خط راه‌آهن ترانزیتی شرق دریای خزر افتتاح شد
تهران، عشق‌آباد، آستارا؛ روي ريل دوستي
گروه اقتصادي|با سفت شدن نمادين سه پيچ يكي از ريل‌هاي راه‌آهن شرق درياي خزر بالاخره بخشي از روياي اتصال درياي خزر به خليج فارس محقق شد. سال‌هاي زيادي است كه مسوولان كشورهاي آسيايي و اروپايي قصد دارند خط ابريشم ديگري را كليد بزنند. اين مراسم نمادين، پس از گشايش خط راه‌آهن ترانزيتي شرق درياي خزر انجام گرفت. اين خط آهن ۹۲۰ كيلومتري به عنوان كريدور ريلي شمال به جنوب از شهر اوزن در قزاقستان تا شهر گرگان در استان گلستان ساخته شده است. با اين خط آهن، مسير حمل و نقل تجارت جهاني ميان شرق (از چين تا آسياي مركزي) و غرب جهان (به ويژه اروپاي غربي) حدود ۱۰ هزار كيلومتر راه زميني كاهش مي‌يابد. مراسم آغاز بهره‌برداري از راه‌آهن ايران - تركمنستان - قزاقستان در ايستگاه آك يايلا واقع در خاك تركمنستان با حضور رييسان جمهوري ايران، تركمنستان و قزاقستان و وزراي راه كشورهاي ايران، تركمنستان و قزاقستان، قرقيزستان، ازبكستان و تاجيكستان، جمهوري آذربايجان و عمان و البته ساير مقامات عالي اين سه كشور و همچنين نمايندگان كشورهاي مختلف برگزار شد. در ادامه اين مراسم كه با حضور دكتر حسن روحاني، نورسلطان نظربايف و قربانقلي بردي محمد اف و مقام‌هاي شماري از كشورهاي منطقه برگزار شد، قطاري با عبور از ايستگاه آك يايلا در خاك تركمنستان راهي ايران شد. در اين مراسم رييس‌جمهوري كشورمان در ايستگاه آك‌يايلا مورد استقبال رسمي قربانقلي بردي‌محمداف رييس‌جمهوري تركمنستان قرار گرفت و پس از اين استقبال، روساي جمهوري ايران، تركمنستان و قزاقستان راهي محل اصلي برگزاري مراسم افتتاحيه اين خط‌آهن ترانزيتي شدند.
روز شادماني و خوشحالي
حجت‌الاسلام والمسلمين حسن روحاني رييس‌جمهوري اسلامي ايران كه در مراسم بهره‌برداري از راه‌آهن شرق درياي خزر در ايستگاه راه‌آهن «آك‌يايلا» در تركمنستان سخن مي‌گفت با اشاره به اينكه امروز با بهره‌برداري از اين راه‌آهن نه‌تنها روز شادماني و خوشحالي براي سه كشور ايران، تركمنستان و قزاقستان بلكه براي كشورهاي منطقه و هر كشور ذينفع با واسطه و بي‌واسطه از اين راه‌آهن است، گفت: «از طريق اين راه‌آهن امروز نه تنها سه كشور به هم متصل شده‌اند بلكه اين راه‌آهن وسيله‌يي خواهد بود كه راحت‌تر به خليج فارس و درياي عمان و كشورهاي شرق منطقه چين، روسيه، تركيه، اروپا و مديترانه نزديك و نزديك‌تر شوند. وي با قدرداني از رييسان جمهوري تركمنستان و قزاقستان و نمايندگان كشورهاي مختلف حاضر در مراسم اظهارداشت: «مراسم امروز تاريخي و به يادماندني براي كشورهاي منطقه به ويژه اين سه كشور است و بايد مسرت وصف ناشدني را از سوي خود، ملت بزرگ ايران و ملت‌هاي منطقه به ويژه تركمنستان و قزاقستان ابراز كنم.»رييس‌جمهوري اسلامي ايران با بيان اينكه ما سه كشور ايران، تركمنستان و قزاقستان گرچه از لحاظ سياسي داراي استقلال كامل و نظام خاص حكومتي و حقوقي خود هستيم ،گفت: «اما از لحاظ تاريخي، فرهنگي، ديني و اعتقادي آنچنان به هم نزديك هستيم كه شايد نظير اين اتحاد و نزديكي را كمتر بتوان در تاريخ كشورهاي مختلف يافت كه اين زيربنا براي ما اهميت ويژه‌يي دارد. روحاني اظهارداشت: ملت‌ها از ما مي‌خواهند شرايط را آنچنان مهيا كنيم تا روابط مختلف ملت‌ها و دولت‌هاي اين منطقه به ويژه اين سه كشور همسايه در كنار درياي خزر به هم نزديك‌تر و پيوسته‌تر شود. وي با بيان اين نكته كه مردم از ما مي‌خواهند راحت‌تر به كشورهاي يكديگر رفت و آمد كنند، اضافه كرد: «آنها مي‌خواهند