عليرضا كيانپور
دست‌كم 110 نماينده فعلي مجلس ردصلاحيت شدند. اين خبري است به نقل از 2 نماينده مجلس -يك اصلاح‌طلب و يك اصولگرا- در گفت‌وگوهاي جداگانه با خبرنگار «اعتماد» كه به تاييد دست‌كم 4 نفر از ديگر نمايندگان اصلاح‌طلب و اصولگراي پارلمان رسيده است. محمدعلي پورمختار، نماينده اصولگراي بهار و كبودرآهنگ يكي از دو نماينده‌اي است كه از آمار حدودا 112 تا 120 نفر از نمايندگان فعلي كه از سوي شوراي نگهبان ردصلاحيت شدهاند، به «اعتماد» خبر داده و جالب آنكه در حالي در اين گفت‌وگو از تاييد صلاحيت خود سخن مي‌گويد كه بنابر اعلام تعدادي از ديگر نمايندگان و همچنين چند منبع خبري ديگر، پورمختار هم يكي از همين حدود 110 نماينده ردصلاحيت شده در مجلس فعلي است. هر چند هنوز فرصت اعتراض به اين نتايج موجود است و بنابر اطلاعيه شوراي نگهبان، نتايج نهايي و قطعي روز 22 بهمن منتشر خواهد شد.
اين 12 تهراني خوش‌شناس
در اين ميان اما طيبه سياوشي و بهروز بنيادي كه ظاهرا اولي جزو ردصلاحيت‌شدگان است و دومي در گفت‌وگوي خود با «اعتماد»، حاضر به رد يا تاييد اخبار مربوط به رد يا تاييد صلاحيت خود نشده است، هر دو از تاييد صلاحيت تنها 12 نفر از نمايندگان فعلي تهران خبر داده‌اند. اين دو نماينده مجلس از پيگيري‌هاي محمدرضا عارف، رييس فراكسيون اميد به منظور كسب اطلاع درباره تعداد رد يا تاييد صلاحيت‌شدگان درون پارلمان خبر دادند در اظهارنظرهاي جداگانه به «اعتماد» گفته‌اند كه عارف تعداد قطعي تاييدصلاحيتشدگان در ميان 23 نماينده تهران كه اقدام به كانديداتوري مجدد كرده بودند را همان 12 نفر عنوان كرده است. حال آنكه در بازه زماني 48 تا 72 ساعت پيش از اتمام مهلت اعلام نتايج ازسوي شوراي نگهبان اين تعداد تنها 10 نفر عنوان شده بود.
در اين ميان البته هنوز مشخص نيست آن دو نماينده تهراني كه احتمالا در ساعات پاياني موفق به كسب تاييديه براي حضور در انتخابات شدهاند، چه كساني هستند اما آنچه مسلم است از جمع تهراني‌هاي پارلمان، ظاهرا اين 12 نماينده تاييدصلاحيت شدهاند: «مصطفي كواكبيان، سهيلا جلودارزاده، احمد مازني، پروانه مافي، سيدفريد موسوي، فريده اولادقباد، ابوالفضل سروش، عليرضا رحيمي، عليرضا محجوب، داود محمدي، محمدرضا نجفي و محسن عليجاني.»
