اقشار میانی جامعه دیگر امیدی به خانهدار شدن ندارند؟
شوخی بزرگ حق مسکن در فیش حقوقی
ندا جعفری
آنگونه که از وضعیت بازار مسکن پیداست دیگر تنها قشر خاصی قادر به خرید ملک آن هم در کلانشهرها هستند و خانهدار شدن برای تعداد زیادی از مردم به یک رویا تبدیل شده است، آنگونه که ريیس اتحادیه مشاوران املاک هم گفته است برخی گروهها رسما از بازار مسکن خارج شدهاند. چند روز پیش کیانوش گودرزی، ريیس اتحادیه مشاوران املاک در مصاحبهای که با یکی از رسانهها داشت، اعلام کرد: وضعیت بازار مسکن شهر تهران به لحاظ خرید و فروش راکد شده است، هرچند میانگین قیمتی در تهران مقداری افزایش یافته، اما هنوز هم مسکن به دلیل قیمت بالایی که دارد، نمیتواند بازاری برای خود پیدا کند. به گفته او میانگین اجاره بها در شهر تهران بین ۱۵ تا ۳۰درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته و در بعضی مناطق عدد ۵۰درصد را داشتیم ولی رقم متوسط بین ۱۵ تا ۳۰درصد است. داوود بیگینژاد، نایب ريیس اتحادیه املاک نیز پیش از این گفته بود: قدرت خرید مردم به موازات قیمتهای فعلی در بازار مسکن نیست و هماکنون رکود تورمی در بازار اجارهبها و خرید و فروش مسکن حاکم شده است؛ البته رکود در بازارهای موازی دیگر نیز وجود دارد، اما به طور کلی خریداری در بازار خرید و فروش مسکن نیست و بر اساس آمارها، تعداد قراردادهای خرید و فروش مسکن از ابتدای سال تاکنون متناسب با جمعیت نبوده و با توجه به افزایش قیمتها، شاهد رشد جمعیت مستاجران هستیم و اغلب کسانی که در سالهای گذشته امیدی به خانهدار شدن داشتند، امروز این امید را از دست دادهاند و در تلاشند تا مبالغ رهن منازل خود را تامین کنند. مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن درخصوص شرایط بازار مسکن به «اعتماد» گفت: متاسفانه از یکسو با جهش شدید و غیرقابل باور قیمت مسکن روبهرو هستیم و از سوی دیگر با سرکوب شدید تقاضا که همین مساله باعث افت خرید مسکن به خصوص از سوی اقشار میانی و پايین جامعه شده است. این کارشناس بازار مسکن با اشاره به میزان حق مسکن کارگران و کارمندان که در فیشهای حقوقیشان نوشته شده است، گفت: این رقمی که در فیش های حقوقی قید میشود یک شوخی غیرقابل قبول است، برای حق مسکن 900 هزار تومانی کارگران باید بیش از 580 سال صبر کنند تا بتوانند به صورت میانگین یک واحد 75 متری با قیمت امروز تهیه کنند. گودرزی خاطر نشان کرد: از یک طرف خط فقر این روزها به شدت افزایش یافته و از سوی دیگر دست بخش مهمی از مردم از سفرهها کوتاه شده است. او با اشاره به دوره خانهدار شدن مردم در کشور افزود: این دوره در ایران به بیش از 100 سال رسیده و محال است که مصرفکننده واقعی بتواند بیش از 100 سال در انتظار خانهدار شدن بماند، به هر حال متاسفانه اتفاقاتی که در دولت یازدهم و دوازدهم افتاد برای هر دولتی در جهان یک کارنامه سیاه در حوزه مسکن به شمار میرود.
