع آگاه امريكايي منتشر شد. بر اساس خبري كه آسوشيتدپرس منتشر كرده يكي از سه مقام امريكايي كه با اين رسانه صحبت كرده با تاييد دريافت اطلاعات از طرف عربستاني، آن را يك «تهديد واقعي و احتمالا معتبر براي حمله قريب‌الوقوع ظرف ۴۸ ساعت» توصيف كرده است.
پيش از آسوشيتدپرس، روزنامه امريكايي وال‌استريت ژورنال خبر مشابهي را در مورد احتمال حمله ايران به عربستان‌سعودي منتشر كرده بود و از افزايش سطح آماده‌باش نيروهاي امريكايي و متحدانش در منطقه خبر داده بود. در بخش‌هايي از اين گزارش به نقل از مقامات سعودي ادعا شده بود كه ايران درصدد است با هدف منحرف كردن افكار عمومي از اعتراضات داخلي، حملاتي را به عربستان سعودي و اربيل عراق انجام بدهد. همزمان يك مقام امريكايي به سي‌ان‌ان گفته است كه جنگنده‌هاي اف-۲۲ امريكا براي آنچه مقابله با تهديد ايران خوانده، در عربستان سعودي مستقر هستند.
سايت يورونيوز در اين باره مي‌نويسد: (به‌رغم انتشار اين اخبار) هيچ يك از سفارتخانه‌ها يا كنسولگري‌هاي امريكا در منطقه هشدار امنيتي و مسافرتي در عربستان يا كشورهاي ديگر خاورميانه صادر نكرده‌اند. «ند پرايس» سخنگوي وزارت خارجه امريكا عصر سه‌شنبه در كنفرانس خبري خود در پاسخ به سوالي در اين باره كه آيا به شهروندان امريكايي درباره اين تهديد قريب‌الوقوع در عربستان سعودي اطلاع داده شده است، گفت: «من از هيچ گونه هشدار كنسولي اطلاعي ندارم.»
همزمان با انتشار اين اخبار، ژنرال پت رايدر، مسوول مطبوعاتي پنتاگون درباره گزارش‌ها از تبادل اطلاعاتي با عربستان با تاكيد بر اينكه مقام‌هاي نظامي امريكا نگران وضعيت تهديدآميز در منطقه هستند، گفت: «ما به طور منظم با شركاي سعودي خود در ارتباط هستيم تا اطلاعاتي كه ممكن است در اين زمينه داشته باشند را در اختيار ما بگذارند. اما آنچه پيش‌تر گفته‌ايم و آن را تكرار مي‌كنم اين است كه ما اين حق را براي خود محفوظ مي‌داريم كه از خود محافظت و دفاع كنيم صرف نظر از اينكه نيروهاي‌مان در كجا خدمت مي‌كنند، چه در عراق و چه هر جاي ديگري.»
در همين راستا، دميتري پسكوف، سخنگوي كرملين در پاسخ به سوالي درباره ادعاي مطرح شده در گزارش روزنامه وال استريت ژورنال گفت: ما اصلا چنين اطلاعاتي در اختيار نداريم و نمي‌دانيم منبع اين گمانه‌زني‌ها چيست.
ايران و عربستان، اختلاف‌هاي بي‌پايان
رسانه‌هاي امريكايي در پوشش گزارش‌هاي مربوط به ادعاي وجود خطر حمله ايران به عربستان به موضع‌گيري‌ها و عملكرد اخير سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و سخنان حسين سلامي، فرمانده سپاه اشاره كردند. سپاه پاسداران در چند هفته اخير حداقل دو بار مواضع گروه‌هاي مخالف را در اقليم كردستان عراق هدف قرار داده است و دشمن و از جمله عربستان سعودي را به دست داشتن و تحريك در ناآرامي‌هاي اخير، به ويژه پوشش اعتراضات توسط شبكه تلويزيوني فارسي زبان مستقر در لندن (ايران اينترنشنال) كه تهران آن را وابسته به رياض مي‌داند، متهم كرده است. حسين سلامي، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به تازگي هشدار داده بود كه عربستان بايد در انتظار پاسخ ايران باشد.
ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت خارجه ايران نيز در نشست خبري روز دوشنبه در پاسخ به پرسشي درباره علمكرد تلويزيون ايران اينترنشنال با اشاره به اينكه فعاليت‌هاي اينترنشنال شبيه فعاليت‌هاي يك رسانه تروريستي است، گفته بود: دستگاه ديپلماسي از مجاري ديپلماتيك نظر خود را درباره عملكرد شبكه تروريستي اينترنشنال به عربستان منتقل كرده است.
مواضع و عملكرد ديگر كشورها درباره تحولات جاري ايران از ديد ملت ايران پنهان نمي‌ماند و ايران در مناسبات خود به نوع عملكرد و مواضع اين كشورها توجه خواهد كرد و آن را مبناي عمل و تصميم‌گيري قرار خواهد داد. در مورد دولت عربستان اين موضوع قطعا مصداق دارد و ايران به ويژه از كشورهايي كه در حوزه منطقه‌اي مشترك هستند و جزو همسايگان منطقه‌اي ايران هستند انتظار دارد با نگاه توأم با همسايگي و منافع مشترك و منافع همسايگي به تحولات نگاه كنند و در ارتباط با مسائل داخلي كشورها از جمله ايران مسوولانه و مستقلانه عمل كرده و مشتركات تاريخي و منافع مشترك دوجانبه و منطقه‌اي را مدنظر قرار بدهند.
به گزارش «اعتماد»، سايت خبري نورنيوز نزديك به شوراي عالي امنيت ملي در گزارشي كوتاه نسبت به اين ادعا موضع‌گيري كرده و نوشت: اگرچه عربستان سعودي طي 50 روز گذشته سعي كرده دستكم در فضاي رسانه‌اي هيچ گونه موضع‌گيري منفي نسبت به تحولات داخلي ايران نداشته باشد اما در سطح افكار عمومي داخلي و همچنين كارشناسان مستقل سياسي در منطقه و حوزه بين‌المللي، تقريبا هيچ‌گونه ابهامي در خصوص نقش غيرسازنده و خصمانه عربستان در اغتشاشات اخير وجود ندارد. در چنين شرايطي وجود مطالبات مردمي و همچنين عقلانيت حكمراني بر پايه تامين حداكثري منافع و امنيت ملي ايجاب مي‌كند كه كشور مورد هدف (ايران) از ابزارهاي تنبيهي خود براي پاسخگويي به شرارت‌ها و خصومت‌هاي پيدا و پنهان بهره برده و دندان طمع آنان را بكشد. انتشار خبر وال استريت ژورنال كه هيچ گونه مستندي براي تاييد آن ارائه نشده در واقع تلاشي براي جريان‌سازي خبري بر بستر اصولي پذيرفته شده چون «دفاع مشروع» است.
ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت امور خارجه در واكنش به اين خبر رسانه‌هاي امريكايي گفت: «اين گونه خبرسازي‌هاي مغرضانه از سوي برخي محافل غربي و صهيونيستي با هدف ايجاد فضاي منفي عليه جمهوري اسلامي ايران و تخريب روندهاي مثبت جاري با كشورهاي منطقه صورت مي‌گيرد. جمهوري اسلامي ايران بر اساس احترام متقابل و در چارچوب اصول و قواعد بين‌المللي، به سياست حسن همجواري با همسايگان ادامه مي‌دهد و برقراري و ارتقاي ثبات و امنيت در منطقه را در برقراري تعامل سازنده با همسايگان مي‌داند و با جديت آن را ادامه خواهد داد.»
