ثبت جهاني 54 كاروانسرا به نفع گردشگري است
ابراهيم پورفرج
بنا به تجربه‌اي كه بابت راه‌اندازي گردشگري خارجي در ايران دارم، مي‌گويم كه ثبت كاروانسراهاي تاريخي ايران در فهرست ميراث جهاني يونسكو حتما اثر مثبتي در گردشگري ايران خواهد داشت، چون كاروانسراها بناهاي ارزشمندي در تاريخ ايران هستند. در ايام گذشته وقتي كاروان در يك مسير طولاني مي‌رفت، كاروانسرا به عنوان اقامتگاهي در مسير سفر، تنها مكاني بود كه به مسافر و كاروان كمك مي‌كرد تا استراحت كند و آرام بگيرد و انرژي دوباره‌اي براي صبح فردا و ادامه راه پيدا كند. در آن ايام گذشته كه سفرها در برف و سرما يا گرماي شديد و شرايط سخت انجام مي‌شد، كاروانسراها، مكاني براي حفاظت از كاروان‌ها و انسان‌هايي بود كه اين مسيرهاي سخت را طي مي‌كردند و وقتي كاروان به كاروانسرا نزديك مي‌شد، روحيه مسافر هم تغيير مي‌كرد، چون حس مي‌كرد كه بالاخره نجات پيدا كرده است. بنابراين كاروانسرا مركز آرامش كاروان بوده كه آنجا استراحت كند و غذا بخورد با همان امكانات بيش و كمي كه در كاروانسرا وجود داشت. من به عنوان يك فعال گردشگري و سفر از ثبت اين 54 كاروانسرا بسيار خوشحال شدم اگرچه كه دو كاروانسرا از ثبت جا ماندند، اما ثبت اين آثار باز هم ارزشي به گردشگري ايران اضافه كرد و حالا در مسير سفر مي‌توانيم به گردشگران پيشنهاد بدهيم كه از اين بناها هم بازديد كنند. ثبت در فهرست ميراث جهاني يونسكو بسيار مهم است، چون نشان مي‌دهد كه اين آثار داراي ارزش بوده كه به ثبت جهاني رسيده و اين نشانه، يك امتياز بزرگ براي كشور ماست. گاهي در مسيرها كه مي‌رويم به گردشگر مي‌گوييم اينجا هم يك اثر تاريخي هست، اما در فهرست يونسكو ثبت نشده اما تاريخي و ارزشمند است. گردشگر گاهي از تماشاي اثري كه به ثبت جهاني نرسيده استقبال نمي‌كند و مايل است به بازديد اثري برود كه ثبت جهاني شده، چون از نظر او، ثبت جهاني به اين معناست كه اين بنا ارزشمند بوده كه ثبت شده و در واقع، ثبت در فهرست يونسكو بر ارزش اثر در صنعت گردشگري مي‌افزايد. كاروانسراهاي ايران، بناهاي بسيار ارزشمندي هستند. چند سال قبل و پيش از شيوع كرونا، چند كاروانسرا را بازديد كردم. بناهايي بسيار زيبا هستند و كاش فرصتي فراهم شود تا خبرنگاران را به بازديد چند كاروانسرا ببرم تا ببينند اين بناها چقدر زيباست و چقدر پر از حس زندگي است و چطور همه امكانات براي آرامش و استراحت كاروان‌ها فراهم می‌شده و همگي هم در مسير حركت كاروان‌هاست، چون كاروان‌ها بايد شب به مكاني مي‌رسيدند كه استراحت و امنيت داشته باشند و بنابراين، كاروانسراها، پناهگاهي براي مسافران بوده است.
ما براي معرفي هر اثر تاريخي و جذب گردشگر براي شركت خارجي در كشور مبدا يك سفرنامه مي‌نويسيم و در اين سفرنامه مي‌گوييم كه اين آثار و مثلا اين تعداد كاروانسرا را در برنامه تور قرار خواهيم داد. شركت خارجي هم اين سفرنامه را مطالعه كرده و از بين پيشنهادهاي ما انتخاب مي‌كند. حالا از اين تعداد كاروانسراي ثبت شده هم تعدادي در برنامه‌هاي تورها قرار خواهد گرفت. راهنماي تور هم غير از آنچه بين شركت ايراني و شركت خارجي مجري تور توافق شده، نمي‌تواند انجام بدهد .