در سایه روشن تلاش‌ها در قاهره برای آتش‌بس مطرح شد
طغیان علیه « بی‌بی»
احسان پناه‌بر
چندین رسانه اسرايیلی گزارش دادند که بیش از صد هزار نفر علیه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرايیل در 50 نقطه تظاهرات کردند و ناامیدی و سرخوردگی خود را نسبت به تاخیر و تعلل کابینه او در قبال تبادل اسرای در دست حماس در غزه ابراز کردند. تظاهرات گسترده در تل‌آویو و دیگر شهرها در حالی برگزار شد که به نظر می‌رسد صبر اسرايیلی‌ها نسبت به جنگی ویرانگر و اکنون 6 ماهه به پایان رسیده است. بنابراین هزاران معترض ضدکابینه نتانیاهو اسرايیلی در تل‌آویو، در میان دیگر بخش‌های سرزمین‌های اشغالی گرد هم آمده‌اند تا از کابینه بخواهند به توافقی برای آزادی ده‌ها اسیر گروه حماس در غزه دست یابد و انتخابات زودهنگام برگزار کند. تظاهرات‌کنندگان اواخر روز شنبه با سر دادن شعارهایی خشم خود را از کابینه بنیامین نتانیاهو به دلیل ناتوانی آن در آزادی اسرا پس از شش ماه جنگ ابراز کردند. این تظاهرات پس از آن صورت گرفت که ارتش اسرايیل جسد الاد کاتزیر، یکی از اسراي در بند حماس را به اسرايیل منتقل کرده بودند. بنا بر گزارش‌ها، تظاهرات‌کنندگان شعار می‌دادند: «انتخابات فوری» و «الاد، متاسفیم!» و از نتانیاهو می‌خواستند که از قدرت کناره‌گیری کند.
« بی‌بی» در تنگنا
حدود 130 اسیر هنوز در دست حماس هستند. خانواده‌های آنها نیز از ناتوانی کابینه در تامین آزادی‌شان و دستیابی به توافق آتش‌بس ناامید هستند. الاد کاتزیر که جسدش روز شنبه (6 آوریل) پیدا شد، در جریان حملات حماس به جنوب اسرايیل در 7 اکتبر اسیر و به غزه منتقل شد. در ویديویی که حماس در ماه ژانویه منتشر کرد، به نظر می‌رسید که او زنده باشد. در همین رابطه، رسانه‌های اسرايیل صحنه‌هایی از درگیری نیروهای امنیتی و معترضان در تل‌آویو را گزارش کردند، جایی که بنا بر گزارش‌ها تظاهرات‌کنندگان چندین آتش‌سوزی به راه انداختند، قبل از اینکه پلیس به سرعت آنها را خاموش کرد. روزنامه هاآرتص گزارش داد، مردم با اشاره به وزیر امنیت داخلی اسرايیل شعار می دادند: «پلیس! دقیقا از چه کسی محافظت می‌کنید؟!» و «بن گویر تروریست است!» از ماه‌های ابتدایی جنگ که در 7 اکتبر آغاز شد، چنین اعتراض‌هایي شنبه در تل‌آویو و سایر بخش‌های کشور به یک اتفاق عادی تبدیل شده است.
شبکه الجزیره نیز از تل‌آویو گزارش داد که که دو تظاهرات مختلف روز شنبه با هم ادغام شدند و حضور گسترده معترضان احتمالا فشار زیادی بر نتانیاهو وارد می‌کند. اخیرا کارزار «آنها (اسرا) را به خانه برگردانید» نیز اکنون به معترضان ضد کابینه نتانیاهو پیوسته است. این کارزار اخیرا و در پی بی ملی کابینه نتانیاهو برای توافق آتش‌بس و تبادل اسرا از سوی خانواده‌هاي آنها و دیگر گروه‌های خواستار آتش‌بس در اسرايیل تشکیل شده است. آنها 6 ماه است که از نخست‌وزیر اسرايیل می‌خواهند زندانیان فلسطینی را آزاد کند و به نوبه خود اسرا را پس بگیرد. خانواده‌های اسرای اسرايیلی همچنین از کابینه نتانیاهو به دلیل اولویت دادن به ملاحظات سیاسی بر رفاه اسرا انتقاد کردند. نظرسنجی‌ها در اسرايیل نشان می‌دهد که نتانیاهو به دلایل سیاسی توافق با حماس را به تاخیر می‌اندازد.
