روز گمنامي كه گذشت
ديروز، «روز قلم» بود. از آن دست از مناسبت‌هايي كه در تقويم ايراني هست، اما دقيقا كسي نمي‌داند چيست و چرا نامگذاري شده و قرار است از چه كسي تجليل شود. در مواجهه با اين مناسبت، سوال اصلي اين است: اصحاب قلم چه كساني هستند؟ نويسندگان، نقاش‌ها، روزنامه‌نگاران، پژوهشگران، فيلمنامه‌نويسان يا هركسي كه به نوعي به حوزه نوشتاري و فرهنگي مرتبط مي‌شود و فعاليتي خاص
در اين حوزه دارد.
عده‌اي هم با شوخي و خنده مي‌گويند، چنين روزي براي همه آنهايي است كه قلم به دست دارند و دامنه اهالي‌اش از دانش‌آموز و دانشجو تا دوستان فضاي مجازي و قلم الكترونيك به دست (همان كيبورد) گسترش دارد. فارغ از اين شوخي‌ها و هجوها درباره چنين روز گمنامي اگر سراغ تاريخچه اين روز برويم با يك شوك اساسي مواجهه مي‌شويم. دانستن تاريخچه «روز قلم» به ما مي‌گويد كه ناشناختگي چنين روزي با برنامه‌هاي و همايش‌هاي مختصر، اتفاقي عجيب است. چون «روز قلم» در تاريخ ايراني، روزي مهم و ريشه‌دار است. روزي كه در گذشته بسيار دور و همزمان با جشن تيرگان براساس روايت‌ها اين‌طور معرفي مي‌شود: «هوشنگ، پادشاه پيشدادي ايران، نويسندگان و كاتبان را به رسميت شناخت و آنان را گرامي داشت. مردم جشن گرفتند و آن جشن به ياد ارجمندي قلم بر جاي ماند. دليل ديگري هم كه براي اين جشن ثبت شده، اين است كه به نوشته ابوريحان بيروني، ظاهرا چهاردهم تيرماه، روز ستاره تير يا عطارد است و چون عطارد، كاتب ستارگان است، مي‌توان اين روز را روز نويسنده ناميد.» محمدعلي سپانلو، شاعر نخستين كسي بوده كه اين روز را يادآوري مي‌كند و در نهايت در دوران وزارت ارشاد دولت اصلاحات و در سال 81، «روز قلم» در تقويم ايراني ثبت مي‌شود. اما بعد از ثبت چنين روزي حاشيه‌هايش هم ادامه پيدا مي‌كند و محمدرضا سرشار از مديران انجمن «قلم» اعتراض مي‌كند كه پيشنهاد اين روز را با روز نزول سوره «قلم» ارايه كرده بودند و اين اتفاق به 14 تير رسيده. با همين حاشيه‌ها و البته به محاق رفتن كلي نويسندگان در دولت نهم و دهم، برنامه‌هاي مرتبط با اين روز، فرهنگ‌سازي درباره آن و همه آنچه انتظار داريم تا جامعه درباره يك روز خاص بداند هم از دست مي‌رود. اين‌طور است كه 15 سال بعد از نامگذاري و ديده شدن شأنيت اهل قلم در تقويم رسمي، آگاهي از آن عمومي و همه‌گير نيست و جامعه كوچكي از اهالي فرهنگ يا علاقه‌مندان به اين حوزه از آن اطلاع داشتند و بدون شوخي يا هجوسرايي رسيدن اين روز را به يكديگر تبريك گفتند.