مزایا و معایب هوش مصنوعی برای سینمای ایران

artificial intelligence یا هوش مصنوعی بنا به تعریف امروزین آن یک پروگرام کامپیوتری برنامه‌ریزی شده است که از طریق سکوهای مختلف اینترنتی، سامانه‌های در دسترس کاربران را وادار به واکنشی مطلوب‌تر، منطقی‌تر و سریع‌تر از عملکرد انسان در شرایط مشابه می‌کند. مدیران و متخصصان Ai در تلاشی راهبردی برای رساندن این سامانه به رده‌ای از هوشمندسازی هستند که نتیجه اعمال آن برتر یا دست‌کم نزدیک به کیفیت مسائلی باشد که در حال حاضر انسان آنها را به شکل صحیح‌تر انجام می‌دهد و در آرمانی‌ترین شکل آن افزودن قدرت استدلال به ماشین‌های تحت کنترل هوش مصنوعی است. 
برخلاف باور عموم که هوش مصنوعی را پدیده‌‌ای نوین و تجلی بارزی از مظاهر تعالی فن‌آوری‌های نو می‌پندارند، قدمت نخستین تلاش‌های انسان مدرن برای راه‌اندازی و تکامل این پدیده به بیش از شصت و پنج سال پیش باز می‌گردد، دوره‌ای که دانشمندان و ریاضیدانان و مهندسان علوم الکترومکانیکی و کامپیوتر در تلاش برای توسعه کارکرد سیستم‌های پردازشی ماشین‌ها و بالاتر قرار گرفتن سطح کیفی خروجی آنها نسبت به بازده‌ای‌ که تا پیش از آن صرفا عقل بشر از عهده آن بر می‌آمد، برای نخستین‌بار واژه هوش مصنوعی را خلق کردند و از آن زمان تا به اکنون پروژه پرهزینه Ai مبدل به پروسه‌ای شده که هرچه پیش می‌رود نقش مهمش در زیست انسان پررنگ‌تر و بر اهمیت و نیاز بشر به توسعه آن افزوده شده است و شاید معروف‌ترین و عامی‌ترین جلوه هوش مصنوعی کلاسیک، کامپیوتر شطرنج‌باز بود که دهه‌ها پیش جهانیان را به حیرت واداشت. 
در سال‌های اخیر و با پیشرفت روزافزون Ai مشاغل بسیاری در بخش‌های سینمایی کشورهای توسعه‌یافته تحت تاثیر این پدیده و بهره‌گیری از قابلیت‌های آن، چیدمان نیروهای انسانی خود را تغییر داده‌اند. پیشامدی اجتناب‌ناپذیر که به زودی چهره و تعریف جدیدی به قضیه شغل و شاغل و هنرمند سینماگر در سینمای جهان می‌دهد. 
بیش از بیست سرشاخه اصلی شغلی در سینما وجود دارد، دست‌کم دوسوم این مشاغل به همراه زیرشاخه‌های آن در دسته مشاغل فیزیکی قرار می‌گیرند؛ همانند مدیر فیلمبرداری و دستیاران ایشان. در مشاغل بدنی حضور فرد در تمام روزهای ضبط در سر صحنه الزامی است. غالب این مشاغل، شغل‌های فنی هستند که معمولا یک تکنسین با کمک تعدادی دستیار آن را پیش می‌برند. 
پس از پایان مرحله فیلمبرداری، پروژه ساخت فیلم وارد فاز پست پروداکشن می‌شود. در این مرحله به غیر از بخشی از پروژه آهنگسازی، باقی کارها توسط متخصصین صنوف مختلف سینمایی و با کمک کامپیوتر انجام می‌پذیرد؛ از تدوین گرفته تا جلوه‌های ویژه کامپیوتری و اصلاح نور و رنگ و صداگذاری و افزودن تیتراژ. 
حتی در سینمای ایران که به دلیل محدودیت در تجهیزات به‌روز فیلمسازی به لحاظ استانداردهای فنی تفاوت‌های زیادی با سینمای جریان پیشرو یعنی هالیوود دارد، امروزه می‌توان تعدادی از مشاغل را با بهره‌گیری از Ai به شکل غیرحضوری مدیریت و پشتیبانی کرد. بخش‌های طراحی صحنه، طراحی لباس، طراحی و اجرای گریم و مدیریت برنامه‌ریزی دارای این قابلیت هستند.
مانند تمام حرف دیگر که با ورود و بهر‌ه‌گیری از Ai  موجب تعدیل نیرو و بیکاری بخشی از کارمندان شد، یقینا این کابوس برای بسیاری از متخصصان و عوامل سینماي ایران به‌زودی تبدیل به حقیقت می‌شود و به جای ایشان تعدادی هنرجوی سینما مسلط به برنامه‌های موردنیاز فیلمسازی وارد چرخه کاری سینما می‌شوند. یکی دیگر از معایب این نوع از فیلمسازی می‌تواند در دسترس عموم قرار گرفتن این حرفه و تولید آثار زیاد با کیفیت نازل را برشمرد. 
در آن‌سو اما صرفه‌جویی در کاهش هزینه‌های فیلمبرداری که روزانه صدها میلیون تومان به نفع تهیه‌کننده است را می‌توان به عنوان حسن درنظر گرفت. همچنین قابل پیش‌بینی بودن کارهایی که از طریق Ai صورت می‌پذیرد و امکان تغییر در بخش‌هایی از ایده‌های اجرا شده حتی پس‌ از اتمام کار، در صورتی که مثلا در بخش طراحی دکور با توجه به هزینه‌ و زمان طولانی که صرف ساخت آن شده است امکان تغییر عملا برای گروه سازنده وجود ندارد. مضاف بر اینکه محدودیت‌های فصلی و طبیعی معمولا روند کار تیم‌های سازنده کند می‌شود، اما استفاده از Ai برای ساخت دکور مشمول هیچ کدام از متغیرهای طبیعی نیست.
 گاهی گروه سازنده فیلم براساس نیاز داستان ‌باید وارد مکان‌های ممنوعه‌ای همچون اهرام ثلاثه مصر یا سازمان‌های امنیتی شوند، در این وضعیت نیز هوش مصنوعی بدون نیاز به ماه‌ها نامه‌نگاری و معطلی در ارگان‌های مختلف امکان ساخت فضای مشابه به لوکیشن غیرقابل دسترس را در سریع‌ترین زمان ممکن فراهم می‌کند. یکی دیگر از مزایای مهم استفاده از Ai در سینما فراهم آوردن شرایط برای نشر و بهره‌وری تخیلات پیچیده و غیرقابل اجرا به شکل میدانی است.
 با هوش مصنوعی می‌توان مرزهای تخیلات را به اندازه دانش و هوشمندی سینماگران بدون هیچ‌گونه مانعی به پیش برد. کارهای اجرا شده توسط هوش مصنوعی دارای جزییاتی تجربه نشده هستند.
بسیاری از آنچه که پیرامون هوش مصنوعی گفته شد در هالیوود انجام می‌شود، ولی در ایران که طبق رسم همیشگی از تکنولوژی روز دنیا به سبب انواع مشکلات مالی و رژیم تحریم‌ها عقب است، هنوز تمام کارها به شکل سنتی آن انجام می‌شود، اما هوش مصنوعی برای سینمای مهجور ولی مملو از علاقه‌مند ایران فرصت بزرگی است.