شاهد شکافی عمیق میان دستمزدها و قیمت مسکن هستیم
این کارشناس بازار مسکن در ادامه با اشاره به میزان وامهایی که برای خانهدار شدن پرداخت میشود، تصریح کرد: در بحث وامها با دو اتفاق روبهرو هستیم؛ اولا اینکه این وامها هیچ تناسبی با قیمت مسکن ندارد و از سوی دیگر اینکه این وامها هیچ تناسبی با بودجه و دستمزدهای مردم ندارد، از یکطرف قیمت مسکن بالا رفته و با یک شکاف عظیم میان حقوق دریافتی مردم و قیمت مسکن روبهرو هستیم و از سوی دیگر با وجود اینکه کشور با رکود تورمی روبهرو است شاهد دستمزدهای پايین هستیم. گودرزی در مورد جابهجايی قشر متوسط جامعه از مناطق میانی تهران به سمت اطراف این کلانشهر خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات مهم در بخش افزایش قیمتها به بخش آمایش سرزمینی برمیگردد که متاسفانه به بدترین شکل ممکن مدیریت شده است و همه مردم میخواهند در تهران زندگی کنند و ازسوی دیگر با افزایش قیمت ملک در روستاها بسیاری از روستاییان به ثروتهای افسانهای دست پیدا کردهاند و با این جهشهای قیمتی در مناطق خودشان سرمایههايشان را به سمت تهران سرازیر کردهاند. او با بیان اینکه بافت جمعیتی در تهران بههم خورده است، گفت: متاسفانه بسیاری از افرادی که از ساکنین اصلی تهران بودند این روزها به حاشیه شهرها رانده شدهاند و از طرف دیگر بخشی از مردم از مناطق دیگر به سمت بازار به شدت رها شده مسکن آمدهاند و در این بخش سرمایهگذاری کردهاند و سود زیادی هم بردهاند که همین سود به اجتماع و اقتصاد کشور آسیب زده است.
عموم کارکنان دولت زیر خط فقر هستند
این کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه عموم کارکنان دولت زیر خط فقر هستند، تصریح کرد: همین مساله باعث شده تا این افراد قادر به تامین نیازهای اولیه زندگیشان هم نباشند، قاعدتا دولت باید یک اقدام مهم انجام دهد اقدامی در جهت ترمیم و واقعی کردن دستمزدها، چراکه در مناطقی از تهران با این میزان از دستمزدها مردم حتی قادر به تامین اجاره مسکن هم نیستند. او با اشاره به دخالت دولت به بخش نرخگذاریها تصریح کرد: نیاز مسکن یک نیاز فوق ضروری است و حتی از بخش درمان هم ضرورت بیشتری دارد، چراکه گاهی درمان را میتوان به تعویق انداخت، اما مسکن ابدا قابلیت به تاخیر انداختن ندارد و همه مردم مجبورند به هر قیمتی شده سقفی بالای سرشان داشته باشند. گودرزی با اشاره به وامهای بخش مسکن نیز گفت: در حال حاضر با بدترین وامهای دنیا روبهرو هستیم، در هیچ جای دنیا برای دریافت یک وام مردم مجبور نیستند 25 درصد از یک وام 480 میلیون تومانی را به عنوان پیش از پرداخت دریافت کنند و عملا این میزان را هم پرداخت نکنند و پس از آن سود و اقساط وامی که پرداخت نکردهاند را با نرخ 23درصد محاسبه کنند اصلا چنین سیاستی در دنیا وجود ندارد.
نداشتن مسکن جوانان را به سمت مهاجرت سوق میدهد
این کارشناس حوزه مسکن در ادامه با بیان اینکه از ضروری بودن وامها حداکثر سوءاستفاده میشود، افزود: در کشورهایی هم که حتی اقتصاد آزاد دارند باز هم وامهای مسکن از بهترین و کمبهرهترین وامهاست و طولانیمدتترین آنهاست، چراکه این وامها جامعه هدفشان مستاجران و افرادی است که قادر به خرید مسکن نیستند. گودرزی با بیان اینکه یکی از دلايل مهاجرت جوانان از کشور نداشتن مسکن است، ادامه داد: برخی به غلط میخواهند القا کنند که تورم باعث افزایش قیمت مسکن شده، این درحالی است که در دوره 8 ساله آقای روحانی میزان تورم عمومی در محدوده 31 درصد بود و میانگین تورم مسکن هم حدود 90.6 درصد بود پس بنابراین بخش بزرگی از تورم عمومی به بخش مسکن برمیگردد که آن هم متاسفانه به خاطر رهاشدگی و بیقانونی مفرط در این بخش بوده است. او تصریح کرد: از سوی دیگر به دلیل اینکه جوانان ما قادر به تامین نیازهای اولیه خودشان هم نیستند نخبگان کشور زمانی که در دستگاههای مختلف استخدام میشوند زمانی که میخواهند حقوقشان را دریافت کنند باز هم این میزان از دستمزها کفاف هزینههای درمان، مسکن و خوراک و پوشاک آنها را نمیدهد که معمولا مهاجرت را انتخاب میکنند.