احسان پناهبر
به گزارش پوليتيكو، بهرغم هشدار جو بايدن، رييسجمهور ايالات متحده مبني بر اينكه حمله اسراييل به رفح، آخرين پناهگاه آوارگان غزه، «خط قرمز» خواهد بود، بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم اسراييل، قاطعانه از تصميم خود براي ادامه تهاجم به اين منطقه دفاع كرد. بر اساس اين گزارش، نتانياهو تاكيد كرد كه از موضع ادعايي خود در قبال «حذف حماس» عقبنشيني نخواهد كرد و حمله حماس در 7 اكتبر را عاملي مهم در عزم خود عنوان كرد. در بحبوحه جنگ شديد بين اسراييل و حماس، بايدن در مصاحبه با اماسانبيسي، نتانياهو را مورد انتقاد قرار داد و گفت كه او با ناتواني در محدود كردن تلفات، «به جاي كمك، به اسراييل آسيب ميزند.» بايدن در اين مصاحبه عنوان داشت كه «به نظر من او [نتانياهو] [به اسراييل] صدمه ميزند، او بيشتر از اينكه با ساختن بقيه جهان به اسراييل كمك كند به اسراييل آسيب ميزند و اين برخلاف آن چيزي است كه اسراييل ميخواهد.» بايدن با ابراز نگراني از تاثير اين حمله قريبالوقوع بر جايگاه بينالمللي اسراييل گفت: «فكر ميكنم اين اقدام اشتباهي بزرگ است.»
حال نتانياهو در مصاحبهاي اختصاصي با پوليتيكو به نگرانيهاي مطرح شده از سوي بايدن كه مخالفت خود را با تشديد تنش در رفح ابراز كرد، پاسخ داده است. او در اين مصاحبه گفت كه «ما به آنجا [رفح] خواهيم رفت. قرار نيست ميدان را ترك كنيم. ميدانيد! من خط قرمزي دارم و آن، اين است كه 7 اكتبر ديگر تكرار نميشود. ديگر هرگز اتفاق نميافتد.» نخستوزير رژيم اسراييل مدعي شد كه حمله حماس بهانهاي كليدي براي عزم او بوده است. اين درحالي است كه 5 ماه بمباران بيامان اسراييل عليه غزه جان بيش از سي هزار نفر را گرفته و تقريبا تمامي مردم غزه را آواره كرده است كه به گفته سازمانهاي بينالمللي اكنون در خطر جدي قحطي نيز قرار دارند.
ادعاي تازه «بيبي»
نتانياهو بدون نام بردن از كشورهاي عربي گفت كه از حمايت تلويحي بسياري از رهبران براي ادامه حمله به حماس برخوردار بوده است. او در مصاحبهاي با اكسل اسپرينگر، شركت مادر پوليتيكو، مدعي شد كه «آنها [كشورهاي عربي] اين را ميفهمند و حتي بيسر و صدا با آن موافق هستند و ادعا ميكنند كه حماس بخشي از محوري است كه ايران تشكيل داده است.» به نظر ميرسد تقابل اروپا و دولت بايدن با نتانياهو در روزهاي اخير جديتر شده است. بايدن، با ابراز نااميدي فزاينده از رويكرد نتانياهو، بر مخالفت خود با تلفات بيشتر فلسطينيها تاكيد كرد. او در مصاحبه خود با اماسانبيسي گفت: «نميتوانم بپذيرم كه 30 هزار فلسطيني ديگر كشته شوند.» آنالنا بائربوك، وزير امور خارجه آلمان، بر پيامدهاي انساني حمله به رفح نيز تاكيد و از آن به عنوان يك «فاجعه انساني» بالقوه ياد كرد.
در اين مصاحبه به نظر نميرسيد كه عزم نتانياهو براي تهاجم به رفح خللي ديده باشد و آنطور كه از آن بر ميآمد، اين امر قريبالوقوع خواهد بود. او همچنين پايان سريع درگيريها در غزه را پيشبيني كرد و مدعي شد كه «ما سهچهارم گردانهاي حماس را منهدم كردهايم و ما به پايان آخرين بخش جنگ نزديك شدهايم.» او با بيان اينكه نبرد ممكن است در كمتر از يك ماه به پايان برسد، افزود: «شايد شش هفته، شايد چهار هفته تا پايان درگيريها زمان ببرد.»