كالاهاي‌شان مناسب‌تر به دست كشورهاي ديگر برسد بنابراين ارتباطات را بايد آنچنان توسعه دهيم تا شرايط براي همكاري‌هاي مختلف سه كشور بزرگ ايران، تركمنستان و قزاقستان فراهم شود. بهره‌برداري از اين خط آهن براي مردم منطقه و كشورهاي همسايه ما داراي اهميت خاصي است و ما گام مهمي را در اين راستا برداشته‌ايم اما اين قدم پاياني نيست بلكه گام‌هاي نخست است كه بايد آن را تكميل كنيم. اين راه‌آهن توان آن را دارد كه ميليون‌ها تن بار را در طول سال يا هزاران مسافر را جابه‌جا كند كه در عين حال بايد اين ظرفيت توسعه يابد.»رييس‌جمهوري ادامه داد: «اين راه‌آهن آغازي براي ارتباطات نزديك‌تر و زمينه‌يي است تا در كنار آن اقدامات موثر ديگري براي رفت و آمد مسافرين، تسهيل رواديد بين تجار و مردم منطقه، ايجاد مقررات براي حمل و نقل راحت‌تر و سريع‌تر انواع كالا فراهم كنيم و رفاه و شراط راحت‌تر را براي ملت‌هاي خود و منطقه به وجود آوريم. به زودي راه‌آهن ما به درياي عمان متصل خواهد شد كه در دسترسي جديد سه كشور بزرگ ايران، تركمنستان و قزاقستان را به كشورهاي ديگر منطقه فراهم مي‌كند.»
وي با اشاره به جاده و كشتيراني بهتر بين كشورهاي ساحلي خزر گفت: «مي‌توانيم از اين پس خط‌آهن كشورهاي عضو اكو را به كشورهاي عضو شانگهاي متصل و شرايط را براي انتقال انرژي و سوآپ مواد نفتي آماده كنيم. اين راه‌آهن مي‌تواند كشورهاي بزرگي همچون چين، روسيه، پاكستان، تركيه و عراق را از طريق خليج فارس و درياي عمان به ديگر كشورها متصل كند و جمهوري اسلامي ايران نيز آمادگي دارد در مرحله دوم، با همكاري سه كشور ظرفيت‌هاي اين خط ريلي را بالاتر ببرد و به نقاط جديدتري متصل كند.»
يك شاهراه بين‌المللي
ميزبان اين مراسم، قربانقلي بردي‌محمداف، رييس‌جمهور تركمنستان نيز راه‌آهن بين‌المللي شرق درياي خزر را يك شاهراه بين‌المللي و بسيار مهم خواند و گفت: «دورنماي بسيار خوبي براي اين راه‌آهن متصور است. بخشي از اين راه‌آهن پيش از اين افتتاح شده بود و اين راه و مسير در آينده منتهي مي‌شود به احداث يك شاهراه بين‌المللي و اين مسير به شكوفايي و توسعه روابط حسن همجواري كمك خواهد كرد. در حال حاضر دو كشور ايران و تركمنستان سياست روابط دوستانه را با يكديگر در پيش گرفتند و با توجه به ابتكار عمل اين راه‌آهن در مسير توسعه سياستهاي ما خواهد بود و يكي ديگر از جنبههاي سياسي ما روابط مرزي بين تمام كشورها است و با توجه به شرايط به خصوص در موقعيت جغرافيايي حاكم در منطقه ما ابتكار عمل را بر اين اساس و پايه استوار كرديم.»وي با بيان اينكه اين پروژه بزرگ اقتصادي و تجاري پروژهيي بود كه در مدت هفت سال احداث شد، خاطرنشان كرد: «اين يك شاهراه حمل و نقل بسيار خوب است و مطمئن هستيم كه تاسيسات مختلفي بر سر راه آن احداث شده است، اين راه‌آهن از تركمنستان عبور مي‌كند و طول اين مسير در تركمنستان 825 كيلومتر است. مهندسان ما طول 500 كيلومتر را در مدت كوتاهي احداث كردند و در اين مسير دهها ايستگاه تعمير و زيرساختهاي مختلفي احداث شده است.» وي با بيان اينكه امروز بخشي از اين خط آهن را كه از ايستگاه «بركت» تا «اترك» است به بهره‌برداري ميرسانيم، افزود: «اين خط به ايران منتهي مي‌شود و اين پروژه از نظر اقتصادي بسيار دورنماي خوبي دارد و اميدواريم حجم بالاتري از بارهاي مختلف را به معامله بگذاريم. در حال حاضر تبادل كالا از نظر زماني بسيار كم شده و افتتاح اين راه باعث مي‌شود زمان تبادل كالا به نحو چشمگيري كاهش يابد و اين خط آهن به توسعه اجتماعي و اقتصادي مردم منطقه كمك خواهد كرد.»