مجلس و نصابي كه روي هواست
با اين حال وقتي از يك جمع حدودا 290 نفره از نمايندگان فعلي مجلس، بيش از 110 نفرشان ردصلاحيت مي‌شوند، قاعدتا اينكه چه كساني تاييدصلاحيت شدهاند، در درجه اهميت نخست قرار نمي‌گيرد و مهم اين خواهد بود كه چه كساني ردصلاحيت شدهاند. چنانكه بعضي ناظران از اين نوشتند كه بنابر قانون آيين‌نامه داخلي مجلس با فرض اينكه 110 نماينده ردصلاحيت شده در نشست بعدي پارلمان حاضر نشوند، مجلس فعلي نيز فاقد وجاهت قانوني خواهد بود و به موجب آيين‌نامه قادر به تشكيل جلسه رسمي و تصويب مصوبات نيست. البته سخنگوي شوراي نگهبان به‌دفعات درباره ابهام قانوني در رابطه با ادامه فعاليت نمايندگان ردصلاحيت‌شده در چند ماه پاياني كار مجلس فعلي توضيح داده اما واقعيت آن است كه بهرغم اين توضيحات قانوني و تاكيد بر اينكه ردصلاحيت كانديداها صرفا مربوط به زماني است كه دوره خدمت فعلي به پايان رسيده و اين افراد تنها از حضور مجدد در انتخابات منع مي‌شوند. از آنجا كه اين رويكرد و توضيح فاقد منطقي دقيق است، پاسخگوي ابهام اصلي در اين رابطه نيست.
دست‌راستي‌هاي مردودي
آنچه بيرون از اين دايره ابهام، قابل بحث و استناد است اما شايد همان تعداد قابل توجه ردصلاحيت‌شدگان از ميان نمايندگان فعلي پارلمان باشد. نمايندگاني كه اگرچه عمدتا اصلاح‌طلبند اما در ميان‌شان هستند چهره‌هاي شاخص جريان اصولگرا كه همچون اصلاح‌طلبان از حضور مجدد در انتخابات مجلس منع شدهاند. به‌جز پورمختار نماينده اصولگراي استان همدان، احمد خجسته، يكي از دو نماينده اصولگراي مركز اين استان نيز به سرنوشتي مشابه دچار شده و ظاهرا از ميان دو نماينده همدان، تنها حميدرضا حاجي‌بابايي، رييس فراكسيون نمايندگان ولايي و مهم‌ترين كانديداي اصولگرايان مجلس دهم در رقابت براي تصاحب كرسي رياست اين دوره تاييد صلاحيت شده است. نماينده‌اي كه روزگاري در قامت وزير آموزش و پرورش، ازجمله اعضاي دولت محمود احمدي‌نژاد بود اما در همين انتخابات رياست‌جمهوري اخير اعلام كانديداتوري كرد و ردصلاحيت شد.
به جز اين چند نماينده اصولگرا اما شايد يكي ديگر از چهره‌هاي شاخص ردصلاحيت شده جناح راست، نادر قاضي‌پور باشد. نماينده‌اي با حواشي بسيار و سبك و روشي متفاوت در انجام وظايف نمايندگي كه در انتخابات پيش نيز در آستانه ردصلاحيت قرار گرفت اما درنهايت مجوز شركت در انتخابات را دريافت كرد و به عنوان نفر نخست از حوزه انتخابيه اروميه راهي «بهارستان» شد.
به جز اين چند نفر شايد سيدحسين نقوي حسيني، محسن كوهكن، عزيز اكبريان و محمدجواد كوليوند مهم‌ترين اصولگرايان مجلس دهم باشند كه از حضور در انتخابات مجلس يازدهم بازمانده‌اند. نقوي‌حسيني كه به عنوان سخنگوي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي و البته سخنگوي فراكسيون نمايندگان ولايي، نقشي كليدي در جريان‌سازي‌هاي اين طيف در پارلمان دارد، محسن كوهكن كه خود را همواره در حد و اندازه رياست مجلس معرفي كرده و در كمپين‌هاي انتخاباتي‌اش به دفعات ازجمله در آستانه انتخابات مجلس دهم به هوادارانش گفته كه تنها هدفش از حضور در مجلس كنار زدن لاريجاني از كرسي رياست بوده و البته عزيز اكبريان و محمدجواد كوليوند، روساي دو كميسيون مهم مجلس و نمايندگان اصولگراي كرج كه اگر چه در 4 سال مجلس دهم و پيش از آن، در مجلس نهم، رياست كميسيون‌هاي «صنايع و معادن» و «شوراها و امور داخلي كشور» را برعهده داشته و دارند، احتمالا ديگر موفق به حضور در پارلمان نخواهند شد؛ چه رسد به آنكه در راس دو كميسيون كليدي پارلمان بايستند.