در اين مصاحبه نتانياهو به آمار وزارت بهداشت غزه در قبال تلفات حمله اشاره كرد و گفت كه تاكنون حدود 13 هزار مبارز فلسطيني كشته شدهاند كه نرخ تلفات غيرنظاميان 1 تا 5/1 به ازاي هر مبارز است. او مدعي شد كه مجموع كشتهشدگان حدود 26 هزار نفر است. اين درحالي است كه حجم خرابيها، خطر قحطي و گرسنگي و عوارض ناشي از جنگ نشان ميدهد آمار كشتهشدگان غزه بسيار بيشتر از آن چيزي است كه نتانياهو مدعي آن است. در اين مصاحبه، نتانياهو همچنين در واكنش به فشارهاي بينالمللي براي آتشبس، ايده توقف درگيريها در ماه رمضان را رد كرد و گفت كه در حالي كه ميخواهد شاهد آزادي اسرا باشد، هيچ «پيشرفتي در مذاكرات» نديده است. او گفت كه بدون آزادي اسرا، توقفي در جنگ وجود نخواهد داشت.
شكافها عريان شد
نتانياهو در پاسخ به انتقاد بايدن عليه خود كه گفته بود اقدامات نتانياهو بيشتر به اسراييل آسيب ميزند تا اينكه كمكش كند، از موضع خود دفاع كرد. نتانياهو در واكنش به اين موضوع گفت كه اگرچه «دقيقا از منظور رييسجمهور» آگاه نيست، اما اگر بايدن ميگويد با خواستهها يا منافع اسراييل مخالف است، «در هر دو جنبه اشتباه ميكند.» نتانياهو مدعي شد كه «[اسراييليها] از موضع من مبني بر اينكه ما بايد با قاطعيت تلاش براي تشكيل كشوري فلسطيني را رد كنيم، حمايت ميكنند. اين چيزي است كه آنها [اسراييلي ها] در مورد آن توافق دارند.»
نتانياهو ديدگاه اروپاييها در مورد مساله صلح و راهحل دو كشوري را نيز رد كرد و گفت: «بله، آنها اين را خواهند گفت. اما آنها نميدانند كه دليل اينكه ما صلح نداريم، اين نيست كه فلسطينيها كشوري ندارند، بلكه به اين دليل است كه يهوديان (به ادعاي او) داراي يك كشور هستند. در واقع، فلسطينيها خودشان را در به رسميت شناختن و پذيرش دولتي يهودي ملزم نكردهاند.» در همين حال، نتانياهو با احتياط در انتقاد از بايدن، رييسجمهور امريكا در باب عرصه سياسي امريكا و در پاسخ به اين پرسش كه آيا ترامپ را به بايدن ترجيح خواهد داد يا نه، سكوت كرد. او اذعان كرد كه بايدن بايد به تعادل ظريفي دست پيدا كند كه جناح چپ حزب دموكرات را از خود دور نكرده و در عين حال حمايت از اسراييل را در ميان رايدهندگان ايالات متحده حفظ كند. او گفت: «آخرين اشتباهي كه ميخواهم انجام دهم، اين است كه وارد عرصه سياسي داخلي ايالات متحده شوم.»
در اين مصاحبه همچنين به امكان گسترش جنگ اسراييل با حزبالله در جنوب لبنان پرداخته شد. نتانياهو در اين مصاحبه تلاش داشت درها را براي تهاجم همهجانبه به جنوب لبنان به بهانه تضمين بازگشت افرادي كه به دليل ترس از حملات فرامرزي حزبالله، شمال سرزمينهاي اشغالي را ترك كرده بودند، باز گذارد. او گفت: «آنها خانههاي خود را به دليل ترس از حملات حزبالله در مرز شمالي با لبنان ترك كردهاند. بنابراين ما هر كاري كه بتوانيم براي بازگرداندن امنيت براي آنها و بازگرداندن آنها به خانه انجام خواهيم داد. اگر مجبور باشيم با ابزار نظامي اين كار را انجام دهيم، اين كار را خواهيم كرد. اگر راه ديپلماتيكي براي دستيابي به آن وجود داشته باشد، خوب است. اما درنهايت، ما اين كار [تهاجم به جنوب لبنان] را انجام خواهيم داد.»
