رسوم مرگبار

گروه حوادث

پنجشنبه ۲۲ تير ماه جاري در پي تيراندازي در يك مراسم ازدواج در باغملك يك نوجوان ۱۲ ساله كشته و ۵ نفر زخمي شدند كه حال ۲ نفر از آنها نيز وخيم گزارش شده است. يكي از شاهدان صحنه در مورد شب حادثه به «اعتماد» مي‌گويد: «شخصي كه مي‌خواست با اسلحه كلاشينكف تيراندازي كند حدود ۵۰۰ متر از جمعيت فاصله گرفت و شروع به شليك كرد، اما چون تعادلش را از دست داد تير به يك نوجوان برخورد كرد و جان باخت و پنج نفر هم زخمي شدند.»

يكي از فعالان اجتماعي خوزستان و رييس انجمن معتمدان شهرستان رامهرمز در مورد اين رسم مرگبار به «اعتماد» توضيح مي‌دهد كه چون به «عشاير» مجوز حمل اسلحه داده مي‌شود آنها هم به راحتي در مراسم مربوط به عروسي و عزا از آن استفاده مي‌كنند. 
پس از وقوع اين حادثه «صادق جعفري چگيني» دادستان خوزستان اعلام كرد با افرادي كه در مراسم عروسي و عزا اقدام به تيراندازي مي‌كنند برخورد قضايي مي‌شود. اين در حالي است كه با استناد به اخبار رسمي منتشر شده از ابتداي سال جاري تاكنون شش نفر بر اثر اين رسم جان خود را از دست داده و دست‌كم ۷ نفر نيز مجروح شده‌اند.
۳ خرداد ماه در شهرستان بروجرد استان لرستان يك جوان ۲۷ ساله بر اثر تيراندازي در مراسم عروسي جان خود را از دست داد.
 ۵ خرداد در حومه شهرستان چابهار استان سيستان و بلوچستان بر اثر تيراندازي در مراسم عروسي يك نفر جان باخت.
۱۲ خرداد ماه در شهرستان ياسوج استان كهگيلويه و بويراحمد در پي تيراندازي در مراسم عروسي فيلمبردار ۴۳ ساله اين مجلس كشته شد.
22 تير ماه در شهرستان باغملك استان خوزستان بر اثر تيراندازي در مراسم عروسي يك نوجوان ۱۲ ساله كشته و ۵ نفر نيز زخمي شدند.
 ۲۴ تير ماه در شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختياري يك نوجوان بر اثر تيراندازي در مراسم عروسي جان خود را از دست داد.
 ۲۵ تير ماه در شهرستان خاش استان سيستان و بلوچستان بر اثر تيراندازي در مراسم عروسي دو نفر مجروح شدند.
 ۲۵ تير ماه در شهرستان راميان استان گلستان بر اثر تيراندازي در مراسم عروسي يك جوان ۱۹ ساله كشته شد.
بررسي‌هاي «اعتماد» نشان مي‌دهد؛ استان‌هاي غربي و جنوبي كشور مثل لرستان، كهگيلويه ‌و بويراحمد، سيستان‌ وبلوچستان، خوزستان، كرمان و اكثر استان‌هاي عشايرنشين هنوز به اين سنت غلط وفادار مانده‌اند و در بعضي از شهرها و روستاهايي كه «عشايرنشين» هستند همچنان اين سنت تكرار مي‌شود.
برخي اين رسم را در گذشته با هدف اطلاع‌رساني انجام مي‌دادند. هرچند سهولت دسترسي به سلاح نيز يكي از معضلاتي است كه در اين استان‌ها و شهرها منجر به كشته و مجروح شدن برخي شده است و سالانه ده‌ها نفر قرباني اين سنت می‌شوند.
گاهي در مراسم عزا و عروسي 
براي قدرت نمايي از اسلحه استفاده مي‌شود
به گفته «محمد سبزعلي زاده» يكي از فعالان اجتماعي خوزستان و رييس انجمن معتمدان شهرستان رامهرمز؛ زمان‌هاي گذشته چون مردم دسترسي به وسايل ارتباطي نداشتند در مراسم عزا از تير هوايي استفاده مي‌كردند تا مردم اطلاع پيدا كنند كه يك نفر فوت شده است. او در ادامه به «اعتماد» مي‌گويد: «اكثر استان‌هايي كه بافت عشايرنشين دارند شاهد اين اتفاق وحشتناك هستند. متاسفانه برخي مسوولان مسائل مربوط به اين موضوع را جدي نمي‌گيرند. اگر قوه قضاييه و مجلس در راستاي اين موضوع قوانيني تصويب مي‌كرد و جريمه‌هاي سختي براي افرادي كه سلاح مجاز و غيرمجاز در مجالس عروسي و عزا حمل مي‌كنند در نظر مي‌گرفت، شايد كمتر شاهد اين اتفاقات تلخ مي‌بوديم. مورد ديگري كه باعث مي‌شود افراد ترسي از اين اتفاق نداشته باشند، اين است كه وقتي در اين مراسمات فرد خاطي بازداشت مي‌شود، افرادي كه يكي از اعضاي خانواده‌شان در اين مجالس كشته يا مجروح شده‌اند پس از بازداشت فرد خاطي سريع رضايت مي‌دهند تا او آزاد شود. اين موضوع هم موجب مي‌شود كه افراد هيچ ترسي از اين اتفاقات نداشته باشند. در صورتي كه نبايد اينگونه باشد. بايد بگذارند متهم بسزاي اعمالش برسد تا درس عبرتي براي افراد ديگر باشد تا به راحتي جرات نكنند در اين مراسمات با خود اسلحه حمل كنند. گاهي هم افراد در اين مراسمات اسلحه‌هاي سنگين مثل كلاشينكف با خود همراه دارند و مي‌خواهند قدرت‌نمايي كنند براي همين در مراسمات از اسلحه استفاده مي‌كنند.»
او در پاسخ به اينكه تيراندازي در مراسم عزاداري آن هم در زمان گذشته براي اطلاع‌رساني بوده، اما تيراندازي در مراسم عروسي به چه رسمي برمي‌گردد، مي‌گويد: «در مراسم عروسي صرفا براي شادي تيراندازي مي‌كنند. در واقع فرهنگ ضعيف باعث شده اين اتفاقات رخ دهد و اصلا ربطي هم به آداب و رسوم ندارد. در گذشته اگر در مراسم عروسي تيراندازي مي‌كردند در فضاي باز بود ولي الان در فضاهاي بسته شليك مي‌كنند. در برخي موارد تير به كابل‌هاي برق اصابت كرده و كابل‌هاي برق بر روي جمعيت فرو افتاده است و افرادي كشته و مجروح شده‌اند. استفاده از اسلحه كلاشينكف كه به صورت رگباري شليك مي‌كند، بسيار خطرناك است.» اين فعال اجتماعي در ادامه به سوالات ديگر پاسخ مي‌دهد.
   افرادي كه در مراسم عزا و عروسي شركت مي‌كنند اين اسلحه‌ها را از كجا مي‌آورند؟
اين افراد چون عشاير هستند به راحتي مي‌توانند مجوز حمل سلاح بگيرند يا بعضي از افراد اسلحه را از عشاير خريداري مي‌كنند و فروشندگان مجوز را هم به نام فرد خريدار مي‌زنند. 
   دليل اينكه به راحتي به عشاير مجوز حمل سلاح مي‌دهند، چيست؟
به خاطر امنيت از  اموال‌شان در بيابان‌ها و وجود سارقان به عشاير مجوز حمل سلاح مي‌دهند. 
   مراسم تيراندازي در اين مجالس چگونه است؟
 مثلا در مجالس عزاداري، مراسم تشييع جنازه را كاملا فراموش مي‌كنند و از چپ و راست شليك مي‌كنند. افراد حاضر هم فقط مراقب هستند كه تير به آنها برخورد نكند. يعني اصلا امنيت جاني در اين مراسمات وجود ندارد. 
   تاكنون هيچ قانوني مبني بر اين موضوع تصويب نشده است؟
خير. البته تيراندازي و آسيب به ديگري جرم محسوب مي‌شود، اما همانطور كه گفتم جرم براي اين افراد معنا ندارد چون مي‌دانند بعد از اتهام مي‌توانند رضايت اولياي دم را بگيرند. كلا نگهداري اسلحه در خانه نيز غلط است چون ممكن است اتفاقات تلخي رخ دهد.

