شبكه مترو به مثابه كف خيابان

كلانشهرها و لذا تهران، داراي هزاران كيلومتر بزرگراه، خيابان، كوچه، پياده‌رو و ميليون‌ها واحد صنفي و ساختمان‌هاي عمومي و خصوصي مورد تردد مردم هستند. در 130 سال اخير تعداد زيادي از كلانشهرها به شبكه حمل و نقل ريلي انبوه بر مجهز شده‌اند كه براي دريافت هزينه سفر به دو نوع تقسيم مي‌شوند. روش «معمولا باز» (Normaly Open) كه در ورودي به سامانه، هيچ كنترلي وجود ندارد و گهگاه توسط بازرس در داخل قطارها كنترل اعمال مي‌گردد و در صورت عدم پرداخت هزينه سفر، جريمه سنگين مي‌شوند. روش دوم كه در متروهاي سنگين مورد استفاده قرار مي‌گيرد روش «معمولا بسته» (Normaly Close) است، بدين معني كه با ارايه و كنترل بليت امكان ورود وجود دارد. لذا مي‌توان گفت شبكه حمل و نقل عمومي هيچ فرقي با كف خيابان ندارد. حال اگر ما در سراسر تهران و ايران، براساس قانوني مشخص در خيابان‌ها، كوچه‌ها، پياده‌روها و ساختمان‌ها از حجاب‌بان و تذكر‌دهنده رسمي امر به معروف استفاده مي‌كنيم، در متروي تهران هم از آن استفاده شود. ولي حال چگونه است كه شبكه متروي تهران تافته جدا بافته از همه مكان‌ها شده، به صورتي كه نه وزارت كشور و نه شركت بهره‌برداري راه‌آهن شهري تهران و حومه مسووليت آن را به عهده نمي‌گيرند. كجا اين تصميم گرفته شده و اگر امري خودجوش در جهت امر به معروف است، چرا گروهي كه آن را سامان داده‌اند حرفي نمي‌زنند و مسووليتي را به عهده نمي‌گيرند؟ براساس تجربه خود به عنوان مديرعامل اسبق شركت راه آهن شهري تهران و حومه تا آنجايي كه به خاطر دارم از سال 90 بعد از خروج اينجانب از مترو، يعني 12 سال پيش، تغييراتي در مديريت و ساختار شركت بهره‌برداري مترو داده شد و معاونت فرهنگي و اجتماعي به ساختار شركت بهره‌برداري اضافه گرديد و تعداد زيادي در اين معاونت مشغول شدند و اعلام شد كه تفاوت متروي تهران با ديگر متروها داشتن پيوست فرهنگي است. 

در صورتي كه به اين وسيله حمل و نقل عمومي انبوه بر در اكثر كشورها فقط نگاه خدماتي و مسافري وجود دارد. در طول اين 12 سال فعاليت‌هاي متعدد فرهنگي براي شبكه مترو در نظر گرفته شده است از جمله كتيبه و پوسترهاي فرهنگي، نمايشگاه كتاب و نمايشگاه‌هاي موضوعي ويژه، كتابخانه در مترو و همكاري با نمايشگاه كتاب و.... همكاري در زمان گسترش بيماري كرونا، ايجاد تقويم فرهنگي متناسب با اعياد ملي و مذهبي و اقدام براي فعاليت‌ها، تبليغ مسائل مهم كشور از جمله فرزندآوري و... جشن‌هاي ايستگاهي مانند نيمه‌شعبان و ... گراميداشت‌ها از جمله هفته بسيج، دفاع مقدس، در ايستگاه‌هاي منتخب، استقرار مشاوران حقوقي يا مشاوره روانشناسي، در ايستگاه‌هاي منتخب، تست فشار و قند با همكاري نظام پرستاري مشاوره براي سلامت روان با عنوان «جان تازه»، حضور گروه‌هاي همخواني و حال احتمالا حجاب‌بان‌ها، در هر صورت به نظر شعار شهردار تهران زاكاني كلانشهر تهران الگوي جهان اسلام است و تفاوت متروي تهران با متروهاي ديگر كشورها داشتن پيوست فرهنگي است كه هزينه‌هاي آن به قيمت بليت اضافه مي‌شود و سوبسيد آن را افزايش مي‌دهد، چرا كه مي‌گويند كه ما به شهر زيرزميني تهران نگاه فرهنگي داريم. درستي اين سياست‌ها و هزينه‌ها در متروي تهران بايد به بحث كارشناسي گذاشته شود؟!!