سعید شریعتی:تحریم ها کارد را به استخوان مردم رسانده است
منصور حقیقت پور: تندروها در سایه تحریم ، زد و بندهای اقتصادی بسیاری داشته اند
محمد تفی فاضل میبدی: کاسبان تحریم در مسیر مذاکره و توافق با آمریکا مانع تراشی می کنند
مهدي بيك‌اوغلي
در روزهايي كه مسعود پزشكيان و ياران نزديك او در دولت چهاردهم همه تمركز خود را بر رفع يا كاهش دامنه تحريم‌هاي اقتصادي متمركز كرده‌اند، طيف‌هاي تندرو و راديكال همراه با كاسبان تحريم نيز تمام توان، ظرفيت‌ها و امكانات خود را به كار گرفته‌اند تا در مسير مذاكرات ايران با اروپا و امريكا و فرآيند پايان دادن به تحريم‌ها مانع‌تراشي كنند. ديروز همزمان با پخش مصاحبه رييس‌جمهور با شبكه NBC امريكا و اعلام اين واقعيت كه ايران آماده انجام مذاكرات شرافتمندانه با امريكاست؛ برخي طيف‌هاي تندرو نيز نشستي را در دفتر يكي از چهره‌هاي سياسي در بهارستان برنامه‌ريزي كردند تا ظرفيت‌هاي رسانه‌اي و ارتباطي خود را براي مقابله با اين رويكرد دولت هماهنگ كنند. بر اين اساس است كه برخي تحليلگران روزها و هفته‌هاي آتي را هنگامه مهمي در مسير دولت و جامعه مدني ايران از يك سو و صف‌كشي مخالفان دولت و تندروها در طرف ديگر ارزيابي مي‌كنند. معادله‌اي كه در تمام طول دهه‌هاي گذشته حل نشده باقي مانده تا به شكل يك ميراث به دولت چهاردهم رسيد. نوع خاصي ار رويارويي نهايي كه به نظر مي‌رسد، سرانجام بايد از آن گره‌گشايي كرد. به اعتقاد كارشناسان اقتصادي، شرايط اقتصادي و معيشتي كشور و كاهش قدرت خريد و ارزش پول ملي ايرانيان همچنين تكانه‌هاي اجتماعي و سياسي به سطحي رسيده كه تداوم وضع موجود با وجود تحريم‌ها امكان‌پذير نخواهد بود. مانع اصلي دولت در اين مسير اما كاسبان تحريم و طيف‌هاي تندرو هستند كه هر كدام بنا به دليلي در مسير مذاكره و توافق مانع‌تراشي مي‌كنند. «اعتماد» براي آگاهي از كم و كيف ارتباط ميان مذاكره و توافق با امريكا از يك طرف و تلاش تندروها براي جلوگيري از هر نوع توافقي براي رفع تحريم‌ها با 3نفر از فعالان سياسي كشورمان از طيف‌هاي مختلف گفت‌وگو كرده است. سعيد شريعتي، منصور حقيقت‌پور و محمدتقي فاضل‌ميبدي هر كدام از زاويه ديد خود به دو روي سكه توافق نگريسته‌اند. جان مايه كلام هر 3نفر اما ضرورت مذاكره و توافق با امريكا و پايان دادن به تحريم‌هاي اقتصادي است. ضمن اينكه هر كدام از اين چهره‌هاي سياسي ارتباط تندروها و كاسبان تحريم را تنگاتنگ ارزيابي كردند.