حسين مقصودي، علي گلمرادي، عبدالله كعبي، مجيد ناصري‌نژاد، شهاب نادري، عباسعلي پوروافراني، عامر كعبي، سلام اميني، مسعود گودرزي، اقبال محمديان، عين‌الله شريف‌پور، غلامرضا شرفي و علي وقف‌چي ديگر چهره‌هاي اصولگرايي هستند كه نام‌شان در فهرست بيش از 110 نماينده ردصلاحيت شده قرار مي‌گيرد و البته آنها نيز همچون اكبريان، كوليوند، كوهكن، نقوي‌حسيني، پورمختار، خجسته و ديگر ردصلاحيت‌شدگان، همچنان فرصت دارند با اعتراض به نتايج اوليه شانس خود براي حضور مجدد در انتخابات پيش رو را بيازمايند.
يك ابتكار اصلاح‌طلبانه؛ متشكريم!
از ديگر سو اما دست‌كم بعضي اصلاح‌طلبان ردصلاحيت‌شده گفته‌اند بنا ندارند با طرح شكايت و اعلام اعتراض، از اين شانس دوباره بهره ببرند. محمدعلي وكيلي، نماينده اصلاح‌طلب مردم تهران روز گذشته در حاشيه صحبت در اين رابطه از چنين پيشنهادي سخن گفت و در حالي كه با عبدالكريم حسين‌زاده، رضا كريمي، جليل رحيمي‌جهان‌آبادي و عبدالرضا هاشم‌زايي ديگر نمايندگان اصلاح‌طلب پارلمان در اين رابطه مشورت مي‌كرد، به خبرنگار «اعتماد» گفت كه مي‌خواهند با الياس حضرتي نيز در اين رابطه صحبت كنند و در صورتي كه به اجماع رسيدند، در نامه‌اي خطاب به شوراي نگهبان، ضمن تشكر از اقدامات انجام شده، اعلام كنند كه شكايتي ندارند. نامه‌اي كه البته تا زمان نگارش اين گزارش، همچنان بلاتكليف است. هرچند وكيلي و ديگر نمايندگان در جريان گفت‌وگوهاي ديروز خود در پارلمان نيز تاكيد داشتند كه باتوجه به عدم ابلاغ اخبار قطعي درباره رد يا تاييدصلاحيت نمايندگان، ترجيح مي‌دهند كمي بيشتر دندان روي جگر بگذارند و پس از اعلام رسمي اقدام كنند.
آقاي مستقل شكايت نمي‌كند
همزمان اما غلامعلي جعفرزاده ايمن‌آبادي، نماينده ميانه‌روي مردم رشت و كسي كه پس از انصراف كاظم جلالي از نمايندگي مردم تهران جهت پذيرش مسووليت سفارت تهران در مسكو به رياست اين فراكسيون رسيده است، به «اعتماد» گفته كه قصد طرح شكايت و اعلام اعتراض ندارد. او مي‌گويد: «نمايندگاني مثل مطهري و صادقي كمي متفاوت بودند و حرف مردم را مي‌زدند، همه ردصلاحيت شدهاند.» جعفرزاده ايمن‌آبادي كه بهرغم رياست بر فراكسيون مستقلين ولايي و عدم عضويت در فراكسيون اميد، ازجمله همراه‌ترين نمايندگان غيراصلاح‌طلب با اصلاح‌طلبان بوده و هست و همچون نمايندگاني كه از آنها نام برده، زباني صريح و روحيه‌اي منتقد دارد، ادامه داده است: «دوره قبل هم ابتدا ردصلاحيتم كردند و بعد تاييد شدم. اما اين بار بنا ندارم شكايت كنم. آقايان هر كار دوست دارند، انجام بدهند.»
