مترجم و ويراستاري با ذوق
فتحالله مجتبايي
مجدالدين كيواني از آن دسته مترجماني است كه سالهاست در زمينه زبان و ادبيات فارسي دست به ترجمه و ويراستاري آثار زيادي زده است. او با قلمي شيوا و روان تلاش كرده كه نگاه و نظر پژوهشگران و محققان خارجي به انديشه و تمدن و ادب ايران زمين را به فارسي منتقل كند. در اين زمينه آثار بسياري از ايرانشناسان را در زمينه تصوف، انديشه و ادب به فارسي برگردانده كه امروز در عرصه تحقيق و تاليف مورد رجوع پژوهشگران داخلي است. در واقع كيواني شخصيتي چند بُعدي است كه علاوه بر ترجمه، ويراستار زبردستي است و آثار بسياري را مورد ويراستاري قرار داده است. متاسفانه امروز ويراستاري آنطور كه بايد و شايد در عرصه ادبيات و فرهنگ ما مورد توجه قرار نميگيرد و كمتر ناشر و نويسندهاي درصدد است كه كتابي را كه چاپ ميكند، به ويراستار بسپارد تا ويراسته شود و مخاطب با طيب خاطر بيشتري به خواندن آن مبادرت كند، اما تسلط كيواني به ويراستاري و ترجمه باعث شده متوني كه او به فارسي برگردانده است، در نزد مخاطب مورد رضايت بيشتري قرار بگيرد. او به دليل تسلطي كه به زبان كهن فارسي دارد و همچنين بهرهمندي از تخصص در ويراستاري آثارش براي محققان، پژوهشگران و خوانندگان گويا و بليغ است و مانند ترجمههاي بازاري مخاطب را آشفته و سردرگم نميكند.
علاوه بر آن كيواني با علاقه به فرهنگ ايران زمين سعي كرده با آثارش به نوعي فرهنگ كشورش را به آن سوي ايران زمين بشناساند و برخي آثار مهمزبان فارسي را به انگليسي برگرداند تا مخاطبان بيشتري نسبت به ميراث سرزمينياش آگاهي يابند. در اين ميان شايد ذوق ادبي و استعداد سرودن شعر در كيواني نيز باعث شده كه كلامش در ترجمهها منسجم و پرمغز باشد و با پشتوانه غني كه مترجم دارد، مخاطب را به خواندن يك اثر بيشتر تشويق كند. در واقع وقتي كلام مترجم ساده و بسيط باشد، مخاطب با هر درجه از فهم ميتواند به راحتي با موضوع كتاب ارتباط برقرار كند و به نوعي با اين رويكرد انتقال فرهنگ به درستي انجام شود. بنابراين آنچه برشمردم همگي در كنار هم باعث شده كه محقق، پژوهشگر، ويراستار و مترجمي توانمند در يك فرد گرد آيد و او با اين تواناييها در كارنامه خود آثاري را ثبت كند كه كمتر كسي ميتواند مانند آن را بيافريند. در واقع امروز جامعه با كمبود مترجمان زبردست و مسلط به زبان فارسي مواجه است و نشر ما سرشار از آثاري است كه مخاطب را از خواندن كتاب دلزده كرده است.