سعيد شريعتي: تحريم‌ها كارد را به استخوان مردم رسانده است
سعيد شريعتي، فعال سياسي اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره اعلام آمادگي رييس‌جمهور براي مذاكره با امريكا در گفت‌وگو با شبكه NBC و تلاش‌هاي برخي گروه‌هاي تندروي داخلي براي ايجاد بن‌بست در اين مذاكرات مي‌گويد: «معتقدم امروز همه صاحبان فكر و انديشه و دلسوزان وضعيت عمومي كشور با هر گرايش سياسي و نگرشي كه به روابط بين‌الملل دارند، ترديد ندارند كه تداوم وضع موجود و انزوايي كه ايران هم به واسطه تحريم‌ها و هم حذف از معادلات و مناسبات بين‌المللي به آن گرفتار شده، عملا كارد را به استخوان مردم رسانده است. در واقع تحريم‌ها، همه دستاوردهاي جامعه ايراني و فرآيند توسعه و رشد كشور را به مخاطره افكنده است. لذا ترديدي وجود ندارد كه چنانچه فرد و جرياني واقعا دلسوز كشورمان باشد بايد راه‌حلي عيني، عملي و فوري براي رفع اين معضل دامنه‌گير داشته باشد.»
شريعتي ادامه مي‌دهد: «با لفاظي و شعار و فرياد و عربده‌جويي، كار اين مملكت به سامان نمي‌رسد. اينكه مخالفان راه‌حل‌هاي ارايه شده توسط دولت آقاي پزشكيان، صداي خود را بلند كرده و فحاشي و هتك حرمت مي‌كنند، از سوي جامعه نشانه حقانيت آنها قلمداد نمي‌شود، بلكه به نظر مي‌رسد، قاطبه و اكثريت جامعه به خصوص افرادي كه به پزشكيان راي داده و مسير تعامل، تنش‌زدايي با جهان و حل مسائل فيمابين ايران و جامعه جهاني را مدنظر داشته‌اند، امروز اساسا اين فريادها و عربده‌هاي تندروها كه مقابل برنامه‌ها و ديدگاه‌هاي تيم دكتر پزشكيان سر داده مي‌شود را چيزي جز پيگيري منافع كاسبان تحريم نمي‌بينند. اساسا هيچ انگيزه خداپسندانه و ميهن‌دوستانه‌اي را در بطن اين فريادها نمي‌توان پيدا كرد. لذا آقاي دكتر پزشكيان و تيم سياست خارجي ايشان شامل وزارت‌خانه و شوراي عالي امنيت ملي بايد فارغ و جدا از اين نوع تنش‌زايي، هرزه‌گويي‌ها و عربده‌جويي‌ها در مسير فلاح و صلاح ملت در چارچوب عزت، مصلحت و حكمت گام برداشته و منافع ملي ايراني را پيگيري كنند.»
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب در پايان يادآور مي‌شود: «درباره ارتباط ميان كاسبان تحريم و رفتارهاي راديكال بحث‌هاي زيادي مطرح مي‌شود. در خصوص اين زخم ناسور 40ساله معتقدم موضوع به اندازه‌اي روشن و تنگناهاي كشور به اندازه‌اي اظهر من الشمس است كه بعيد مي‌دانم، جامعه ايراني بپذيرد كسي نادانسته يا ناخواسته عمل كند و حرف زند و چوب لاي چرخ دولت براي رفع تحريم‌ها و بهبود شاخص‌هاي معيشتي بگذارد. جامعه ايراني امروز رشيد است و به خوبي مي‌داند هر صدايي و هر حلقومي در پي كدامين منافع با چه نيت‌ها و انگيزه‌هايي است. روشن است كه هيچ انگيزه خداپسندانه، شرافتمندانه و غيرمنفعت‌جويانه‌اي در مخالفت با مسير حل مسائل ايران و جهان نمي‌تواند وجود داشته باشد.»
منصور حقيقت‌پور: تندروها در سايه تحريم، زد و بندهاي اقتصادي بسياري داشته‌اند
منصور حقيقت‌پور، فعال سياسي اصولگرا چهره ديگري است كه در گفت‌وگو با «اعتماد» در خصوص نسبت ميان تندروها و كاسبان تحريم صحبت كرده و مي‌گويد: «تندروهاي ايراني امروز يك حلقه سياسي ورشكسته محسوب مي‌شوند. آنها همه سنگرهاي قبلي را واگذار كرده و امروز به فكر آن هستند كه به هر آب و آتشي بزنند تا ديده شوند و اعلام موجوديت كنند. اين طيف‌ها به هر ابزار، وسيله و دستاويزي چنگ مي‌زنند تا اظهار وجودي كنند. به همين دليل است كه از آخرين تريبون‌هاي باقيمانده‌شان به جاي اينكه صداي فلاح و رستگاري ملت را سر دهند، فحش و عربده و توهين و هتك حرمت شنيده مي‌شود. البته اين روشي است كه تندروها طي دهه‌هاي مستمر همواره از آن استفاده كرده‌اند.»