برخي از بزرگان و معتمدان  بر جلوگيري از انجام تيراندازي در مراسم تاكيد كردند

در ابتداي سال جاري طي نشستي سران، شيوخ، معتمدان و نخبگان شهر الوان (عبدالخان) و روستاهاي اين منطقه نيز ضمن محكوميت تيراندازي در مراسم عزا و عروسي بر جلوگيري از انجام اين رسم غلط تاكيد كردند. شيوخ، بزرگان، ريش‌سفيدان و معتمدان شهر حرشوش با قرائت تعهدنامه اخلاقي- اجتماعي هرگونه حمل سلاح سرد و گرم و تيراندازي در آيين‌هاي جشن و عزاداري در اين شهر را ممنوع اعلام كردند. همچنين مخاطبان فارس با راه‌اندازي كمپيني خواستار برخورد با دارندگان سلاح غيرمجاز و جمع‌آوري اسلحه‌هاي بدون مجوز در خوزستان شدند. شيوخ، بزرگان، ريش سفيدان و معتمدان شهر حر شوش در تعهدنامه اخلاقي- اجتماعي براي ممنوعيت هرگونه حمل سلاح سرد و گرم و تيراندازي در آيين‌هاي عزاداري و عروسي دادند و بر لزوم پرهيز از اسراف در مراسم‌ در اين شهر تاكيد كردند. همچنين شيوخ شهر حر در تعهد اخلاقي- اجتماعي تاكيد كردند هر گونه تيراندازي و حمل سلاح گرم و سرد در تمام مراسم فاتحه‌خواني و عروسي ممنوع است. ضمن اينكه چنانچه در مراسمي تيراندازي شد، همه بزرگان بايد اين مراسم را ترك كنند.