اين گروه زنانه
مجلس دهم بيش از هر مجلسي تا پيش از اين، به زنانش مي‌باليد. زناني كه اين دوره بيش از تمامي ادوار پيش موفق به تصاحب كرسي‌هاي سبز «بهارستان» شده و به داوري بسياري ناظران، عملكردي نسبتا قابل قبول داشتند. در ميان آنها، پروانه سلحشوري كه رياست فراكسيون زنان در 2 سال نخست مجلس دهم را برعهده داشت، اساسا حاضر به نام‌نويسي مجدد نشد و پيشاپيش از حضور در انتخابات و مجلس بعد انصراف داد. اما در ميان ديگر همراهان او در مجلس، چند نفري هم ردصلاحيت شدهاند. طيبه سياوشي شاه‌عنايتي، فاطمه سعيدي، دو نماينده مردم تهران و معصومه آقاپور نماينده شبستر و البته سيده‌حميده زرآبادي، نماينده مردم قزوين شايد شاخص‌ترين نمايندگان زن ردصلاحيت شده در مجلس باشند.
چهره‌هاي حزبي اصلاح‌طلب در كما
با اين حال فهرست ردصلاحيت‌شدگان تنها به همين بيش از 110 نماينده فعلي محدود نبود و بسياري از فعالان و كنشگران سياسي كه پيش‌تر با نام‌نويسي در انتخابات مجلس يازدهم، از آمادگي خود براي ايفاي اين نقش حساس و كليدي خبر داده بودند نيز ردصلاحيت شدهاند. چنانكه حزب اتحاد ملت ازجمله مهم‌ترين احزاب اصلاح‌طلب كه پيش از اين از ردصلاحيت علي شكوري‌راد و آذر منصوري، دبيركل و قائم‌مقام دبيركل خود از سوي هيات اجرايي خبر داده بود، روز گذشته از تاييد صلاحيت تنها يكي از اعضاي خود در انتخابات پيش رو از سوي هيات نظارت شوراي نگهبان خبر داده است. اين تشكل اصلاح‌طلب در كانال تلگرامي خود موسوم به «امتداد» در اين رابطه نوشته كه تنها كسي كه ازجمله اعضاي اتحاد تاييدصلاحيت شدهاند، سيدفريد موسوي، نماينده فعلي تهران است و به جز او، تمامي اعضاي اين تشكيلات اصلاح‌طلب، ردصلاحيت شدهاند. همزمان با توجه به ردصلاحيت الياس حضرتي، قائم‌مقام دبيركل حزب اعتمادملي به نظر مي‌رسد اوضاع اصلاح‌طلبان در مجموع خوب نبوده و اين وضعيت تنها به اتحادي‌ها محدود نيست.
حجت‌الاسلام مجيد انصاري، عضو اصلاح‌طلب مجمع تشخيص مصلحت نظام، مسعود پزشكيان، نماينده اصلاح‌طلب تبريز و نايب‌رييس نخست مجلس دهم، الهام امين‌زاده، معاون حقوقي پيشين رياست‌جمهوري شايد مهم‌ترين چهره‌هاي اصلاح‌طلبي باشند كه همچنان در اين رقابت انتخاباتي باقي مانده‌اند.
دست‌راستي‌هاي مورد وثوق
در اين ميان اما اگرچه گفتيم ردصلاحيت نمايندگان و كنشگران سياسي، بيش از تاييدصلاحيتشدگان مورد توجه قرار گرفت اما تاييد صلاحيت چند نفر از چهره‌هاي عمدتا اصولگرا نيز بدون واكنش باقي نماند. چهره‌هايي كه شايد در صدرشان محمدباقر قاليباف، شهردار اسبق پايتخت و كانديداي اصولگراي چند دوره انتخابات رياست‌جمهوري ايستاده باشد و پس از او چهره‌هايي جنجالي همچون حميد رسايي، الياس نادران و عليرضا زاكاني. سياسيوني كه تاييد صلاحيت‌شان به دليل آنكه بعضا به خاطر پرونده‌هاي قضايي كه در گذشته از آن صحبت شده بود با واكنش توام با شگفتي افكار عمومي مواجه شد و در اين ميان تاييد صلاحيت قاليباف بيش از ديگران محل شگفتي بود. چرا كه پرونده معاون او در دوران تصدي شهرداري پايتخت همچنان ازجمله مهم‌ترين پرونده‌هاي قضايي مفتوح در دستگاه قضايي است.
