مراسم تشييع جانباختگان واژگوني اتوبوس دانش‌آموزي ديروز با حضور مردم داغدار كرمان برگزار شد
مرگ دانش‌آموزان نخبه در اتوبوسي كه نبايد به راه مي‌افتاد
گروه اجتماعي
با گذشت دو روز از فاجعه واژگوني اتوبوس اردوي دانش‌آموزان دبيرستان فرزانگان كرمان، صبح ديروز مراسم تشييع و دفن پريناز بحريني‌پور، صديقه حاج‌عليزاده و عباس شورآبادي؛ سه نفر از جانباختگان اين فاجعه، با حضور وزير و جمعي از مسوولان وزارت آموزش و پرورش و خيل مردم سوگوار در شهر كرمان برگزار شد.
عصر پنجشنبه 18 بهمن، اتوبوسي كه از اردوي دانش‌آموزي بازديد كلوت‌هاي شهداد به سمت كرمان بازمي‌گشت در مسير سيرچ به كرمان دچار نقص فني ترمز شد و در جريان اين حادثه 35 نفر از سرنشينان اتوبوس مصدوم شده و 6 نفر جان باختند. مريم نخعي، پريناز بحريني‌پور، آتنا مولايي و دينا خجندي، دانش‌آموزان و صديقه حاج‌عليزاده و عباس شورآبادي؛ همسر و فرزند هفت ساله سرايدار اين مدرسه و از مسافران اين اتوبوس بودند كه در جريان واژگوني، جان خود را از دست دادند.
به دنبال اين فاجعه تلخ كه تمام هموطنان را متاثر و مردم كرمان را عزادار كرد، رييس‌جمهور و جمعي از اعضاي هيات دولت، با عرض تسليت به خانواده جانباختگان خواستار پيگيري سريع و جدي علت حادثه و شناسايي مسببان و مقصران احتمالي شدند. زهرا بهروزآذر؛ معاون رييس‌جمهور در امور زنان و خانواده ديروز در پيام تسليت خطاب به خانواده‌هاي داغدار و مردم كرمان نوشت: «حادثه غم‌انگيز و جانكاهِ واژگوني اتوبوس حامل دختران دانش‌آموز مدرسه فرزانگان كرمان كه منجر به از دست دادن ۴ تن از دختران عزيز ميهن‌مان، يكي از مربي‌هاي ايشان و فرزند ۹ ساله‌اش و همچنين مصدوميت ۲۷ تن ديگر شده، قلب‌هاي هموطنان را به درد آورده است. به والدين محترم، خانواده‌هاي داغدار، دوستان، معلمان و خانواده بزرگ آموزش و پرورش ايران تسليت عميق خود را ابراز مي‌دارم و آرامش و تشفي خاطر بازماندگان و شفاي عاجل براي مجروحان را از درگاه پروردگار متعال طلب مي‌كنم.»
مجيد انصاري؛ معاون حقوقي رييس‌جمهور هم با عرض پيام تسليت خطاب به خانواده‌هاي داغدار نوشت: «حادثه بسيار تلخ و دلخراش واژگوني اتوبوس و جان باختن و مجروح شدن جمعي از دانش‌آموزان عزيز كرماني موجب غم و اندوه هموطنان گرامي، خصوصا مردم نجيب و شريف كرمان گرديد. اينجانب با تأسف و تأثر عميق، اين ضايعه بزرگ را به خانواده‌هاي داغدار، فرهنگيان گرانقدر و عموم همشهريان بزرگوار تسليت مي‌گويم و براي درگذشتگان، رحمت و غفران و براي مصدومان، شفاي عاجل و كامل از خداوند مسالت دارم. برخورداري از سيستم حمل و نقل عمومي امن و مطمئن حق شهروندي و انتظار بحقّ مردم عزيز كشورمان از مسوولان امر است. اميد است در اجراي دستورات رييس‌جمهور محترم و برنامه توسعه هفتم، اين مهم تحقق يابد و مسوولان ملي و استاني با برنامه‌ريزي جامع و اعمال نظارت كارآمد و مستمر بر رعايت استانداردهاي دقيق جهت تضمين سلامت سفرها، از تكرار اينگونه فجايع دردناك پيشگيري نمايند.»