تلاش برای برقراری آتش‌بس
نمایندگان کشورهای مختلف روز یکشنبه در قاهره پایتخت مصر دیدار‌های خود را برای طرح آتش‌بس شروع کرده‌اند، هر چند ناظران نسبت به نتایج آن در رسیدن به آتش‌بس خوشبین نیستند. به گزارش رویترز، ویلیام برنز، ريیس آژانس اطلاعات مرکزی امریکا و محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر به مذاکره‌کنندگان مصر، اسرايیل و حماس خواهند پیوست. بر اساس آمار منتشر شده ازسوی وزارت بهداشت حماس، بیش از 33 هزار نفر در جریان حمله اسرايیل به غزه از 7 اکتبر تاکنون کشته شده‌اند که بسیاری از آنها زن و کودک بوده‌اند. حماس روز شنبه (6 آوریل)، پیش از اعزام هيات خود به قاهره با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که از خواسته‌های خود برای توافق آتش‌بس غزه عدول نخواهد کرد. با این حال، گفته است که هیات خود را برای گفت‌وگوهای مجدد در مورد آتش‌بس در قاهره مصر در آخر هفته اعزام خواهد کرد. در بیانیه حماس آمده است: «حماس پایبندی خود را به موضعی که در 14 مارس ارايه کرد، تایید می کند... و ما از این موضع عقب نخواهیم نشست.» حماس همچنین مجموعه خواسته‌های خود را مجددا تکرار کرد. خواسته‌های آنها شامل برقراری آتش‌بس کامل، خروج نیروهای اشغالگر از غزه، بازگشت آوارگان به مناطق مسکونی، آزادی رفت و آمد مردم، ارايه کمک و سرپناه به آنها و مبادله جدی مبادله اسراي اسرايیلی با زندانیان فلسطینی است. بیانیه حماس ساعاتی پس از آن صادر شد که جو بایدن، ريیس جمهور ایالات‌متحده، خواستار «آتش‌بس فوری» در غزه شد. جو بایدن، ريیس‌جمهور ایالات‌متحده روز جمعه (6 آوریل) از مصر و قطر خواست تا پیش از مذاکرات آتش‌بس در قاهره، حماس را تحت فشار قرار دهند تا از درخواست‌های خود کوتاه بیاید و با آتش‌بس غزه و تبادل اسرا همراهی کند. یکی از مقامات ارشد دولت بایدن گفت که ريیس جمهور امریکا نامه‌هایی به عبدالفتاح السیسی، ريیس جمهور مصر و شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر درباره وضعیت مذاکرات تبادل اسرا نوشت و از آنها خواست تا تعهدات خود را نسبت به فشار بر حماس تضمین کنند. برای توافق و پایبندی به یک معامله بایدن روز پنجشنبه (4 آوریل) با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرايیل، گفت‌وگوی تلفنی داشت که در آن رهبران درباره تبادل اسرا و دور مذاکرات در قاهره گفت‌وگو کردند. جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید نیز اذعان داشت که بایدن به نتانیاهو گفته است که دست مذاکره‌کنندگان اسرايیلی را در قاهره باز بگذارد تا به توافقی دست یابند.
شکست پروژه جنگی اسرايیل
6 ماه پس از آغاز جنگ در غزه، خطر بیماری، گرسنگی و مرگ، فلسطینی‌ها را در غزه بیش از پیش تهدید می‌کند. اسرايیل نیز در درون خود عمیقا دچار اختلاف شده است، زیرا نخست وزیر تلاش می کند تا به وعده خود مبنی بر «پیروزی کامل» عمل کند، اما مردم مدام به خیابان‌ها می آیند و از سیاست‌های او انتقاد می کنند. ایالات متحده، اساسی‌ترین متحد اسرايیل نیز اخیرا به شدت از رویکرد اسرايیل در پیشبرد جنگ در غزه انتقاد کرده است و جو بایدن در تماسی تلفنی نتانیاهو را نسبت به رویکردهایش برحذر داشته است. وعده انتقام ایران در پی ترور مستشارانش در سوریه از سوی اسرايیل و ماه‌ها درگیری فرامرزی با متحد ایران در لبنان، خطرات جنگ همه‌جانبه خاورمیانه را نیز افزایش داده است.