افزايش سهم سه كشور
ديگر رييس‌جمهور حاضر در اين مراسم سلطان نظربايف، رييس‌جمهوري قزاقستان بود كه وي نيز همچون دو رييس‌جمهور ديگر با ابراز خرسندي از اين افتتاحيه، گفت: «افتتاح راه‌آهن ايران - تركمنستان - قزاقستان سهم اين سه كشور را در اقتصاد منطقه و جهان افزايش مي‌دهد. قزاقستان يك راه‌آهن جديد نيز احداث كرده كه چين را به روسيه متصل مي‌كند و امكان اتصال به ساير كشورها فراهم مي‌شود. در اين راستا امكان جديدي براي توسعه روابط و همكاري‌هاي تجاري، اقتصادي با ساير كشورها به وجود مي‌آيد و اين امكان فراهم مي‌شود كه دسترسي به كشورهاي مختلف داشته باشيم.»وي افزود: «در همين راستا امكان جديدي براي توسعه روابط و همكاري تجاري و اقتصادي با ساير كشورها به وجود مي‌آيد و اين امكان فراهم مي‌شود كه نه تنها دسترسي به كشورهاي مختلف داشته باشيم، بلكه به كشورهاي چين و روسيه بتوانيم متصل شويم كه در سال آينده بخش ديگري از اين خط‌آهن تكميل مي‌شود. در حال حاضر يك مساله مبرم وجود دارد كه بحث تروريسم و امنيت دو كشور است كه بايد به آن توجه شود و اين خط آهن در اين حوزه هم به كشورهاي ديگر كمك خواهد كرد. از ايران هم تشكر مي‌كنم، زيرا با راه‌اندازي اين خط آهن در آينده سهم ما از بازارهاي جهاني افزايش خواهد يافت.»
امضاي يادداشت تفاهم
طبق زمان‌بندي اين مراسم مقرر شد به دنبال سخنراني روساي جمهوري سه كشور، مراسم امضاي يادداشت تفاهم سه جانبه با حضور وزراي راه هشت كشور حاضر نيز برگزار شود. گفتني است اين تفاهمنامه توسط وزراي راه كشورهاي ايران، تركمنستان، قزاقستان، قرقيزستان، ازبكستان، تاجيكستان، جمهوري آذربايجان و عمان امضا خواهد شد.
ساخت راه‌آهن گرگان-مشهد با برداشت از صندوق توسعه ملي
عباس آخوندي وزير راه وشهر سازي نيز با اعلام اينكه راه‌آهن گرگان- مشهد را با برداشت از صندوق توسعه ملي مي‌سازيم، گفت: فرودگاه بين‌المللي گرگان تا اوايل سال آينده تجهيز مي‌شود. فرودگاه گرگان از فرودگاه‌هاي مهم است كه اعتبارات خوبي نيز براي آن گذاشته شده است. وي افزود: امسال 15 ميليارد تومان و سال بعد نيز 20 ميليارد تومان براي اين فرودگاه اعتبار تخصيص داده شده كه از محل آن دستگاه‌ها و تجهيزات جديد ناوبري خريداري شده و در اوايل سال بعد نصب و راه‌اندازي مي‌شوند. ترمينال بين‌المللي فرودگاه نيز نيمه‌كاره است كه در حال انجام نازك‌كاري است تا پروازهاي بين‌المللي از آنجا انجام شود. وي گفت: فرودگاه كلاله نيز از نگاه وزارت راه و شهرسازي از فرودگاه‌هاي مدرن و مجهز كشور است و مشكل ما در اين فرودگاه صرفه اقتصادي پروازها است، با توجه به اينكه همه پروازها بايد از سوي شركت‌هاي خصوصي تعيين شود هنوز از جهت صرفه اقتصادي اظهار تمايل نداشته‌اند. اگر هواپيماهاي جديد وارد شوند مسافرها بين فرودگاه‌هاي كوچك جابه‌جا مي‌شوند. وي با اشاره به وضعيت جاده‌هاي استان گلستان گفت: مسير گرگان به بجنورد بار جاده‌يي زيادي دارد كه بخش عمده‌يي از آن بايد به سمت حمل و نقل ريلي جابه‌جا شود كه سريع‌تر و ايمن‌تر نيز هست. براي قطار گرگان – مشهد نيز قرار شده از طريق صندوق توسعه ملي ورود كنيم تا تامين اعتبار شود. براساس اعتبار ريالي پروژه از سمت گرگان نيز آغاز مي‌شود و مجوزهاي لازم براي تامين منابع ارزي از صندوق ذخيره ارزي نيز گرفته شده است.