گروههاي شيعه عراقي به دنبال راي مجلس براي اخراج نيروهاي امريكايي
عراق، يكي از ايالتهاي
امريكا نيست
ميثم سليماني
دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا پس از دو سال حضور در كاخ سفيد بالاخره به يك منطقه بحراني در خاورميانه كه سربازان امريكايي در آن حضور دارند، سفر كرد تا اولين ديدار خود با سربازان امريكايي را در عراق انجام دهد. سفري كه خود آن را سورپرايزي براي سربازان امريكايي در روز كريسمس دانست. سفر او به حدي مخفيانه و بدون هماهنگي صورت گرفته بود كه وي شبانه وارد عراق شد و شبانه نيز بدون اينكه با هيچ يك از مقامهاي عراقي ديدار كند اين كشور را ترك كرد؛ اتفاقي كه با واكنش شديد قانونگذاران و سياستمداران عراقي روبهرو شد. روز پنجشنبه و پس از انتشار سفر مخفيانه ترامپ به عراق، قانونگذاران عراقي خواستار خروج نيروهاي امريكايي از كشور شده و تاكيد كردند كه ترامپ با سفر خود عملا حاكميت ملي عراق را نقض كرده است.
به گزارش رسانههاي امريكايي، ترامپ به همراه همسر خود چهارشنبهشب به پايگاه عينالاسد در غرب عراق رفت. اين سفر بدون اطلاع قبلي و تحت تدابير شديد امنيتي صورت گرفت كه البته اين مساله تا حدودي براي مناطق جنگي عادي به نظر ميرسد. به گزارش تايم اين مساله زماني حساسيتبرانگيز شد كه بحث نفوذ نيروهاي خارجي در سياست عراق به ميان آمد. منتقدان ادعا ميكنند كه دونالد ترامپ حاكميت عراق را ناديده گرفته است. اين حساسيت زماني بيشتر شد كه ترامپ تنها 3 ساعت در عراق ماند و بلافاصله اين كشور را بدون اينكه با هيچيك از مقامهاي عراقي ديدار كند، ترك كرد. هنگام سخنراني و بازديد از پايگاه عينالاسد نيز هيچيك از مقامهاي رسمي عراقي در كنار دونالد ترامپ حضور نداشتند. صباح الساعدي يكي از اعضاي برجسته پارلمان عراق به آسوشيتدپرس گفت: ترامپ بايد محدوديتهاي خود را بداند زيرا اشغال عراق ديگر پايان يافته است. ترامپ به نحوي در عراق حضور پيدا كرده كه انگار يكي از ايالتهاي امريكاست.
آنگونه كه عادل عبدالمهدي، نخستوزير عراق بيان كرده اختلاف ديدگاهها در مورد برگزاري جلسه بين دو رهبر باعث لغو ديدار دوجانبه ميان عبدالمهدي و ترامپ شده است. اين سفر ميتواند پيامدهاي ناخواستهاي براي سياستهاي امريكا در عراق داشته باشد. اكنون تمام طيفهاي سياسي در پارلمان عراق خواهان راي مثبت مجلس به خروج نيرهاي امريكايي از كشور هستند. دونالد ترامپ كه به پايگاه نيروهاي امريكايي در 100 كيلومتري غربي بغداد رفته بود، تاكيد كرد كه هيچ برنامهاي براي خارج كردن 5200 نيرويي كه در عراق هستند، ندارد. وي افزود كه پايگاه عين الاسد كماكان ميتواند براي حملات هوايي ايالات متحده در داخل سوريه مورد استفاده قرار گيرد. اين در حالي است كه دونالد ترامپ در تصميمي ناگهاني اعلام كرد كه قصد دارد 2هزار نيروي امريكايي را از سوريه خارج كند و ادامه روند مبارزه با داعش را به ساير كشورهاي منطقه بسپارد. واقعيت آن است سياست خروج امريكا از سوريه با سياست ماندگاري در عراق همخواني چنداني ندارد زيرا بازگشت نيروهاي امريكايي به عراق براي مبارزه با داعش بود و حالا كه داعش شكست خورده، امريكاييها بايد از اين كشور نيز خارج شوند. حاكم الزاملي يكي از اعضاي ارشد جريان صدر عراق در پارلمان گفت: عراق نبايد به مكاني براي تسويه حساب امريكاييها با روسيه و ايران تبديل شود.
در حال حاضر نيروهاي ايالات متحده به عنوان بخشي از ائتلاف عليه تروريستهاي داعش در عراق مستقر هستند. نيروهاي امريكايي در سال 2011 و پس از حمله سال 2003 با دستور باراك اوباما(رييسجمهور پيشين امريكا) از عراق عقبنشيني كردند و در آن زمان پايان جنگ اعلام شد. در سال 2014 با دعوت دولت عراق بار ديگر نيروهاي امريكايي به اين كشور براي مبارزه با داعش بازگشتند.