جنگ در غزه 6 ماه است که ادامه دارد و صبر متحدان اسرايیل رو به پایان است. با ادامه افزایش تعداد کشته‌ها در این منطقه، به‌طور فزاینده‌ای آشکار می‌شود که اسرايیل هیچ برنامه قابل قبولی برای پایان دادن به جنگ یا آنچه در آینده در پیش خواهد آمد، ندارد. عزم بر ادامه جنگ با حماس در غزه به‌رغم عواقب وحشتناک انسانی، اسرايیل را به‌طور فزاینده ای در صحنه جهانی منزوی کرده و کابینه آن با فشار از همه طرف‌ها مواجه است. چندین سازمان بین‌المللی هشدار داده‌اند که اسرايیل ممکن است مرتکب نسل‌کشی شده باشد و حتی نزدیک‌ترین متحدان این بازیگر هم اکنون آشکارا از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرايیل انتقاد می‌کنند. درخواست‌ها برای توقف ارسال تسلیحات به اسرايیل در ایالات‌متحده و بریتانیا افزایش یافته است. همزمان، نتانیاهو و کابینه‌اش در داخل تحت فشار فزاینده‌ای قرار دارند و معترضان به خیابان‌ها برگشته‌اند و خواهان استعفای او هستند.
در همین ارتباط، گروهی از کارشناسان به سی‌ان‌ان گفتند که اسرايیل با وضعیت غیرممکنی روبه‌رو است، زیرا هدفی که برای خود در نظر گرفته، یعنی از بین بردن حماس، دست نیافتنی است. حماس از زمان به دست گرفتن قدرت در غزه در سال 2007 بر این باریکه تسلط داشته است و تمام نهادهای دولتی و امنیتی و همچنین مراقبت های بهداشتی، آموزشی و سیستم‌های اجتماعی را تحت کنترل دارد. اسرايیل نمی‌تواند به هدف اعلام شده خود برای از بین بردن حماس دست یابد، زیرا حماس بخشی جدایی‌ناپذیر از جامعه فلسطین در کرانه باختری و غزه است. ناتان ترال، کارشناس مسائل خاورمیانه مقیم بیت‌المقدس به سی‌ان‌ان گفت: «محبوبیت حماس در چند ماه گذشته افزایش یافته است. بعد از اینکه اسرايیل اعلام کرد که حماس را در شمال شکست داده است، شاهدیم که هر هفته سربازان اسرايیلی در شمال کشته می‌شوند، بنابراین بدیهی است که حماس پس از این جنگ به حیات خود ادامه خواهد داد، چه اسرايیل به رفح حمله کند و چه به رفح حمله نکند.» ترال افزود که حماس قدرتی بزرگ در میدان است و در پایان این جنگ نیز همین قدرت باقی خواهد ماند. ترال اذعان داشت که اين امر بدان معناست که رهبران اسرايیل راه حل مناسبی برای خروج از مناقشه ندارند. اسرايیل قبل از 7 اکتبر از نظر سیاسی به شدت دوقطبی شده بود و به دلیل ماه‌ها اعتراضات گسترده علیه نتانیاهو و کابینه او، افراطی‌ترین کابینه در تاریخ اسرايیل و به ویژه اصلاحات قضایی پیشنهادی نخست‌وزیر فلج شده بود. به نظر می رسد، فشار از درون و بیرون به کابینه نتانیاهو روزبه‌روز بیشتر می شود، چراکه اهدافی که نتانیاهو در سر داشته تاکنون راه به جایی نبرده است و او اکنون سایه سنگین خلع از قدرت را بالای سر خود حس می کند.