تاخير در ارسال كمكها به غزه
در حالي كه ماه رمضان آغاز شده است و خطر قحطي و تهاجم قريبالوقوع اسراييل به رفح از هميشه به مردم آواره غزه نزديكتر ميشود، به گزارش راديو قبرس (RIK) كشتي حامل 200 تن كمك غذايي براي غزه يكشنبه شب به دليل «مشكلات فني» در قبرس لنگر انداخته است و احتمالا با تاخير به اين منطقه عازم خواهد شد. راديو قبرس گفت كه كشتي اسپانيايي اوپن آرمز (آغوش باز) كه انتظار ميرفت بعدازظهر يكشنبه بندر لارناكا را ترك كند، هنوز نتوانسته است اين بندر را ترك كند و اين به معناي آن است كه كمكها با تاخيري يك يا دو روزه به دست مردم غزه خواهد رسيد. همچنين انتظار ميرود از زماني كه كشتي به راه ميافتد، سفرش حدود دو روز طول بكشد. دولت قبرس قبلا گفته بود كه تيمي شامل مقامات اسراييلي محموله كشتي را قبل از حركت بازرسي ميكند. اتحاديه اروپا و ايالاتمتحده كشتيهايي را به غزه ميفرستند تا مسيرهاي دريايي ايجاد كنند تا محدوديتهاي اسراييل براي كمكهاي بشردوستانه كه صدها هزار فلسطيني را دچار سوءتغذيه و گرسنگي كرده است، دور بزنند. طرح ايالاتمتحده براي ساخت بندر شناور در سواحل غزه، اقدامي است كه يادآور ساخت بندرهاي موقت مولبري در خلال عمليات D-day در نرماندي است، اما نگرانيهايي جدي وجود دارد كه در پشت آرامش و اطمينان خاطري كه به ارمغان ميآورد، براي فلسطينيهايي كه با گرسنگي مواجه هستند، هم دير باشد و هم دستاويزي تازه براي اسراييل جهت به گروگان گرفتن غزه در درگيريها. زياد عيسي، رييس سياستهاي بشردوستانه در موسسه خيريه «اكشنايد» گفت: «زماني كه ما در مورد مسير دريايي صحبت ميكنيم، راهاندازي آن هفتهها طول ميكشد و ما در مورد جمعيتي صحبت ميكنيم كه اكنون گرسنه هستند.» او به روزنامه گاردين گفت كه «ما قبلا شاهد مرگ كودكان از گرسنگي بودهايم.»
فرصتسازي براي تلآويو!
مقامات ايالاتمتحده اين طرح را درحالي ارايه كردهاند كه واشنگتن مدعي است رهبري آن را برعهده ميگيرد و آن را به اسراييليها نميسپارد. اما اسراييليها همچنان در مورد تاثيرگذاري آن در رساندن كمكها، به ويژه در شمال، جايي كه خطر قحطي قريبالوقوع است، ميگويند. بازرسان اسراييلي در بندر لارناكا قبرس حضور خواهند داشت و محمولههاي كمكي را كه به جنوب غزه ارسال ميشود، بررسي ميكنند و بازرسيها ابزاري را در اختيار اسراييل قرار ميدهند كه با آن به نام بازرسي امنيتي، اهداف خود را محقق كنند. ممكن است انجام اين كار براي اسراييل در مواجهه مستقيم با افسران لجستيك نظامي امريكا به جاي مقامات كمك سختتر باشد، اما راههاي بسيار ديگري وجود دارد كه كابينه جنگ اسراييل، ائتلافي كه شامل وزرايي است كه مخالف هرگونه كمكي به غزه است، ميتواند نقش ممانعتكننده داشته باشد. زياد عيسي گفت كه مردم ميگويند اين وضعيت پيچيدهاي است، اما از نظر من بسيار ساده است، چراكه تنها عامل نرسيدن كمك به مردم اسراييل قلمداد ميشود. اين رژيم به بهانههاي مختلف اجازه نميدهد كمكها به نوار غزه برسد. طرح دولت بايدن براي كمك به مردم غزه از راه دريا شامل مهندسان نظامي امريكا ميشود كه يك اسكله شناور در سواحل غزه بسازند كه به واسطهاش كمكهاي غذايي از طريق كشتيها لارناكا تخليه شود و مسيري براي انتقال به خشكي طي كند. اما پرسش اين است كه كي و چگونه اين اتفاق رخ خواهد داد؟ چراكه اكثر جمعيت غزه كه اكثر آنها چندين بار آواره شدهاند، در ساحل متمركز نيستند. در همين ارتباط، جرمي كونينديك، يكي از مقامات ارشد سابق امداد در دولت بايدن كه اكنون رييس گروه حمايت از كمك بينالمللي پناهندگان است، گفت كه اين پرسش مطرح است «چه كسي قرار است آن را توزيع كند؟ چراكه حضور سازمانهاي امدادي در شمال غزه تقريبا نزديك به صفر است، زيرا اسراييليها ميخواهند همه بيرون بروند و از آن زمان دسترسي به شمال را محدود كردهاند.» كونينديك گفت: كريدور كمكهاي دريايي پيشنهادي مشكل انسداد اسراييل را برطرف نميكند، اما به جاي اينكه مشكلي در نقطه ورودي باشد، اكنون در مرحله توزيع مشكل ايجاد ميكند.