در حالي كه به دنبال وقوع اين فاجعه، اعلام شد كه راننده اتوبوس به عنوان مقصر حادثه بازداشت شده و مدير مدرسه نيز تحت تعقيب قضايي قرار گرفته، طبق اعلام پليس و بر اساس گزارش اوليه، اين حادثه قابل پيشگيري بود و اكنون اين 6 عزيز جانباخته در قيد حيات و در كنار خانواده‌شان بودند. ديروز، سردار سيد تيمور حسيني؛ رييس پليس راهور فراجا با اشاره به حادثه دلخراش تصادف اتوبوس دانش‌آموزي كه منجر به جان باختن شش نفر شد، بر عزم جدي پليس براي شناسايي و معرفي مقصران اين حادثه تأكيد كرد و گفت: «تمام ابعاد اين حادثه به صورت كارشناسي در حال بررسي است و تمام افرادي كه با فعل يا ترك فعل در وقوع اين اتفاق سهم داشته‌اند، بدون اغماض به مراجع قضايي معرفي خواهند شد و انتظار داريم با قاطعيت قانوني با اين افراد برخورد شود.»
اين مقام انتظامي با اعلام اينكه نظارت‌ها بر اساس صورت وضعيت اتوبوس‌ها انجام مي‌شود، افزود: «پاسگاه‌هاي پليس راه، صورت وضعيت‌ها را ملاك كنترل خود قرار مي‌دهند. اين اسناد بايد به‌وضوح مشخص كنند كه اتوبوس براي حمل دانش‌آموزان يا دانشجويان به‌كار گرفته شده است. در اين حالت، كارشناسان ما در پاسگاه‌ها مي‌توانند پيش از آغاز سفر، مواردي نظير كارت شناسايي خودرو، معاينه فني، وضعيت لاستيك، ترمز، چراغ‌ها و ديگر مولفه‌هاي ايمني را بررسي كنند. متأسفانه، در اين حادثه، صورت وضعيت مربوط به اردوي دانش‌آموزي تنظيم نشده بود و همين امر موجب شد اين اتوبوس مانند يك وسيله نقليه عمومي معمولي تلقي شود. اتوبوسي كه در اين حادثه استفاده شده، طي دو يا سه سال گذشته صرفا در مسيرهاي كوتاه كمتر از ۷ كيلومتر فعاليت داشته است. انتخاب چنين وسيله نقليه‌اي براي يك سفر طولاني، اقدامي نادرست و ناشي از كوتاهي در رعايت دستورالعمل‌هاي ابلاغي بوده است. اين حادثه تلنگري جدي به همه مسوولان مرتبط است كه بدانند ايمني حمل و نقل عمومي تنها محدود به اردوهاي دانش‌آموزي نيست. بيش از ۷۰ درصد از اتوبوس‌هاي بين شهري ما در سن فرسودگي قرار دارند و اين مساله خطري بزرگ براي تمامي مسافران است. برخي افراد تصور مي‌كنند با تعويض اتاق، مشكلات ايمني خودرو حل مي‌شود. اما اين اقدامي كاملا اشتباه است. وسيله نقليه‌اي كه شاسي و ساختار اصلي آن دچار پوسيدگي است، با اين تغييرات سطحي ايمن نمي‌شود. ما در پليس راهور بزودي فرآيند تعويض اتاق را بازنگري خواهيم كرد و اجازه نخواهيم داد خودروهاي فاقد استانداردهاي ايمني به‌سادگي شماره‌گذاري شوند. بيش از ۹۲ درصد جابه‌جايي‌هاي كشور از طريق جاده‌ها انجام مي‌شود و سهم ساير روش‌ها مانند ريلي، هوايي و دريايي كمتر از ۷ درصد است. اين آمار نشان مي‌دهد كه جاده‌هاي ما محور اصلي حمل‌ونقل هستند و نيازمند توجه فوري به نوسازي ناوگان مسافري و باري هستند. كوتاهي در اين زمينه به معناي به خطر انداختن جان صدها هزار مسافر است. تمام بخش‌هاي مرتبط بايد وظايف قانوني خود را به‌طور كامل انجام دهند. ما نيز در پليس راهور با جديت تمامي تخلفات را رصد مي‌كنيم و با هرگونه كوتاهي كه به خطر افتادن جان مردم منجر شود، برخورد خواهيم كرد. ايمني جاده‌ها اولويت غيرقابل‌چشم‌پوشي ماست و انتظار داريم ساير نهادها نيز به‌طور جدي در اين مسير همراه باشند.»
