مطالبات بحق مردم از بودجه
محمد كاظمي
بودجه سال 98 در شرايط خاصي بسته مي‌شود و در شرايط سختي به اجرا گذاشته خواهد شد. اين لايحه بايد با حداكثر توان تخصصي كشور و با بيشترين احساس مسووليت نسبت به اكثريت جامعه خصوصا اقشار محروم و متوسط تدوين شود. هرچند دولت در اين زمينه همه مساعي خود را به‌كار بسته است و بايد از همه كارشناسان و مديران مربوطه تشكر كرد ولي اين معنا نبايد سبب شود كه نمايندگان مجلس وظيفه خود در غنا بخشي به بودجه را انجام ندهند. در واقع مجلسيان هم وظيفه حساسي نسبت به بودجه دارند و بايد ضمن حفظ چارچوب‌ها و جهت‌گيري‌هاي اصلي لايحه ارسالي دولت توجه به مصالح و منافع كشور و مردم را افزون كنند. نمايندگان ملت از آنجا كه با مشكلات و معضلات روزمره مردم در ارتباط مستمر هستند مي‌توانند در تشخيص اولويت‌ها بهتر عمل كنند و ضرورت‌ها را در صدر بنشانند. مسلما بودجه‌اي كه منسجم نباشد و هر سويش به جانبي متمايل شود نه تنها راهگشا و نظم آفرين نخواهد بود كه مشكل‌ساز و مسدود‌كننده مي‌شود؛ لذا بررسي لايحه تقديمي دولت به ويژه در شرايط كنوني بسيار پيچيده و مستلزم مطالعه دقيق و تعهد همه‌جانبه است. هرچند با تحريم‌هاي جديد و ظالمانه امريكا منابع و درآمدهاي دولت از محدوديت‌هاي تازه‌اي رنج مي‌برد ولي بايد توجه داشت كه تعهدات گوناگون حاكميت نسبت به اقشار مختلف جامعه چيزي نيست كه مكررا به تاخير افتد. اگر ما در برابر توضيح خواستن گروه‌هاي مختلف اجتماعي بحث تحريم‌ها و كمبود منابع را پيش بكشيم آنان حق دارند از تخصيص بودجه‌هاي غيرضرور يا بودجه‌هاي مبهم سوال كنند و خواستار شفافيت درآمدها و هزينه‌ها باشند. مطالبات بازنشستگان كه سال‌ها به تاخير افتاده است، طلب‌هاي فرهنگيان خصوصا حقوق معلمان حق‌التدريس، تعويق حقوق كارگران در بخش‌هاي مختلف، مطالبات انباشته شده پيمانكاران و طرح رتبه‌بندي معلمان كه...
وزير محترم آموزش و پرورش قول اجرا كردن آن در سال 98 را داده‌اند از جمله مسائل مالي بسيار مهمي هستند كه در هر صورت و به طريقي بايد در بودجه سال آينده ديده شوند و غفلت از آنها ممكن است با تبعات اجتماعي گسترده‌اي همراه شود. درست همين‌جا يعني در برابر خيل انتظارات بحق اقشار مختلف مردم و محدوديت در آمدهاي كشور است كه بودجه‌نويسي سال 98 از حالت عادي خارج شده و بايد با يك نگاه كاملا مسوولانه و دقيق و بي‌تكلف به آن نگريسته شود. اگر دولت در برابر فشارهاي مختلف مجبور به برخي ملاحظات است و همان‌گونه كه معاون اول محترم رييس‌جمهور دردمندانه تعبير گوشت قرباني را نسبت بودجه به‌كار برده است، همكاران محترم در مجلس مي‌توانند جسورانه‌تر وارد عمل شوند و براي تامين منافع اكثريت مردم همه رودربايستي‌ها را كنار بگذارند و از اين طريق خدمتي ماندگار به جامعه داشته باشند. متاسفانه ميزان وابستگي و دلبستگي! دستگاه‌هاي مختلف به بودجه عمومي كشور بسيار گسترده و خسارت‌بار است. به جز نهادهاي مستقل! و غيردولتي كه ميلياردها تومان از بودجه را جذب مي‌كنند و همچنان طالب بودجه بيشتر هستند، دستگاه‌هاي عظيمي هم وجود دارند كه با امكان درآمدزايي‌هاي بالا همچنان بار مالي بزرگي بر بيت‌المال هستند و ظاهرا هيچ كوششي در جهت كم كردن ثقل خود نمي‌كنند. صدا و سيما يكي از سازمان‌هاي عظيمي است كه مي‌توانست با جذب مخاطبان ميليوني به درآمدزايي بپردازد و حتي تا خودكفايي هم پيش برود ولي با سياست‌هاي يك سويه و سنتي و كليشه‌اي و همچنين با مديريت ناكارآمد و غيرچابك خود شاهد ريزش مخاطبان و در نتيجه محروم شدن از درآمدهاي گسترده و مستقل است. اگر دولت به هزار اشاره و زير فشار شديد انتظارات بحق مردم و محدوديت‌هاي مالي خواستار واقعي شدن دخل و خرج كشور است و ريخت و پاش‌هاي گسترده نفسش را به شماره انداخته است مجلس مي‌تواند در اين زمينه شجاعانه كمك كند و نه تنها باري بر بودجه دولت اضافه نكند كه از بارهاي غيرضرور و بدون توجيه اقتصادي بكاهد. اگر پيش از اين خصوصا هنگام اوجگيري قيمت نفت ثروت كشور صرف پول‌پاشي‌هاي گسترده نمي‌شد و هزينه تراشي‌ها براي بودجه عمومي به يك سنت تبديل نمي‌شد هم‌اكنون در برابر تحريم‌ها گزندي متوجه معيشت مردم نمي‌گرديد و چه بسا با علم به بي‌اثر بودن تحريم‌ها حتي امريكا خود را درگير اين ظلم رسوا نمي‌كرد. اكنون زمان بودجه‌ريزي «عدالت‌گرا» و «علي‌وار» است.