اين نماينده ادوار مجلس ادامه مي‌دهد: «ملت امروز روشن و آگاه است و مي‌داند كه كدام طيف و دسته و گروه در رستاي منافع ملي و مصالح عمومي حركت كرده و كدامين طيف‌ها در راستاي منافع فردي و حزبي و منفعت‌هاي اقتصادي كاسبان تحريم عمل مي‌كنند. اما اين مملكت صاحب دارد و صاحبان آن مردم و رهبري هستند. مردم هم در جريان انتخابات نشان داده‌اند كه كدام گفتمان و راهبرد و مسير را مي‌پسندند و از آن حمايت مي‌كنند. هر دولتي كه قصد داشته باشد بر پايه منافع ملي با امريكا مذاكره كند كه از نظر من هيچ ايرادي هم ندارد، بايد مجوز شوراي عالي امنيت ملي و مجوز مقام معظم رهبري را اخذ كند. ساير افراد و گروه‌ها و دستجات در برابر اين مجوز و رهنمود اگر به دولت كمك و مسير را براي تحقق اهداف هموار نمي‌كنند، حداقل مانع‌تراشي و عربده‌جويي و هتاكي نكنند.»
حقيقت‌پور با اشاره به اينكه تندروها در تحريم‌ها و فيلترينگ و ساير محدوديت‌هاي اعمال شده، حتما منافعي دارند، مي‌گويد: «اين افراد و گروه‌ها در سايه تحريم، زد و بندهاي اقتصادي را برنامه‌ريزي كرده و روابط خاصي را ايجاد كرده‌اند. اگر دولت از دل مذاكره و گفت‌وگو با امريكا و اروپا بتواند توافقي ايجاد كرده و تحريم‌ها را رفع كند، كاسبي تندروها از رونق افتاده و مغازه‌هاي‌شان بسته مي‌شود. شخصا احساس مي‌كنم، تندروها در سراشبي سقوط كامل قرار دارند. آنها در گزينش‌هاي اخير قافيه را باخته‌اند و آگاهند كه جايگاهي در بين مردم هم ندارند. فرياد مي‌زنند و مانع مي‌تراشند تا فرصتي براي خود ايجاد كنند. ما معمولا به افراد و گروه‌هايي كه تند مي‌روند يا كند مي‌روند، مشكوك هستيم. امام علي(ع) كه اين روزها در روزهاي ميلاد مبارك ايشان قرار داريم، مي‌فرمايند: «اليمينُ و الشِّمالُ مضلهٌ و الطريقُ الوُسطي هِي الجادهُ...» آن كس كه تند مي‌رود و كند مي‌رود در مسير گمراهي است و راه وسط همان راه اصلي است...»