از صحبت‌هاي رييس پليس راهور اينطور برمي‌آيد كه بي‌توجهي در انتخاب وسيله نقليه براي اين اردوي دانش‌آموزي دليل اصلي وقوع اين فاجعه بوده است. با اين حال ديروز محمدحسين پورثاني؛ معاون فرهنگي و پرورشي وزير آموزش و پرورش كه براي شركت در مراسم تشييع دانش‌آموزان جانباخته و عيادت از دانش‌آموزان مصدوم، به كرمان سفر كرده بود در گفت‌وگويي كه با خبرگزاري ايلنا داشت، به گونه‌اي صحبت كرد كه سهم وزارت آموزش و پرورش در وقوع اين فاجعه را ناديده گرفت آن هم در حالي كه تمام فعاليت‌هاي فوق برنامه و پرورشي و پژوهشي خارج از محيط مدرسه، بايد توسط وزارت آموزش و پرورش تاييد شود و نحوه تردد و اياب و ذهاب دانش‌آموزان هم بخشي از همين تاييديه‌هاست ولي با اين حال پورثاني در جواب ايلنا درباره كنترل نشدن ايمني وسيله نقليه گفت: «در دستورالعمل اردويي به صراحت گفته شده كه بايد با تعاوني‌هاي مورد تأييد حمل و نقل و پايانه‌ها قرارداد بسته شود. الحمدلله اين مدير عزيزمان هم با يكي از تعاوني‌هاي معتبر شهر كرمان قرارداد بسته و هم اتوبوس برگه معاينه فني داشته و هم خود راننده داراي برگه سلامت روان بوده است. تمام اسناد را كه بررسي كرديم، هم از لحاظ راننده و هم از لحاظ اتوبوس مدارك لازم را داشته‌اند. آنچه به آموزش و پرورش و مدير برمي‌گردد اين است كه تا مدير مدرسه اين قرارداد را به عزيزانمان در منطقه نشان ندهد، مجوز اردو صادر نخواهد شد؛ يعني يكي از الزامات اصلي ما براي صدور مجوز اردويي، قراردادي است كه با شركت تعاوني معتبر بسته شود كه اين قرارداد بسته شده و خودرو داراي معاينه فني بوده و راننده داراي برگه سلامت بوده و تمام آنچه لازم بوده را داشته است. بر اساس قراردادي كه بسته شده، شركت تعاوني يا شركت مسافربري مربوطه بايد جوابگو باشد كه چرا اين حادثه اتفاق افتاده است؟ اينكه اتوبوس در هنگام حادثه دچار نقص فني شده، قطعي است.»
پورثاني افزود: «ما تأكيد كرده‌ايم و باز هم تأكيد مي‌كنيم جان دانش‌آموز خط قرمز ما هست و حفظ جان دانش‌آموز از برگزاري اردو براي ما مهم‌تر است. هم خود بنده و هم آقاي وزير و مديركل اردويي‌مان تأكيد كردند كه مطابق دستورالعمل اردويي مصوب شوراي عالي آموزش و پرورش، اردوها بايد برگزار شود و تمام مسائل فني و ايمني و مسائل ديگر بايد توسط عزيزانمان چك شود. اين تأكيد مجدد و چندباره ما بوده و غير از اين قاعدتا غيرقانوني خواهد بود.از همه بچه‌ها رضايتنامه گرفته شده بود و مجوز اردو نيز صادر شده بود. در واقع همه آن چيزهايي كه اطلاعات و داده‌هاي اوليه ما هست را بررسي كرديم اما اينكه الان به ضرس قاطع بگوييم مقصر چه كسي است، چون هنوز گزارش قطعي آماده نشده، امكانش نيست و ما الان هم داده‌اي مبني بر تخلف مدير و رييس اداره‌مان نداريم. به هر حال بايد بررسي‌ها بيشتر بشود و يك گزارش دقيق‌تري بتوانيم بدهيم.»
معاون وزير آموزش و پرورش همچنين در پاسخ به اين سوال كه وقتي داده‌اي مبني بر تخلف و تخطي از استانداردها وجود ندارد، شايد استانداردها به اندازه كافي نتوانسته‌اند امنيت را تأمين كنند، گفت: «هر نهادي وظيفه‌اش در سيستم مشخص است و ما طبق قانون به آن مرجعي كه قانون‌گذار براي اين امر مشخص كرده، اعتماد مي‌كنيم و وظيفه ما اين است و آموزش و پرورش مسوول ايمني اتوبوس، ايمني جاده يا ساخت خودروي استاندارد نيست. يا خودمان بايد استاندارد تعريف كنيم كه تخصصش را نداريم، يا به آن كسي كه استاندارد صادر مي‌كند و تخصصش را دارد اعتماد كنيم. ما الان به آن كسي كه تخصصش را دارد و استاندارد صادر مي‌كند اعتماد مي‌كنيم، مگر اينكه بگوييم ديگر به آن هم اعتماد نكنيم.به نظرم بايد پيگيري كنيم تا يك ظرفيت ريلي را براي آموزش و پرورش ارتقا بدهيم. عزيزان همت كنند و ناوگان حمل و نقل كشور را ارتقا بدهند كه ما بتوانيم از اتوبوس‌هاي تازه‌نفس‌تري براي بچه‌ها استفاده كنيم. ما با توجه به اعتمادي كه به شركت تعاوني مي‌كنيم، با آنها قرارداد مي‌بنديم.»