خبر رسانه‌هاي امريكايي درباره احتمال حمله ايران به عربستان، محور گفت‌وگوي حسين اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه با سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه هم بود. به گزارش وزارت امور خارجه روسيه، وزير خارجه اين كشور روز چهارشنبه در گفت‌وگوي تلفني با همتاي ايراني خود تاكيد كرد كه هجمه رسانه‌هاي غربي منجر به تشديد تنش در خليج فارس مي‌شود. در گزارش «وبگاه وزارت خارجه روسيه» آمده است كه در اين گفت‌وگوي تلفني تصريح شده اين كارزار در وضعيت دشوار بين‌المللي كنوني مي‌تواند به تشديد خطرناك تنش‌ها در آن منطقه مهم استراتژيكي منجر شود.
رابطه ايران و عربستان سعودي در حالي به واسطه حمايت‌هاي مالي رياض از برخي شبكه‌هاي فارسي زبان مخالف جمهوري اسلامي ايران مجددا وارد دور جديدي از تنش شده است كه اوايل تابستان جاري خوش‌بيني‌ها براي تنش‌زدايي از روابط افزايش يافته و حتي برخي از احتمال بازگشايي سفارتخانه‌هاي دو كشور خبر داده بودند. در دو سال اخير عراق در زمره كشورهاي منطقه‌اي بوده كه در راستاي كاهش تنش ميان تهران و رياض تلاش كرده و در دوره نخست‌وزيري مسعود الكاظمي، بغداد چند بار ميزبان مذاكرات ميان هيات‌هايي از ايران و عربستان بود.
ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت امور خارجه روز دوشنبه در گفت‌وگويي با خبرنگار روزنامه «وچرني ليست» كرواسي در خصوص روابط ايران و عربستان سعودي گفته بود: «روابط ديپلماتيك ايران و عربستان منطق خاص خود را دارد. براي ما روابط با كشورهاي همسايه مهم و در اولويت است و به همين خاطر هميشه درها را به سوي روابط با عربستان باز گذاشتيم تا هر زمان رياض آماده بود، روابط عادي ديپلماتيك دوباره برقرار شود. در ۵ دور مذاكرات هم پيشرفت‌ها خوب اما به نظر ما كند بوده است. اگر عربستان كند عمل نكند ممكن است با سرعت وضعيت روابط در مسير طبيعي خودش قرار بگيرد.»
به گزارش «اعتماد» به نظر مي‌رسد كه دولت جديد عراق نيز متمايل به ادامه ميانجيگري ميان ايران و عربستان سعودي باشد. محمد السوداني، نخست‌وزير عراق اخيرا در يك كنفرانس خبري ابراز اميدواري كرد كه بغداد به ميزباني گفت‌وگوهاي ايران و عربستان سعودي ادامه بدهد. او در ادامه افزود: «دولت ما نشانه‌هايي دريافت كرده كه همچنان مي‌تواند به تسهيل گفت‌وگوهاي رياض و تهران بپردازد.»
عبداللطيف الرشيد، رييس‌جمهور عراق نيز ديروز در نشست سران اتحاديه عرب در الجزاير گفت: «عراق به ميانجيگيري بين جمهوري اسلامي ايران و عربستان سعودي ادامه مي‌دهد و نشست‌ها در اين زمينه ادامه دارد، ولي نتيجه در دست آنان است.»
در يك دهه اخير تحولات سوريه، سركوب شيعيان در عربستان سعودي، حمله ائتلاف به رهبري عربستان به يمن، مخالفت عربستان با توافق هسته‌اي ايران با 1+5 وقت در سال 2015، توانمندي ايران در حوزه‌هاي پهپادي و انواع موشك منجر به تعميق شكاف ميان ايران و عربستان شده است. عربستان سعودي مدعي است كه ايران از طريق كمك‌رساني به شيعيان حوثي در يمن، مراكز توليد نفت و تاسيسات انرژي عربستان را مورد هدف قرار داده است.