محمدتقي فاضل‌ميبدي: كاسبان تحريم در مسير مذاكره و توافق با امريكا، مانع‌تراشي مي‌كنند
محمدتقي فاضل‌ميبدي، عضو مجمع محققين و مدرسين حوزه علميه قم و استاد دانشكده مفيد قم از منظر متفاوتي به بحث ورود كرده و تلاش تندروها براي جلوگيري از توافق ايران و امريكا براي رفع تحريم‌ها را مسبوق به سابقه مي‌داند. او در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره صحبت‌هاي رييس‌جمهور در خصوص مذاكره شرافتمندانه با امريكا مي‌گويد: «شخصا معتقدم مذاكره با امريكا بايد انجام شود. اينكه نتيجه اين مذاكرات چه خواهد بود، موضوع ديگري است. اما اصل مذاكره در جهان معقول و مطابق خرد جمعي است. ايران سال‌هاست از عدم مذاكره و توافق، زيان‌ها و خسران‌هاي بسياري ديده كه بدترين آن تحريم‌هاي فراگير اقتصادي عليه ايران بوده است. طبيعي است كه در مقابل مساله مذاكره و رفع تحريم‌ها، عده‌اي كه كاسبان تحريم هستند، مانع‌تراشي مي‌كنند. اين افراد و گروه‌ها تا به امروز هرگز در راستاي منافع ملي حركت نكرده‌اند و جز اينكه در مسير دولت‌هاي رقيب مشكل‌سازي كنند هيچ اقدامي نكرده‌اند. اگر دولت از طيف‌هاي تندرو باشد، هر عمل دولت مستقر را تاييد مي‌كنند و اگر رييس‌جمهور و دولت از گروه‌هاي رقيب باشد، هر عمل او را نامناسب مي‌دانند!»
فاضل‌ميبدي صحبت‌هايش را اين‌طور ادامه مي‌دهد: «آقاي پزشكيان بايد محكم بايستد، وعده‌هايش به مردم را دنبال كند و در برابر تندروها ساكت نماند. شخصا بر اين باورم كه فشار اقتصادي بر مردم زياد شده و راهي جز مذاكره و رفع تحريم‌ها وجود ندارد. اگر رييس‌جمهور و ياران ايشان محكم بايستند، مردم از ايشان حمايت مي‌كنند. چند گروه هستند كه با مذاكره ايران و امريكا مخالفند. نخست تندروهاي امريكايي هستند كه مخالف مذاكره‌اند. در كنار اين طيف صهيونيست‌ها هم نگران توافق و پيشرفت ايران هستند. حيرت‌انگيز اينكه عده‌اي از افراطيون و تندروهاي داخلي هم همان رويكردي را در پيش مي‌گيرند كه تندروهاي امريكايي و صهيونيست‌ها دنبال كرده‌اند. اين طيف همواره چوب لاي چرخ دولت‌هايي گذاشته‌اند كه به دنبال توافق و مذاكره بوده‌اند.»
او مي‌گويد: «در دولت حسن روحاني، ظريف در برجام گام‌هاي خوبي برداشت. مسير به گونه‌اي پيش مي‌رفت كه معادله ايران و امريكا به نفع ملت ايران حل شود، قرار بود توافق شود همان‌طور كه خود برجام هم براي ايران منافع زيادي داشت. اما تندروها ديدند اگر تحريم‌ها رفع شده و مذاكره انجام شود، ديگر حرفي براي گفتن و روضه‌اي براي خواندن ندارند، بنابراين همه تلاش خود را كردند تا برجام به نتيجه مورد نظر نرسد. پشت اين تندروي‌ها كاسبان تحريم با امكانات ملي و رسانه‌اي بسيار وجود دارند. اگر مذاكرات در زمان دولت اصلاحات به درستي صورت مي‌گرفت كه آقاي هاشمي و خاتمي به دنبال آن بودند، امروز وضع ملت ايران، بسيار بهتر از اين بود. شاخص‌هاي اقتصادي مطلوب‌تر، رشد اقتصادي بيشتر و فقر كمتر بود.»
فاضل‌ميبدي يادآور مي‌شود: «اما تندروها اجازه ندادند تا مذاكرات به نتيجه برسد و توافق نهايي شود. مذاكره نكردن خسارت بسياري به ايران وارد كرده است. ما شهداي بسياري براي اين فقدان داديم. ما هم از نظر مالي، تحت فشار قرار گرفتيم و هم از منظر نيروي انساني آسيب‌هاي زيادي را متحمل شديم. بنابراين آقاي پزشكيان محكم بايد راه خود را ادامه داده و مسير خود را دنبال كند و در برابر فشارها بايستد. اگر در برابر تندروها و كاسبان تحريم كوتاه بيايند، زيان بزرگي به خود دولت و ملت ايران وارد مي‌شود.»