سال گذشته پس از شكست تروريستهاي داعش در عراق سياستمداران عراقي بهخصوص گروههاي سياسي نزديك به ائتلاف مقتدي صدر روحاني شيعه، مخالف ادامه حضور نيروهاي امريكايي در خاك عراق بودند. افرادي همچون مقتدي صدر از همه نيروهاي خارجي درخواست كردند تا عراق را ترك كنند. آنگونه كه ايرج مسجدي، سفير ايران در بغداد به تازگي اعلام كرده بعد از شكست داعش همه نيروهاي مستشاري ايران از خاك عراق خارج شدند. همزمان هادي العامري، رهبر نيروهاي فتح عراق اعلام كرده كه همه نيروهاي خارجي بايد عراق را ترك كنند.
قيس الخزعلي، فرمانده نيروهاي عصائب اهل الحق كه نيروهاي نزديك به ايران شناخته ميشوند و نقش كليدي در شمال عراق براي مبارزه با داعش ايفا كردند در توييتر خود وعده داد كه پارلمان راي به اخراج نيروهاي امريكايي از عراق خواهد داد. زياد العرار، تحليلگر سياسي عراقي به آسوشيتدپرس گفت: ديدار ترامپ از عراق به نوعي رويكرد احزاب سياسي و گروههايي كه مخالف ادامه حضور امريكاييها در عراق هستند را تقويت كرد.
با اين وجود برخي نگران خروج نيروهاي نظامي از عراق هستند زيرا دو طرف در جنگ با داعش اطلاعات قابل توجهي به دست آوردند و همكاري قابل گستردهاي با يكديگر داشتند. حمزه مصطفي، تحليلگر عراقي ميگويد خروج شتابزده و نيروهاي ايالات از عراق ميتواند نگرانكننده باشد و بحث مبارزه با تروريستها را در معرض خطر قرار دهد. روابط ميان ايالات متحده و عراق تنها مربوط به روابط نظامي گسترده نيست. شركتهاي ايالات متحده داراي منافع قابل توجهي در صنعت پتروشيمي عراق هستند. از سويي ديگر سياستمداران سني عراق موضعي محافظهكارانهتر از سياستمداران شيعه گرفتند و سعي كردند نسبت به عدم ديدار ترامپ و نخستوزير عراق موضع تندي اتخاذ نكنند. با اين وجود ساراسندرز اعلام كرد كه دونالد ترامپ از نخستوزيري عراق دعوت كرده تا به كاخ سفيد سفر كند تا شايد تا حدودي از فشار عدم ديدار ترامپ و عبدالمهدي كاسته شود.
ترس ترامپ از خاورميانه
نوع سفر ترامپ به عراق نشان ميدهد كه او تا چه حد از حضور در منطقهاي مانند عراق هراس دارد. او پس از سفر به عراق در توييتر خود نوشت: 7 تريليون دلار در خاورميانه هزينه كرديم اما متاسفانه ناچار هستم كاملا مخفيانه به آنجا سفر كنم. گفته ميشود كه ترامپ به صورت شبانه و با هواپيماي چراغ خاموش عراق را ترك كرده و پيش از آن دو بار بنا بوده به عراق سفر كند كه به دليل درز خبر، آن سفرها لغو شده است. ترامپ البته تاكيد كرده است كه در سفر خود به عراق نگران بوده اما نه نگران خود بلكه نگران نهاد رياستجمهوري همچنين نگران ملانيا، همسرش. با نگاهي به سفر دو رييسجمهور پيشين امريكا به اين مناطق ميتوان دريافت كه ترامپ به شدت از حضور در عراق نگران بوده است. در آوريل سال 2009باراك اوباما تنها 3 ماه پس از حضور در مسند رياستجمهوري به عراق سفر كرد و از پرسنل نظامي ايالات متحده در عراق بازديد انجام داد. اين نخستين بازديد وي به عنوان فرمانده كل قواي امريكا بود. همچنين اوباما در ماه جولاي 2008 و در طول مبارزات انتخاباتي و در دورهاي كه سناتور بود نيز به عراق سفر كرد.
اين سفرها رويكردهاي متفاوتي از دو رييسجمهور را به نمايش گذاشت. دونالد ترامپ نيمي از دوره رياستجمهوري خود را سپري كرده اما اين اولين بار بود به يك منطقه حساس كه نيروهاي امريكايي در آن حضور دارد، سفر كرد. باراك اوباما در دومين سال حضور خود در كاخ سفيد نيز به افغانستان سفر و با نيروهاي امريكايي در اين كشور ديدار كرد. حتي جورج بوش نيز يك سال پس از حمله به عراق در اين كشور حضور پيدا كرد و با سربازان امريكايي ديدار داشت. دونالد ترامپ در حالي پس از دو سال سفري 3 ساعته به عراق انجام داده كه تمام پروتكلهاي ديپلماتيك و حتي پروتكلهاي سياسي داخلي امريكا را نيز زير پا گذاشته است. او در جريان اين سفر كلاه انتخاباتي خود را براي 2020 امضا كرد و به سربازان داد و در مورد دعواي خود با كنگره در ميان سربازاني صحبت كرد كه نبايد درگير اين نوع مسائل شوند. به نظر ميرسد، دونالد ترامپ بيش از آنكه به دنبال سوپرايز سربازان امريكايي بوده باشد به دنبال اقدامي براي انحراف افكار عمومي امريكا از مشكلات داخلي بوده است.