آنچه علاوه بر اين توضيحات در ادامه مي‌خوانيد، جدولي است از اسامي تعدادي از نمايندگان فعلي و ديگر كانديداهاي شاخص انتخابات پيش‌روي مجلس كه اسامي‌شان به عنوان كانديداهاي ردصلاحيت شده در رسانه‌ها آمده است.
سخنگوي شوراي نگهبان:
فرمانداران موظفند نظر هيات نظارت را به داوطلبان اعلام كنند
عباسعلي كدخدايي، سخنگوي شوراي نگهبان در توييتر نوشت كه فرمانداران موظف هستند نظر هيات نظارت را به داوطلبان اعلام كنند. به گزارش اعتمادآنلاين، در اين پيام توييتري سخنگوي شوراي نگبهان آمده است: «بر اساس تبصره 2 ماده 52 قانون انتخابات، فرمانداران يا بخشداران موظفند نظر هيات مركزي نظارت مبني بر تاييد يا ردصلاحيت داوطلبان را كه از هيات نظارت استان دريافت كرده‌اند به نامبردگان ابلاغ تا در صورت اعتراض به ردصلاحيت خود كتبا به شوراي نگهبان شكايت كنند.»
همچنين كدخدايي، سخنگوي شوراي نگهبان در گزارشي كه از بخش خبري ساعت 14 شبكه يك سيما پخش شد درباره روند بررسي صلاحيت داوطلبان انتخابات مجلس شوراي اسلامي در هيات مركزي انتخابات گفت. او توضيح داد: «كارشناسان ما بررسي‌هاي اوليه پرونده‌ها را انجام دادند و قبل از ورود به هيات مركزي، باز مجددا حقوقدانان ما آن را بررسي مي‌كنند و اگر مورد تاييد كارشناسان بود، پرونده در هيات مركزي مطرح مي‌شود.»
كدخدايي گفت: «فهرستي كه از پرونده‌ها بررسي كرديم، بحث سوءاستفاده از موقعيت شغلي است. به دليل سمتي كه دارند در جاهاي مختلف ممكن است سوءاستفاده كرده باشند. كلاهبرداري و جعل اسناد را در تخلفاتي كه به ما رسيده است، داريم. در حوزه ارتشا و تضييع حقوق بيت‌المال، تحصيل مال نامشروع را داشتيم و سوابق محكوميت هم در حوزه‌هاي مختلف داريم. در حوزه امنيتي هم داريم ولي خوشبختانه در حوزه‌هاي امنيتي تعداد پرونده‌ها كم است و سختگيري هم مي‌شود. گاهي اوقات درباره پرونده، كارشناس را از دو مرجع دعوت مي‌كنيم تا جزييات را بدهند و بيشتر اوقات مستندات را درخواست مي‌كنيم كه بايد ارسال كنند و تا اطمينان حاصل نكنيم كه اتهام متوجه فرد ثبت‌نام كننده نيست، اظهارنظر نمي‌كنيم.»
او درباره اينكه آيا نماينده شاخص هم بوده كه در بررسي‌ها رد صلاحيت شده باشد و علت آن چيست؟ گفت: «بعد از اعلام نتايج، هم خود فرد و افرادي كه نمايندگان را مي‌شناسند آن را مي‌دانند. عمدتا دلايل اقتصادي و سوءاستفاده از موقعيت‌شان و دخالت در اموري است كه مربوط به آنها نيست.»